Ülkemizde popüler bir meslek hâline gelen oyunculuk, yalnızca dizi- sinema oyunculuğunu kapsamaz. Yaratıcı drama kapsamında da tiyatro oyunculuğu kavramı vardır. Peki alan fark etmeksizin pek çok kişinin sorduğu oyuncu nasıl olunur sorusuna ne yanıt verebiliriz? Ekranlarda gördüğünüz oyuncularla karşılıklı oynamak için hangi yollardan geçmeniz gerekir? Yazımızda oyuncu olmak için ne gerekli sorusundan hareketle Türkiye’deki oyuncu olmanın yollarına göz atacağız.
Oyuncu Olmak İçin Ne Gerekli?
Bazı meslekler için kariyer önerilerin pratikte pek bir işe yaramadığını biliriz. Oyunculuk da kısmen bu mesleklerden biri. Daha doğrusu ideal anlamıyla oyuncu olmanın hâlâ belli başlı yolları mevcuttur. Yine de günümüzde oyunculuk yolunu açılmasına vesile olan şey, bilindik yetenek ve istekten ziyade popüler kültür etkenleridir. Örneğin, popülerleşen yarışmalardan birine katılmak, Instagram fenomeni olmak gibi. Bu örnekler çoğaltılabilse de yazımızda ideal anlamda oyunculuğu hedefleyenlerin hangi adımları takip etmeleri gerektiğine değinerek oyunculuğu merkeze alacağız.
Oyuncu olmak için gerekli olan unsurlardan biri, eğitimdir. Eğitimleri yalnızca üniversitelerle sınırlamayın. Konservatuvarlar dışında oyunculuk ve cast ajansları da oyunculuk eğitimi vererek başta televizyon olmak üzere sinema ve tiyatro oyuncusu yetiştirir. Takip edilmesi önerilen eğitim yolu ise Devlet Konservatuvarlarıdır.
Devlet konservatuvarların 4 yıllık eğitim sürecine dahil olmak için de yerine getirilmesi gerekenler vardır. Öncelikle devlet konservatuvarlarının yetenek sınavıyla öğrenci aldığını hatırlatalım. Sahne sanatlarına başvuran adaylar, oyunculuk performansı sergileyerek konservatuvar biletini alırlar.
Konservatuvar önerilen bir yol olmasına rağmen bazı oyuncu adaylarının da korkulu rüyasıdır. Bu adaylar için denenmesi gereken yol ise 2 yıllık veya 4 yıllık eğitim süreçlerinde tiyatro oyunculuğuyla oyunculuk deneyimi elde etmeleridir. Bu yol için belediyelerin ve özel kurumların tiyatro eğitimleri tercih edilebilir. Aynı zamanda oyunculuk ajansları da yeterli geliri bulunanlar için kurtarıcı seçeneklerden biridir. Sizin için ülkemizde konservatuvar eğitimi veren üniversiteleri ve cast ajans türlerini derledik.
Türkiye’de sahne sanatları adıyla konservatuarı bulunan üniversiteler şöyledir:
- Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuarı
- Akdeniz Üniversitesi Antalya Devlet Konservatuarı
- Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuarı
- Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuarı
- Başkent Üniversitesi Devlet Konservatuarı
- Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları
- Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuarı
- Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı
- Haliç Üniversitesi Konservatuarı
- İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı
- Kafkas Üniversitesi Devlet Konservatuvarı
- Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı
- Ondokuz Mayıs Üniversitesi Devlet Konservatuvarı
- Selçuk Üniversitesi Devlet Konservatuvarı
Devlet konservatuvarları dışında oyuncu olmak isteyenlerin yönelebileceği cast ajansları ise bazı kriterlere göre seçilir. Öncelikle cast ajanslarının oyunculuğa giriş için figüranlık yolunu açtığını da belirtelim. Özellikle oyunculuğa başlamak için dizi-film setlerinde figüranlık deneyimine sahip olmak, mesleği tanımak için önerilen adımlardandır. Peki gerekli eğitim şartından sonra oyuncu adaylarının izlemesi gereken yol nedir?
Oyunculuk Nasıl Başlar?
Oyunculuğa dair hedeflerden biri, Hollywood’da yer almak olsa Türkiye’deki oyuncu adayları için gerçekleri yazalım. Türkiye’de oyunculuk, eğitim şartının yerine getirilmesine rağmen herkesin parlayamayacağı bir gerçeği barındırır. Konservatuvar eğitimi alsanız bile nispeten daha kazançlı gözüken televizyon dizileri için epey beklemeniz gerekebilir.
Türkiye’de oyuncu olmak için gerekenlerin başında iletişim becerileri gelir. Kendini ifade etme ve rol yapma becerisi, oyunculuğu tanımlayan en öne çıkan özelliklerdendir. Bununla beraber oyunculuk yolunda oyuncu adaylarının takip ettiği yollardan biri reklamlardır. Belli başlı cast ajansları, reklam şirketleriyle iş birliği yaparak filmlerde oynayacak oyunculara karar verirler. Reklam filmleriyle oyunculuğu başlamak, film-dizi sektörüne girişin de başlangıç adımlarındandır.
Bu yol dışında Türkiye’de oyunculuk için yerel tiyatro deneyimi de elde edilir. Tiyatro etkinlikleri ve eğitimleri aracılığıyla yerel tiyatro ve günlük dizilerde oynanabilir. Bütün bu deneyimler dışında oyuncu olma isteği ve hevesinin de olması şarttır. Bir meslek olan oyunculuk, diğer meslekler gibi kariyer yolunda sabır ve çalışma hevesi ister. Bununla birlikte hayal kırıklıklarına da yolun başında alışmak gerekecektir.
Oyuncu Olduktan Sonra: Oyunculuğu Geliştirmek İçin Gerekenler
Deneyim elde etme yolunda oyunculuğu geliştirme taktikleri epey işe yarayacaktır. Özellikle oyuncu olmak isteyen fakat özgüveni düşük kimseler için oyunculuk becerilerini geliştirmekte fayda vardır. Yine rol yapma yeteneği konusunda henüz kendini gösteremeyenler için de denemesi gereken adımlar söz konusudur.
Oyunculuğu geliştirmek için gerekenlerden biri, sağlam kafa sağlam vücutta bulunur sözünü takip etmektir. Evet, oyuncular sporcu olmaya hazırlanmazlar. Bununla birlikte sağlıklı beslenme ve kendine bakma, çeşitli rollere giriş ve genel olarak sağlıklı bir şekilde mesleğe devam etmek için gereklidir. Yine diksiyon egzersizlerini yerine getirmek, beden dili tekniklerini öğrenmek oyuncunun kendini ifade edişini olumlu yönde etkiler. Bilhassa artikülasyon, kekeleme ve hızlı konuşma gibi soruları olan oyuncuların diksiyon eğitimi alarak oyunculukta kendilerini ifade etmeleri gerekir.
Oyunculuğu geliştirmek için bir başka adım ise sık sık film ve dizi izlemektir. Dizi ve filmleri izlerken de oyuncu aktarımına dikkat etmek gerekir. Yine güncel dizi ve sinema sektörünü takip etmek de bir oyuncunun sektörüne hakim olması için gerekli olanlardandır.
Türkiye için konuşursak oyuncuların kendini geliştirmek amacıyla sık sık yurt dışına gittiği de bilinenler arasındadır. Bunun nedeni film ve oyunculuk okullarının Avrupa ve ABD merkezli olmasıdır. Yeterli sermayeniz olması durumunda, kendinizi geliştirmek amacıyla film okullarına başvurabilirsiniz. Kendinizi epey geliştirmeniz ve öne çıkarmanız koşuluyla da tiyatrodan başlamak üzere yabancı yapımlarda rol oynamaya başlayabilirsiniz.
Oyunculuk Hakkında Merak Edilen Sorular
Oyunculuk ve film sektörü için başlangıçta aranan şey, göze hoşluk olsa da zamanla kriterler oldukça gelişti. Her şeyden önce rol yapma yeteneği, bir oyuncu olarak anılmak için en gerekli unsurdur. Bununla beraber oyunculuk tekniklerine hakim olmak, kamera önünde oynamaya hazır olmak, mesleki gelişime açık olmak ve ses ve beden dilini iyi kullanabilmek de gerekli nitelikler arasındadır.
Oyuncu olmak maalesef başarılı ve kazançlı bir kariyer garanti etmez. Hatta yolun başında epey düşük ücretlerle çalışmak da bilinen gerçekler arasındadır. Bununla beraber sektörde yer edinen ve televizyon veya dijitalde iş yapan bir dizi-filmin getirisi de yüksektir. Yine de oyuncu açısından uzun yıllar işlerin rayında gitmediğini bilmek ve bunun farkında olarak yola çıkmak gerekir. Ayrıca gelir konusunda devamlılığın olmadığını da erkenden bilmek lazımdır. İşe bağlı olarak gelir elde etme ve etmeme durumu vardır.
Oyunculuk hakkında son yıllarda dile getirenlerden biri, yoğun çalışma koşulları ve saatleridir. Mesleğin kendi içindeki zorluklar bir kenara; örgütlenme yetersizliği, zor çalışma koşullarının düzene dönüşmesi gibi etkenler, oyuncu olmak isteyenlerin bilmesi gerekenler arasındadır. Ayrıca tek bir film-dizi ile yükselişe ya da düşüşe geçmenin mümkün olduğunu da unutulmamalıdır.
Başarılı ve iyi bir oyuncu olmanın kriterlerinden biri mesleki gelişimdir. Bugünün popüler ve emektar oyuncularına bakıldığı zaman işin sırrının, mesleki gelişimde ve çalışma hevesinde olduğu görülür. Bununla beraber eğitim yoluyla geliştirilen yeteneğe ve kendini ifade etme becerisine ihtiyaç vardır. Yine yönetmen ile iletişim sürecini yönetmek, yönlendirmelere açık olmak ve jest-mimik konusunda eğitim alarak yola devam etmek de başarılı olmanın unsurlarındandır.
Küçük yaşlardan itibaren icra edilen meslekler arasındaki oyunculuğu, yetişkinliklere rehber niteliğinde ele aldık. Kariyer yolunuzun en başındaysanız bölümler ve meslekler yazı dizimizi takibe alarak gerekli bilgileri edinebilirsiniz.
