Yüksekte Çalışma Nedir?
Yükseklik, adım atmak suretiyle çıkılması mümkün olmayan ve düşüldüğünde hayati tehlike oluşturabilecek yerlerdir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’nde 4 metreyi aşan, Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’nde ise taban itibarıyla 3 metreyi aşan yerler yüksek olarak ifade edilir.
İş yerinde yüksekte çalışma, ilgili kanunlarda yüksek olarak nitelendirilen alanlarda yapılan çalışmalardır. Yapı İşlerinde Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik doğrultusunda yüksekte yapılan çalışmalarda emniyet kemeri takmak zorunludur.
Yüksekte Çalışma Eğitimi Nedir?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 17. Maddesi, Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği 5. Maddesi gereğince işverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimi almasını sağlamalıdır. Ayrıca 25786 sayılı Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği doğrultusunda yüksekte çalışma eğitimi almak zorunludur.
Yüksekte çalışma eğitimi çalışanın iş sağlığı için kurumların, çalışanlarının almasını sağladığı bir mesleki yeterlilik eğitimidir. Tehlikeli işler kursları, iş güvenliği eğitimi veren kurumlar ve meslek edindirme kursları tarafından verilir. Eğitim tehlike sınıfı gözetmeksizin farklı işletme ihtiyaçlarına uygun biçimde düzenlenir. Yüksekte çalışma belgesi almak isteyen kişilerin eğitim alması zorunludur. Yüksekte çalışma eğitimini alan kişiler;
- Yüksekte çalışmanın risk faktörlerini,
- Yüksekte çalışma risk analizi için ne yapılması gerektiğini,
- Yüksekte güvenli çalışma temel ekipmanlarını kullanmayı ve bu ekipmanların bakımının nasıl yapılacağını,
- Hangi alanda hangi güvenli yöntemi kullanması gerektiğini,
- Yüksekten düşmeye sebebiyet veren unsurların neler olduğunu öğrenmiş olur.
Yüksekte çalışma eğitimi, zorunluluk olarak alınması gereken bir eğitim olduğu için eğitime devam da zorunludur. Yüksekte çalışma sertifikası almak için öncelikli koşul eğitime devamlı olarak katılmaktır. Yüksekte çalışma eğitimi belgesi almak için eğitim sona yapılan değerlendirme sınavından geçerli notu almış olmak gerekir.
Yüksekte Çalışma Eğitim Konuları
Yüksekte çalışma eğitiminde dünya çapında kabul edilen yüksekte çalışma biçimleri, iple erişim, çalışma sınırlandırma ve kurtarma sistemleri öğretilir. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği ve Kişisel Koruyucu Donanımların (KKD) İş Yerlerinde Kullanılması Hakkındaki Yönetmelik doğrultusunda düzenlenen yüksekte çalışma eğitim konuları şöyledir:
- Yükseklik ve yüksekte çalışma ile ilgili kavramlar
- Yüksekte güvenli çalışma için yasal dayanaklar
- Düşme durdurma sistemleri
- Emniyet alma kuralları (Ankrajlama )
- Kişisel koruyucu donanımlar ve bu donanımların kontrol ve bakımı
- Toplu korunmayı sağlayan uygulamalar
- Merdiven, iskele ve platformlarda güvenli çalışma için yapılması gerekenler
- Temel emniyet ipi kullanımı ve düğüm çeşitleri
- Askıda kalma süresi ve askıda kalma şoku
- Askıda kalan kişiyi kurtarma yöntemleri
- Düşmeye neden olan unsurlar
- Riskleri ortadan kaldırma süresi
- Güvenlik işaretleri ve güvenlik ağları
- Yükleme indirme sistemleri
- Enerji tutucu bağların kullanımı
- Yüksekte çalışma uygulamalı eğitim
Yüksekte çalışma eğitici eğitiminde konu başlıkları farklılaşır. Yüksekte çalışma bilgisinin yanı sıra kişisel koruyucu donanımlar başlığı üzerinde durulur.
Yüksekte Çalışma Eğitimine Kimler Katılabilir?
İnşaat sektöründen temizlik sektörüne pek çok sektör ve alanda yüksekte çalışma eğitimi almış personellere ihtiyaç duyulmaktadır. Kurumsal eğitimler arasında da bulunan yüksekte çalışma eğitimi, bireysel olarak da talep gösterilen bir eğitimdir. Tüm mavi yaka ve beyaz yaka personelleri yüksekte çalışma eğitimi alabilir.
Eğitime katılım için öncelikli koşul en az ilkokul mezunu olunduğunu belgelemek ve yüksekte çalışma için engel oluşturabilecek fiziksel, zihinsel veya psikolojik (yükseklik korkusu vb.) bir hastalığın olmamasıdır. Kursiyerlerden tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışıldığına dair rapor istenmesi de mümkündür. Genel olarak yüksekte çalışma eğitimi hedef kitlesi şöyledir:
- Ön lisans programlarının iş sağlığı ve iş güvenliği, sivil savunma, insan kaynakları ve itfaiyecilik bölümlerinden mezun olanlar
- Lisans programlarının mühendislik, mimarlık, inşaat programlarında okuyan veya mezun olanlar
- A, B, C iş güvenliği sertifikası sahibi olan kişiler
- Halihazırda iş güvenliği uzmanlığı eğitimi alan kişiler
- Özel eğitim merkezinde çalışan eğitimciler
Yüksekte Çalışma Eğitimini Kimler Verebilir?
Yüksekte çalışma özel bir mesleki yeterliliktir. Dolayısıyla eğitimi her eğitimcinin vermesi mümkün değildir. İş güvenliği uzmanları, iş güvenliği teknikerleri, acil durum ekip liderleri ve IRATA belgesi veya SPRAT belgesi olan kişiler yüksekte çalışma eğitici eğitimi ve sertifikası alarak yüksekte çalışma eğitimi verebilir.
Yüksekte Çalışma Belgesi Geçerlilik Süresi Nedir?
Yüksekte çalışma kuralları değişkenlik göstermese de kullanılan ekipmanlarda teknolojideki gelişmeler doğrultusunda değişkenlik olabilmektedir. Bu nedenle yüksekte güvenli çalışma temel eğitimi yenilenmesi gereken bir eğitimdir. Yüksekte çalışma eğitiminin geçerlilik süresi 2 yıldır.
