Proje yönetimi kavramına öyle ya da böyle aşinasınızdır. Bir de proje yönetiminin bir numaralı çalışanlardan biri olan proje yöneticiliği vardır. Ülkemizde pek bilinmese de son yıllardaki proje ve kampanyalardan sorumlu olacak şekilde proje yöneticisinin istihdam edildiği biliniyor. Peki esasen proje yöneticisi kimdir, ne iş yapar? Gelin bu sorulara yanıt verecek olan içeriğimize geçelim.
Proje Yöneticisi Ne İş Yapar?
Proje yöneticiliğine geçmeden önce proje yönetimin kısa bir tanımından söz etmek faydalı olacaktır. Proje yönetimi, söz konusu projenin daha verimli planlanması ve çözüm odaklı olması için verilen çabayı ifade eder. Proje yöneticisi de projenin baş mimarlarından biri olarak proje ekibini koordine eder. Özellikle geniş ölçekli projelerde, projeyi yöneten bir takımın kurulması büyük önem taşır.
Proje yöneticisi de bu ihtiyaçtan kaynaklı olarak orta ve büyük ölçekli şirket ve topluluklar tarafından istihdam edilir. Proje yöneticilerinden beklenen temel görev ise projenin başlangıcından sonuna kadar süreci takip etmesidir. Ayrıca şirketlerin bazı proje yöneticisi iş tanımlarında, proje ekibini oluşturma ve personel işe alımını gerçekleştirme de vardır. Yani yaygın olmasa da proje yöneticiliğini yerine getirenler, projeyi yönetecek takım üyelerini kendileri seçebilirler. Genel olarak proje yöneticisi ne iş yapar sorusunun cevabı şöyledir:
- Projenin zaman, risk, kaynak, bütçe ve uygulanması ile ilgili süreçleri analizler doğrultusunda planlar. Projenin başarıya ulaşması için detaylıca bir bilgi ve veri analizini etkinleştirir.
- Proje sürecinin tüm unsurlarını geniş bir bakış açısıyla ele alır ve planlamayı da ilgili departmanlarla paylaşır.
- Proje paydaş ve iş birlikleri bağlantıları ile iletişim süreçlerini yönetir.
- Proje ekibi ve projenin yönetilmesinde görev alan departman çalışanları ile koordineli bir şekilde iletişim kurar.
- Proje yönetim süreci ile ilgili gelişme ve ilerlemeleri raporlar. Raporlar eşliğinde projenin ne şekilde devam etmesi gerektiğini ele alır.
- Finans departmanı veya çalışanları ile projenin kaynak ve bütçe yönünden risk ve getirilerini ortaya çıkarır.
- Proje kapanışındaki detayları ve raporları denetleyerek proje yönetiminin kontrol aşamasını tamamlar.
Görüldüğü gibi proje yöneticileri, proje yönetim sürecini kapsamlı bir şekilde ele almakla görevlidirler. İşte bu sebeple de proje yöneticisi olmak isteyen birinin, iş tanımındaki görevleri yerine getirebilecek mesleki niteliklere sahip olması gerekir. Gelin şimdi, bu gerekli mesleki niteliklere bir göz atalım.
Proje Yöneticisinin Mesleki Nitelikleri Nelerdir?
Proje yöneticisinde olması gereken mesleki nitelikler, kimlerden proje yöneticisi olur sorusunun da bir cevabıdır. Proje yöneticisi, görev ve sorumlulukları gereği iletişime açıktır. Mesleki nitelik açısından bu durum, iletişim becerileriyle açıklanır. Yani proje yöneticilerinin öne çıkan mesleki niteliklerinden biri, iletişimi yönetmek ve sözlü iletişime açık olmaktır.
Proje yöneticilerini tanımlayan bir diğer mesleki nitelik ise yöneticilik ve takım liderliği becerileridir. Bunu da organizasyon ve sunum becerileri ile eş değer görebiliriz. Bir organizasyon süreci olan proje yönetimi, proje yöneticisinin; briefleri, yönlendirmeleri ve analizleri ile hedefe ulaşabilir. Bu süreçte proje takım üyesini yönlendirmeye dayalı beceriler uygulanır. Proje yöneticileri, organizasyonu yönetme sürecinde birtakım sunum becerileri de kullanır. İşte organizasyon ve sunum becerileri, iş planını verimli bir şekilde planlama, sunuma aktarma ve uygulamayı içerir. Bu süreçte takım çalışması da ön plana çıktığından, proje yöneticinin ekip çalışması yatkın olması zorunlu bir niteliktir.
Proje yöneticileri, zaman ve stres yönetimi konusunda da profesyonel bilgilere sahiptirler. Proje belli bir zaman dahilinde uygulanmak zorunda olduğundan, en önemli kıstas zamanı verimli kullanabilmektir. Bu aşamada yönetici, takımı yönlendirirken zamanı da verimli şekilde yönetmekle görevlidir. Kaynak ve zaman yönetimini etkin bir şekilde planlayarak önceliklere ve analizlere yer verir. Bu genel mesleki nitelikler dışında, ilgili sektörün ve iş alanının istediği nitelikler de vardır. Örneğin, mühendislik alanında iş yapan bir şirket, proje yöneticisinin sektör ve mühendislik alanında bilgi sahibi olmasını isteyebilir.
Proje Yöneticisi Maaşları
Proje yöneticileri hakkında merak edilen konularından biri de maaşlardır. Açıkçası proje yöneticisi maaşları söz konusu olduğunda yurt içi ve yurt dışı iş sahasını ayrı ayrı ele almak durumunuzdayız. Ayrıca iş olanakları ve mesleğin iş dünyasındaki konumu da maaşlar için ayrım yapmayı gerektiriyor. Öncelikle yurt dışı proje yöneticiliği maaşlarıyla başlayalım.
Proje yöneticiliğinin, yurt dışında daha yaygın bir meslek olduğunu söyleyebiliriz. Buna bağlı olarak iş olanaklarının da geniş olduğu çıkarımını yapabiliriz. Genel olarak proje yöneticisi maaşlarının da 115.000 dolar olduğunu belirtebiliriz. Bu ortalama, ABD’de görüşülen 7.575 bin proje yöneticisinin verdiği ortalama maaşların bilgisiyle netleşmiştir. Şimdi ülkemizde olup bitenlere bir göz atalım.
Türkiye’de proje yönetimi çalışmaları, KOBİ ve özel sektör proje çalışmaları ağırlıklıdır. Kamuda proje yöneticiliği için ayrılmış bir pozisyon bulunmamakla beraber özel sektörde proje yöneticiliğin karşılığı vardır. Özel sektördeki proje yöneticisi maaşları ise en az 5.000 TL’den başlar. Bununla birlikte proje yöneticiliği pozisyonunu önemseyen üst düzey şirket ve markalar, en az 8.000 TL ile 10.000 TL arasında değişen bir maaş politikası belirler. Yalnız hatırlatmakta fayda var; ülkemizde maaşlar konusunda oldukça dengesiz bir durum söz konusudur. Bundan dolayı da maaşlar hakkında genelgeçer bir ifadeye rastlamak pek mümkün değildir.
Proje Yöneticisi Nasıl Olunur?
Proje yöneticisi olmak için önemli görülen iki adım vardır. Biri, proje yöneticisinin eğitimleri biri de mesleki nitelikleridir. Proje yöneticiliğini tanımlayan mesleki niteliklerden bahsettik. Şimdi de eğitim yollarından söz açma vakti.
Ülkemizde doğrudan proje yöneticiliği hedefleyen bir üniversite bölümü bulunmamaktadır. Bununla birlikte sektörde yer alan proje yöneticilerinin mezun oldukları bölümler baz alınabilir. Proje yöneticisi iş ilanlarına da baktığımızda, iktisadi ve idari bilimler, mühendislik ve sosyal bilimler ile ilgili bölümlerin öne çıktığını görürüz.
Ülkemizde özellikle mühendislik bölüm mezuniyetinin, proje yöneticiliği için yetkinlik ifadesi olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü proje yönetimi için gerekli olan analiz yetkinliği, istatistik bilgileri yorumlama ve veri analizi, mühendislik becerileriyle de ilişkilidir. Yani herhangi bir lisans mezuniyeti yerine ilgili lisans programları, proje yöneticiliği pozisyonuna uygun bir özelliğe sahiptir.
Proje yönetimi hakkında bilgi sahibi olmanın yollarından biri ise proje yönetimi eğitimidir. Uluslararası geçerliliğe sahip Project Management Institute (PMI) merkezli, PMP sertifikası en önemli proje yönetim yetkinliklerinden birini ifade eder. PMP sertifikası almak için ise en az 30 saatlik zorunlu proje yönetimi eğitimi almak ve sertifika sınavından geçer not almak gerekir. Ülkemizde de proje yönetimi konusunda kapsamlı eğitimler veren kurs merkezleri vardır.
Proje yöneticiliği nedir, proje yöneticisi ne iş yapar sorusundan hareket ettik, mesleğe dair merak edilenleri konu aldık. Eğer proje yöneticiliği mesleğini merak ettiyseniz ve bu mesleğin eğitim yönü hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız proje yönetimi kursu sayfamıza yönelebilirsiniz.
