Bir işletme için varlığı sürdürmenin gerekliliklerinden biri doğru kararlar alıp uygulayabilmektir. Stratejik karar alma aşamasında kullanılan en değerli yöntem SWOT analizidir. Bu yazımızda, SWOT analizi nedir nasıl yapılır gibi soruları yanıtlayarak işletmeler için kritik önem taşıyan SWOT analizine açıklık getirdik.
SWOT analizi, Stanford Araştırma Enstitünde yapılan çalışmaların ürünüdür. SWOT analizini ilk ortaya atan Prof. Heinz Weihrich’dir. SWOT analizi, bireysel olarak kullanılabilen bir yöntem olmakla birlikte daha çok iş hayatında kullanılır.
SWOT Analizi Nedir?
SWOT analizi ne demek açıklamadan önce analiz kavramına ve iş planı oluşturmanın önemine değinmeliyiz. Analiz, bir bütünü oluşturan unsurları ayrı ayrı ele alarak araştırmak anlamına gelir. İşletmelerin hedefinin ve planının başarıya ulaşmak için uygun olup olmadığını ölçmek için analiz yapılması kritik önem taşır. İşte bu noktada SWOT analizi devreye girer. SWOT analizi, stratejik yönetim tekniğidir. Alanda uzman kişilerin “yakını ve uzağı daha iyi görmeyi sağlayan gözlük” benzetmesi teknik için oldukça yerinde bir benzetmedir.
SWOT; güçlü yönler anlamına gelen strengths, zayıf yönler anlamına gelen weaknesses, fırsatlar anlamına gelen oppotunities ve tehditler anlamına gelen threats kelimelerinin baş harflerinin kısaltmasıdır. Bu bağlamda SWOT analizi nedir sorusunu şu şekilde yanıtlayabiliriz: Zayıf ve güçlü yönler fırsatlar ve tehditler unsurlarından oluşan bir analiz tekniğidir. Bu teknikte esas olan planın güçlü zayıf yönlerini otaya çıkarmak, aynı zamanda çevresel faktörlerin farkında olmaktır.
| Pozitif | Negatif | |
| İç nedenler | Güçlü | Zayıf |
| Dış nedenler | Fırsatlar | Tehditler |
SWOT Analizi Nasıl Yapılır?
SWOT analizi güçlü yönler zayıf yönler ve içsel ve dışsal faktörlerin ayrı ayrı ele alındığı bir yöntemdir. Mevcut durumun ve gelecek durumun netleştirilebilmesi açısından doğru soruların sorulması önemlidir.
Bireysel SWOT Analizi Nasıl Yapılır?
Hayatta yeni fırsatlarla karşılamak ve bir şeyleri değiştirebilmek için farkındalık oldukça önemli bir unsurdur. SWOT analizi sayesinde bu farkındalığı oluşturmak mümkündür. Analiz için not tutma uygulaması kullanabilirsiniz. Basit bir A4 kâğıt da yeterlidir. Kâğıdı dört parçaya ayırın ve kâğıdın üst kısmına güçlü ve zayıf yönlerinizi; alt kısmına ise tehdit ve fırsatları yazın. Analizi yaparken objektif olmak gerekir. Objektif değerlendirme yapmak zor geliyorsa sizi iyi tanıyan, tarafsız olabileceğine emin olduğunuz birinden yardım alın.
Bireysel SWOT analizinde güçlü yönlerinizi belirlemeniz kendinize güvenmeniz konusunda yardımcı olur. Zayıf yönleri belirleyerek iyileştirmeniz gereken özelliklerinizi keşfedebilirsiniz. Güçlü yönlerle uyuşan fırsatları tespit etmek başarıya yaklaşmak için önemli bir adımdır. Analizi bireysel olarak yapıyor olsanız da kendinizi bir şirket olarak değerlendirmeniz faydalı olur. Kişisel SWOT analizi sırasında güçlü yönleri belirlemek için şu sorulara yanıt bulmanızı öneririz:
- Başkalarına göre avantajlı olmanızı sağlayan nedir? (Eğitim, beceri, yetenek vb.)
- Çevrenizdeki kişilere göre güçlü olduğunuzu düşündüğünüz yönleriniz neler?
- Gurur duyduğunuz başarılarınız var mı?
Analiz sırasında tarafsızlığın en çok önem taşıdığı aşama zayıf yönlerin belirlendiği aşamadır. Bu aşamada kendinize şu soruları yöneltebilirsiniz:
- Yapamadığınızı ve iyi olmadığınızı düşündüğünüz, hatta zaman zaman yapmaktan kaçındığınız işler neler?
- Sürekli geç kalmak, telefondan ayrı kalamamak, sorumluluk verildiğinde baskı hissetmek gibi kötü iş alışkanlıklarınız var mı?
- Çekingenlik, akıcı konuşamamak gibi, işinizi iyi yapmanıza engel olabilecek özellikleriniz var mı?
- Kendinizi eksik hissettiğiniz konular nelerdir?
Dış faktörleri belirlemek için henüz değerlendirmediğiniz olguları değerlendirmelisiniz. Bunun için şu soruları yanıtlamanız dış faktörlerin kolaylıkla görülmesi için faydalı olur:
- Fırsatlar sizin için ne anlama geliyor?
- Güçlü yönleriniz size nasıl fayda sağlayabilir?
- Zayıf yönleriniz size nasıl fayda sağlayabilir?
- Daha önce fırsata dönüştürebildiğiniz kriz oldu mu?
Tehditleri saptayabilmek planı şekillendirmek ve olası fırsatları görmek açısından önemlidir. Bu aşamada şu soruları yanıtlamanız faydalı olur:
- Güçlü ve zayıf yönleriniz size zarar verebilir mi?
- Size ne zarar verebilir?
- Tehditleri azaltmak için ne yapabilirsiniz?
Kurumsal SWOT Analizi Nasıl Yapılır?
SWOT analizi yapmak için öncelikle doğru ekibi seçmek gerekir. Analizi yapacak ekibin farklı bakış açılarına sahip olması her kategorinin en doğru şekilde değerlendirilmesini, analizden en doğru sonucun alınabilmesini sağlar. SWOT analiz tablosu oluşturmak ve doğru soruları oluşturmak için beyin fırtınası yapmak faydalı olur.
Kurum için SWOT analizi yaparken rakip analiz raporunu göz önünde bulundurarak kıyaslama yapmak faydalı olur. Kaynaklar değişken olabileceği için kaynakları güçlü yönler olarak değerlendirmek doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Tehdit ve fırsatlar için soru ve yanıtları belirlerken şunları göz önünde bulundurmalısınız:
- Rakiplerin proje veya ürüne verdikleri tepkiler
- Pazarın istikrarı ve güvenilirliği
- Tüketici davranışları
- Ekonomik politika ve finansal istikrar, kur dalgalanmaları
- Tedarikçiler ve ortaklarla ilişkiler
- Faaliyet alanına ilişkin yapılan yasa ve yönetmelik değişiklikleri
SWOT analizi yaparken işletme hedefine ulaşmak üzere yanıtlanması gereken sorular şunlardır:
Güçlü Yönler
- Yeni ve fayda sağlayabilecek ürün veya hizmetlerimiz nelerdir?
- Bizi ve ürünlerimizi/hizmetlerimizi rakiplerimizden farklı kılan güçlü özellikler neler?
- Önemsediğimiz bize faydalı olan değerler neler?
Zayıf Yönler
- Yetenek ve bilgi açısından yetersizlik var mı?
- Müşteriler neyden memnun olmayabilir?
- Faaliyete geçirmekte zorlandığımız konular nelerdir?
Fırsatlar
- Sektörde nasıl değişimler oldu?
- Pazarda rakiplerin eksik olduğu alanlar neler? Bizim bu eksikleri kapatmamız mümkün mü?
Tehditler
- Zayıf yönler nedeniyle oluşan tehditler nelerdir?
- Devletin veya uluslararası kurumların politikalarında yapılabilecek bir değişim tehdit oluşturabilir mi?
- İşin veya sektörün gerektirdiği beceriler değişebilir mi?
SWOT Analizi Örnekleri
SWOT analizi örnekleri, teknikten yararlanırken doğru soruları sormaya yardımcı olur. Elbette sorular amaca göre değişkenlik gösterebilir. Soruları yanıtlarken net olun. Gerçekleri çarpıtmadan aktarın.
Bireysel SWOT Analizi Örneği
İzmir Ekonomi Üniversitesi Pazarlama bölümü mezunu olan Ayşe’nin, dijital pazarlama uzmanı olmak istediğini düşünelim. Ayşe’nin SWOT analiz tablosu şu şekilde olabilir:
| Güçlü Yönler | Zayıf yönler |
| Etkili iletişim becerilerine ve düzgün diksiyona sahibim. | Matematik içeren konularda zorlanıyorum. |
| Mezun olduğum bölüm Pazarlama. | Planlama yapmakta zorluk çekiyorum. |
| Bulunduğum ortama kolaylıkla uyum sağlayabilirim. | |
| Multidisipliner yaklaşıma sahibim. | |
| Fırsatlar | Tehditler |
| Dijital pazarlama alanında staj deneyimim var. | Dijital pazarlama dinamik bir sektör olduğu için sıklıkla değişimler olabiliyor. |
| Dijital pazarlama hakkında online eğitimler de aldım. | HTML hakkında daha detaylı bilgi edinmeye ihtiyaç duyuyorum. |
Kurumsal SWOT Analizi Örneği
Dijital ortamda faaliyet gösteren bir işletme için örnek SWOT analizi şu şekildedir:
| Güçlü yönler | Zayıf yönler |
| Web site çok trafik almaya başladı. | Asya ve Afrika’da depo yok. |
| Üç farklı ülkede depo var. | Avrupa’da lojistik sorunu var. |
| İyi bir dağıtım ağına sahibiz. | SEO uzmanına ihtiyaç var. |
| Web sitesi ilgi çekici ve kullanışlı tasarıma sahip. | Finansal durum iyi değil. |
| Fırsatlar | Tehditler |
| Nerdeyse dünyadaki tüm ülkelerde internet kullanılıyor. | Piyasada çok sayıda güçlü rakip var. |
| Müşteriler web sitesini severek kullanıyor. | Finansal durumun iyi olmadığı raporlandı. |
| Kitap vergi oranlarında artış var. | |
| Müşterilerin bazılarında online alışverişe güvensizlik var. |
SWOT Analizi Hakkında Merak Edilen Sorular
SWOT Analiz Nedir?
SWOT analizi, iş planının bir parçası olarak işletmelerde uygulanan işletmeler için değerli bir yöntemdir. Bireysel planlama için de SWOT analizi kullanılır; fakat bu yönteme daha çok işletmelerde proje başlangıcında başvurulur. Analiz edilen ise güçlü yönler zayıf yönler fırsatlar ve tehditler şeklindedir.
SWOT Analizi Neden Yapılır?
SWOT analizi yöntemi işlevseldir, farklı pek çok konuda kullanılması mümkündür. Kullanılma amacı kimi zaman mevcut durumun değerlendirilmesi olurken; kimi zaman pazarlama süreçlerini doğru şekilde yönetmektir. Yönteme başvurulan farklı iş süreçleri şu şekildedir:
- İşin olumlu sonuçlanmasına engel teşkil eden veya başarı için risk taşıyan problemin tespit edilerek ortadan kaldırılması
- İş süreçlerinin daha iyi hale getirilmesi
- Yeni proje geliştirilmesi ve projenin değerlendirilmesi
- Uzun vadeli stratejik plan yapılması
- Yeni ürün ya da hizmet tanımı için hazırlık
- Çalışan performans ölçümü
SWOT Analizi Unsurları Nelerdir?
SWOT analizi, fırsat ve tehditleri görüp işin/planın güçlü ve zayıf yönlerini tespit etmeyi sağlayan son derece etkili bir tekniktir. Dolayısıyla SWOT analizinin bileşenleri; güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditlerdir. Analizde püf noktası unsurları doğru şekilde ele alabilmektir.
Özetle;
SWOT analizi nedir sorusunun cevabını merak edenler için SWOT analizi tanımı yaparak konuya ilişkin merak edilenlere değindik. Paylaştığımız bilgilere göre bu yöntemin özellikle de işletmeler için başarının anahtarı olabildiğini söyleyebiliriz. Kişisel kariyer planlaması konusunda daha fazla bilgi edinmeye ihtiyaç duyuyorsanız Kariyer Yönetimi Nedir Ne İşe Yarar yazımızı da okumanızı öneririz.
