Ziraat mühendisleri için tarım faaliyetlerinin bekçisi ifadesini kullansak abartı olmaz. Bunun nedeni ise meslek dahilinde ziraat mühendislerinin yaptıkları işlerdir. Peki ziraat mühendislerinin görevleri nelerdir? Ziraat mühendisi ne iş yaparak mesleğini icra eder?Yazımızda bu merak edilen soruyla beraber ziraat mühendisi olma yolunda hangi adımların atıldığını cevaplayacağız.
Ziraat Mühendisi Nasıl Olunur?
Ziraat mühendisi olmak için öncelikle ilgili üniversitelerde ziraat mühendisliği bölümünü bitirmek gerekir. Ülkemizde ziraat alanına dair 4 yıllık eğitim sunan tarım makineleri ve teknolojileri bölümü, devlet ve vakıf üniversitesi olmak üzere toplam 8 üniversite mevcuttur.
Türkiye’de ziraat mühendisliği adıyla eğitim verilmemekle birlikte eğitim sunan Ziraat Fakülteleri vardır. Ziraat mühendisi olmak için de üniversitelerin ziraat mühendisliği programları, tarım makineleri ve teknolojileri mühendisliği, bahçe bitkileri, bitki koruma, tarımsal biyoteknoloji, zootekni, toprak bilimi ve tarım ekonomisi bölümlerinden ziraat mühendisi unvanıyla mezun olmak gerekir. Bununla birlikte ziraat mühendisi olmak için eğitim dışında gerekli nitelikleri de mutlaka edinmek şarttır.
Gerekli eğitim şartı dışında ise ziraat mühendisliğinin gerekliliklerine aşina olmak lazımdır. Mesela ziraat mühendisi olmayı düşünen birinin, tarımsal faaliyetlere ve tarım ekonomisine yabancı kalması beklenemez. Mesleğin gerekliliklerini önceden bilmek ve buna uygun olacak şekilde eğitim hayatına dahil olmak gerekir. Peki ziraat mühendisi olacak biri hangi mesleki nitelikleri taşır?
Ziraat fakültelerinde alınan eğitim ile birlikte mesleki gereklilikleri de yerine getirmek en önemli adımlardan biridir. Bu kapsamda ziraat mühendisi olacak kişilerde; bahçe ve tarla tarımında deneyim elde etmeleri, finansal okuryazarlık yetkinliğine sahip olmaları ve genel olarak analiz yetkinliğine sahip olmaları beklenir.
Özellikle analiz yetkinliği, tüm mühendislik dalları için geçerli bir nitelik olup tarımsal faaliyetin ve işleyişin mevcut durumunu tespit etmek için olmazsa olmaz nitelikler arasındadır. Bir başka gerekli nitelik olarak bahçe ve tarla tarımına aşinalık ise Ziraat Fakülteleri bünyesinde tecrübe edilir. Bununla birlikte daha öncesinde kazanılan pratik bilgiler, işinin ehli bir ziraat mühendisi olmak için öne çıkarıcı bir kazanımdır.
Buraya kadar ziraat mühendisi nasıl olunur sorusunu yanıtladık. Peki merak edilen bir diğer soru, ziraat mühendisi ne iş yapar sorusuna ne cevap verebiliriz? Hadi ana konumuza geçelim.
Ziraat Mühendisinin Görevleri Nelerdir?
Ziraat mühendislerinin görevlerini içeren resmi kaynaklardan biri, Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzüktür. Söz konusu tüzüğe göre ziraat mühendislerinin çalıştıkları kurumlar dahilinde yerine getirmeleri gereken görevler şöyledir:
- Tarım arazilerinin, ürünlerinin ve tarımsal sulamanın olası çevre kirliğini yaratan etkenlerini incelemek, araştırmak, raporlamak ve kontrol hizmetleri faaliyetlerinde bulunmak,
- Bitkisel veya hayvansal üretim yapan tarım işletmelerinin üretim, hasat, ambalajlama, sınıflandırma, depolama-muhafaza, değerlendirme ve pazarlama faaliyetlerinde ilgili etüt, planlama ve projelendirme işinin uygulama ve kontrol işlemlerini yerine getirmek,
- Mineral yemi, sanayi karma yemi, yemlik preparatları, hayvansal-bitkisel yemler ile yem katkı maddelerinin üretim, pazarlama, ithalat ve ihracat faaliyetlerini gerçekleştiren kurumların üretim ve pazarlama aşamalarını denetleme, tescilleme ve ruhsatlandırma faaliyetlerinde bulunmak,
- Tarımda kullanılacak kimyasal gübrenin; ithalini, ihracatını, depolanmasını, pazarlaması ve dağıtımında yer almak,
- Tarım ürünlerinin yetiştirime, hasat, işlenme, depolanma, ambalajlanma ve pazarlamasında; türlü hastalık ve zararlılar konusunda tespit, ilaç ve metod önerisi sunmak,
- Hastalık ve zararlılıklar hakkında mücadele planlama ve uygulama denetleme ve gazlama (fümigasyon) aşamaları yürütmek,
- Her çeşit zirai mücadele ilacı, parazit ve predatör üreten, ithal veya ihraç eden işletmelerinin gerekli aşamalarında yer almak,
- Uzmanlık alanlarına göre bitki, tohumluk, toprak, sulama suyu, gübre, tarım ilacı, yem gıda, tarım alet ve makineleri, su ürünleri, bitki hastalık-zararlıları, tarım ürünü sıvı veya katı atıkları konusunda araştırma, kalite kontrol ve yönetmeliklere uygunluk gibi hedeflerle fiziksel, kimyasal veya mikrobiyolojik kontrol ve analizleri yapmak adına laboratuvar kurmak ve çalışmak.
Genel olarak ziraat mühendisleri, ilgili görevler kapsamında teknik eleman veya danışman pozisyonlarında çalışırlar. Ziraat mühendislerinin genel çalışma alanları ise şöyledir:
- Tarımsal Danışmanlık Ofisleri
- Tarımsal Araştırma Kurumları
- Serbest Ziraat Mühendisliği Hizmeti
- Tarım Alet ve Makine Üretim Sanayisi
- Tarım ve Orman Bakanlığı
- Toprak Mahsullüleri Ofisi
- İlaç Sanayi
- Tarım ve Hayvancılık İşletmeleri
Türkiye için konuşursak teorikte çalışma alanları geniş olsa da pratikte işler ziraat mühendislerinin umduğu gibi ilerlemiyor. Ziraat mühendisliği ile ilgili programları bitiren mezunlar da özel sektörde yer almaktan ziyade kamu sınavlarına hazırlık yolunu tercih ediyorlar. Bununla birlikte devlet alımlarında işlerin istenilen şekilde ilerlemediğini de belirtmiş olalım.
Ziraat Mühendisi Devlette Ne İş Yapar?
Mesleğe dair merak edilenlerden biri de devlet kurumlarında ziraat mühendislerinin ne iş yaptıklarıdır. Devlete atanan bir ziraat mühendisi, genellikle Tarım ve Orman Bakanlığında görev alır. Bu görev dahilinde de zirai işler personeli pozisyonunda çeşitli görevler edinir.
Genel olarak ise devlette çalışan ziraat mühendisleri aşağıdaki işleri yerine getirirler:
- Tarımsal işletme danışmanlığı dahilinde çiftçi ziyaretlerine katılmak,
- Bitkisel projelere destek sunmak,
- Bitkisel ürün ihracat ve ithalat işlemlerini yerine getirmek,
- Doğal afetlerden zarar tarım ve hayvancılık üreticilerinin işlemlerini gerçekleştirmek,
- Kooperatif genel kurallarını yürütmek,
- Sürdürülebilir ve iyi yarım uygulamalarının çalışmalarını yürütmek,
- Yetki dahilinde tarım arazilerinin satış yoluyla devir işlemlerini yapmak,
- Organik tarım uygulamalarını yürütmek,
- Mosis ve Tamsis sistemlerine gerekli bilgilerin verilerini girmek,
- Tarım Bilgi Sistemine çiftçi kayıtlarını girmek,
- Çiftçilere, çiftçi kayıt sistemi belgelerini vermek,
- Bitki koruma ürünlerinin reçetesini vermek,
- Yetki dahilinde gıda denetimlerinde görev almak,
- Zirai işler kapsamında eğitim ile yayım ihtiyaçlarını tespit etmek,
- Tarımsal ve zirai faaliyetlerine yönelik kurs ve seminerleri düzenlemek,
- Gerekli iş uygulamalarında rapor yazmak ve bilgileri dosyalamak,
- Mesleği dahilinde iş sağlığı-güvenliği ve kalite kontrol kurallarına uygun hareket etmek,
- Görevi dahilinde raporların ve dosyalarının arşivini tutmak.
Yukarıdaki işler, Tarım ve Orman Bakanlığı İl Müdürlüğü tarafından belirlenen görevleri içerir. Ziraat mühendisleri atandıkları yerde amirlerinin verdiği yetki ve görevleri de yerine getirmekle sorumludurlar.
Ziraat Mühendisi Maaşı Ne Kadardır?
Ziraat mühendisinin kariyer yolculuğuna ve mevcut görevlerine göz attık. Bir de mesleğe yönelik ilgisi olan çoğu kişinin sorduğu soruya cevap verelim: Ziraat mühendisi maaşları ne durumdadır? Öncelikle ziraat mühendisliği maaşlarını belirleyen temel etkenin çalışılan sektör olduğunu hatırlatalım. Yani kamuda çalışan bir ziraat mühendisi ile özel sektör kurumlarındaki bir ziraat mühendisi hangi maaşı almaz. Yine kıdem, yetkinlikler ve işin nitelikleri gibi etkenler de maaşı doğrudan etkiler. Buradan hareketle şunu diyebiliriz ki ziraat mühendisi maaşı, sabit bir maaş aralığında değildir.
Ortalama maaş, asgari ücretin üzerinde olmakla beraber tatmin edici değildir. Genel olarak 2022 yılında ziraat mühendisi maaşı ortalama, 7 bin TL’nin üzerinde seyreder. Yine uzmanlık ve kıdem yılını dolduranların daha fazla maaş aldıkları da bilinir. Bu durumda ise maaş 10 bin TL’nin üzerindedir.
Ziraat mühendisi ne iş yapar sorusu eşliğinde ziraat mühendislerinin görevlerine ve maaş bilgisine yer verdik. Farklı mesleklere dair bilgi edinmek isterseniz meslekler yazı dizimizi takibe alabilirsiniz.
