Yangın Nedir?
Yangın, bir maddenin ısı ve oksijenle temasında oluşan yanma reaksiyonudur. Mal ve can güvenliğini tehlikeye atan bir felakettir. Bu nedenle yangın anında bilinçli şekilde yangına müdahale edebilmek kritik önem taşır.
A, B, C, D ve F sınıfı olmak üzere farklı yangın çeşitleri vardır. Yangın çeşitlerinin oluşum nedenleri şöyledir:
- A sınıfı yangın: Katı maddeler (kömür, odun vb.) nedeniyle oluşan A sınıfı yangın türü soğutma yapılarak söndürülür.
- B sınıfı yangın: Yanma özellikli sıvı maddeler (benzin, yağ vb.) nedeniyle oluşan B sınıfı yangın boğma ve soğutma yöntemiyle söndürülür.
- C sınıfı yangın: Yanma özellikli gaz maddeler (hava gazı, hidrojen vb.) nedeniyle oluşan C sınıfı yangın, kuru kimyevi toz halon 1301, halon 1211 kullanılmadan söndürülemez.
- D sınıfı yangın: Yanma özellikli metallerden kaynaklanan D sınıfı yangının söndürülebilmesi için tek yol kuru kimyevi toz kullanmaktır.
- F sınıfı yangın: Yemek için kullanılan yağların sebebiyet verdiği bu yangını söndürmenin tek yolu potasyum karbonat (K2CO3) asetat içeren sıvı kullanmaktır.
Yangın tipleri ve yangın oluştuğunda söndürme esasları neye dayanır gibi konulardaki detaylı bilgiler yangın eğitiminde verilir.
Yangın Eğitimi Nedir?
Yangın eğitimi, yangın durumunda arama kurtarma ve tahliye sürecinin nasıl işlediği ve minimum zararla yangınların nasıl söndürüldüğü konularında teorik bilgilerin paylaşıldığı eğitim programıdır. Eğitim sonunda e-devlet üzerinden sorgulanabilen yangın sertifikası verilir. Yangın eğitimi hem temel düzeyde hem de ileri seviyede verilir.
Yangın eğitimi; belediyelerin itfaiye grupları, yangın söndürücü şirketleri (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi şirketleri), Millî eğitim Bakanlığı bünyesinde hizmet veren eğitim kurumları ve bireysel sivil savunma uzmanları tarafından verilir. Yangın eğitiminin verildiği alan her zaman eğitim alınan kuruma ait bir alan olmayabilir. Eğitimler yangın eğitimini almak isteyen kuruluşların tesislerinde de verilir.
Eğitimlerde şu yönetmelikler baz alınır:
- İş Yerlerinde Acil durumlar Hakkında Yönetmelik
- İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
- Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
- Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği
Yangın eğitimine katılanlar yangın konusunda farkındalık oluşturur. Bunun yanı sıra katılımcılar;
- Yangın söndürme maddelerinin neler olduğunu, bu maddelerin nasıl çalıştığını ve nereden temin edileceğini öğrenebilir,
- Yangın türlerini ayırt edebilir,
- Yangın toplanma bölgesinin nerede olduğunu ve bölgede ne yapılması gerektiğini öğrenir.
- Başlangıç aşamasındaki yangını söndürme tekniklerini öğrenir,
- Yangının büyümesini önleyebilir,
- Yangın anında nasıl yardım çağırması gerektiğini bilir.
Yangın Eğitimi Ders İçerikleri
Yangın eğitiminde yangın tiplerinden yangın söndürücü cihazların kullanımına yangına dair tüm konular kapsamlı olarak ele alınır. Yangınla mücadele konusundaki soru işaretleri hem yangın tatbikatı hem de teorik bilgilerle giderilir. Yangın eğitici eğitimi ile temel yangın eğitimi ders içerikleri farklılık gösterir. Temel yangın eğitimleri şu konu başlıklarıyla ilerler:
- Yangın tanımı ve Türkiye’de gerçekleşen yangınlarla ilgili istatistiksel bilgiler
- Yasal mevzuatlar ve standartlar
- Yangın nasıl söndürülür?
- Yanıcı maddeler ve yanma çeşitleri
- Isı kaynakları ve ısı transferi
- Yangın sebepleri
- Yangınları önleme yolları
- Yangın sınıfları
- Yangın aşamaları
- Yangın yerindeki tehlikeli durumlar
- Yangın söndürme maddeleri ve yangın söndürme metotları
- Yangın ihbarı
- Yangın tahliye
- Acil durum ekiplerinin görevleri
- İşletme acil durum planı tanıtılması
- Yangından korunma giysileri
- İlk yardım ve güvenlik ekiplerinin görevleri
Temel yangın eğitimlerini verebilecek eğitmenlerin yetiştirildiği yangın eğitici eğitimi sırasında üzerinde durulan konu başlıkları eğitim seviyesi doğrultusunda değişir. Eğitici eğitimlerinde, temel yangın bilgisi eğitimi dışında yetişkin eğitimi ve özellikleri ile eğitimde ölçme ve değerlendirme konuları üzerinde de durulur.
Online Yangın Eğitimi İşe Yarar Mı?
Eğitim sonunda eğitim sürecinin başarıyla tamamlandığının göstergesi olan yangın sertifikası verilir. Yangın eğitimi sertifika programı uzaktan eğitim olarak da düzenlenir. Online yangın eğitimi kursu sayesinde zamandan ve mekândan bağımsız eğitim almak, ders içeriklerine eğitim süresi bittikten sonra da ulaşabilmek mümkün olur.
Yangın Eğitimine Kimler Katılabilir?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre çok tehlikeli sınıfında yer alan işletmelerde 30, tehlikeli sınıfta yer alan işletmelerde 40, az tehlikeli sınıfta yer alan işletmelerde ise 50 çalışana yangınla mücadele konusunda eğitimli 1 destek elemanının görevlendirilmesi zorunludur. Bu nedenle yangın söndürme eğitimi katılımcıları genellikle çalışanlardır. Kurumların çalışan tüm personele yangın söndürme eğitimi almak üzere OSGB şirketleriyle anlaşma yapması mümkündür.
Temel yangın eğitimine yangın konusunda farkındalık kazanmak ve yangının çıktığı olay yerine müdahale edebilecek bilgiye sahip olmak isteyen herkes yangın eğitimi alabilir. Yangın eğitimini özellikle de itfaiyede çalışmak isteyenlerin, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının, iş yeri hekimlerinin alması gerekir. Yangın eğitici eğitimine ise bu meslek gruplarının yanı sıra TMGD (Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı) adaylarının da katılması gereklidir.
Yangın Eğitimi Sertifikası Ne İşe Yarar?
Yangın eğitiminin ve tatbikatın sonunda yangın eğitimi sertifikası verilir. Yangın eğitim sertifikası geçerlilik süresi olmasa da 1 yılın ardından eğitimin tekrarlanması gerekir. Alınan yangın sertifikası, uluslararası alanda da geçerlidir. Bu da bilgilerin yurt dışında da geçerli olduğunun ve kanıtlanabileceğinin göstergesidir. Sertifika istihdam açısından da avantaj sağlar.
Yangın Eğitmeni Nasıl Olunur?
Yangın eğitimi veren kişiler yangın eğitmeni unvanına sahiptir. Yangın eğitmenleri; yangın söndürme araç ve gereçlerini tanıtabilme, yangınla ilgili önemli detayları paylaşabilme, acil durum müdahale ekiplerini koordine etme, yangın müdahale planı yapma ve yangın tatbikatı yapma yetisine sahiptir. Yangın eğitmeni olmak için yalnızca yangın eğitimi almak yeterli değildir. Yangın eğitici eğitimi de almak gereklidir. Nitekim yangın eğitici eğitiminin amacı eğitmen yetiştirmektir.
Yangının her an her yerde oluşması muhtemeldir. Bu nedenle tehlikeli işler kursları arasında yer alan yangın eğitimi en kritik önem taşıyan sertifika programlarından biridir. İş hayatıyla ilgii zorunluluklar nedeniyle de yangın eğitimi popüler bir eğitimdir.
