Satış ve diploma onayı gibi işlemlerde noterliğin uzun bekleme sırasına dahil oluruz; fakat çoğumuz bu mesleğin nasıl edinildiğine dair pek bilgi sahibi değiliz. Gelin merak konusu olan noterlik mesleğini birlikte ele alalım ve noter nedir, noter nasıl olunur gibi sorulara yanıt bulalım.
Türkiye’de 2 bini aşkın noter vatandaşlara hizmet vermektedir. Noterlik mesleği, farklı kaynaklarca yapılan çok kazanan meslekler listelerinde de mutlaka kendine yer bulur. Bu da prestijli bir meslek olan noterliğin çoğu insan için merak konusu olmasını açıklar.
Noterlik Nedir?
Noterlik, güvenirlik gerektiren durumlarda devreye giren bir meslektir. Noterliğin geçmişi eskiye dayanır. Tazminat öncesi dönemde İslam hukuku doğrultusunda yürütülen noterlik işlemleri, son halini 1972 yılında alan Noterlik Kanunu (eski adıyla Kâtibiâdil Kanunu) çerçevesinde yapılır. Noterlik olarak hizmet veren kurumlar resmi bir kurumdur. Bununla birlikte noterler devlet memuru sayılmayıp serbest meslek mensubu sayılır.
Noterler Nereye Bağlı Çalışır?
Noterlik ve noterlerin bağlı bulunduğu kurum Noterlik Kanunu ile kurulmuş olan Türkiye Noterler Birliğidir. Merkezi Ankara’da bulunan Türkiye Noterler Birliği, tüzel kişiliğe sahiptir. Devletin idari ve mali denetimine tabi olan birliğin, noter odalarının ve noterlik dairelerinin denetiminden sorumlu olan kurum Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığıdır.
Noter Nasıl Olunur?
Noterlik serbest bir meslek olsa da noterlik mesleğini yapabilmek için belli başlı şartları taşımak gerekir. Her şeyden önce iş disiplinine sahip olmayan, hukuk alanında ilgili olan, dikkatli ve sorumluluk bilinci olmayan kişilerin noterlik yapması mümkün değildir. Resmi açıdan noter olma şartları şöyledir:
- Hukuk fakültesini bitirmek
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
- 23-50 yaş aralığında olmak
- Akıl sağlığı yerinde olmak
- Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş olmak
Hukuk Fakültesi mezunu olup diğer şartları da sağladığı halde avukatlık stajı yapmayanlar, avukatlık ruhsatına sahip olmayanlar, en az 4 yıl avukat, akademisyen, savcı ya da hâkim olarak görev yapmamış olanlar, noterlik stajı yapmayanlar noter olamaz. Noter olmak için en önemli hususlardan biri de noter adayının noterlik belgesi almasıdır. Noterlik belgesi almak için Adalet Bakanlığına, aşağıdaki belgelerle birlikte başvuruda bulunmak gerekir:
- Noter onaylı nüfus cüzdanı örneği veya nüfus kayıt örneği
- Ad soyadı değişikliği olması durumunda değişikliği gösteren belgenin aslı veya noter onaylı örneği
- Hukuk fakültesi diploması
- Yurt dışındaki fakülteden mezun olunmuşsa YÖK veya noter onaylı denklik belgesi
- Adli sicil kaydı
- Noterlik yapmaya engel bir durum olmadığını gösteren sağlık raporu
- İkamet adresi ve telefon numarası beyanı
- Avukatlık müddetini ve disiplin kovuşturmasının bulunmadığını gösteren belge (barodan alınır)
- Sicile işlemeyen ceza veya disiplin yönünden soruşturma bulunmadığını gösteren belge.
- Avukatlık ruhsatnamesi örneği
- 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 7’nci maddesinde belirtilen yasakların uygulanmadığına dair beyanname
- 4 adet (4×6) ebadında renkli vesikalık fotoğraf (erkeklerin sakalsız olup ceket ve kravatlı olması gerekir)
- Islak imzalı dilekçe (Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğüne hitaben)
1.Sınıf Noter Nasıl Olunur?
Noterlikler yetki çevresindeki nüfusa, iş yoğunluğuna ve gelire göre sınıflandırılır. Noter olma şartlarında sınıfa göre farklılık yoktur. Noter olmak isteyenlerin Hukuk okumuş olması gerekir. En önemli koşul ise adayların noterlik belgesi için gerekli evraklar ile birlikte noterlik belgesi başvuru sürecini tamamlayarak noterlik belgesi almasıdır.
Noter Kâtibi Nasıl Olunur?
Noter kâtibi alımları Noterler Birliği bünyesinde yapılır. Noterlik Kanunu’na göre noter kâtibi olmak için en az lise mezunu olmak gerekir. Bununla birlikte noter kâtibi olmak isteyen kişilerin Adalet Meslek Yüksekokulu mezunu olması noter kâtibi olma olasılığını artırır. Noter katipliği için bir diğer önemli husus ilgili noterin yanında en az 6 ay çalışmış olmaktır. Hukuk alanına ilgi duymayan kişilerin noterlikte kâtip olması mümkün değildir. Katiplerle ilgili maaş gibi standartları belirleyen noterdir.
Noter Memuru Nasıl Olunur?
Noterlikte memur olarak çalışmak için noterlikte olduğu gibi Hukuk Fakültesi bitirmiş olmak gerekli değildir. Türk vatandaşı olup en az lise mezunu olan ağır hapis ya da zimmet suçlarıyla ilgisi olmayan, mesleği yerine getirmeye engel bir durumu bulunmayan herkes noter memuru olabilir. Erkeklerin askerlikle ilgili sıkıntısının olmaması da önem taşır. Noterlikte çalışan kişilerin hukuk alanına ilgili olması gerekir. Sorumluluk bilincine sahip olmak ve dikkatli olmakta noter memurlarında aranan özelliklerdir. Katip olmaya istekli kişilerin İŞKUR’un sitesindeki açık iş ilanlarını takip etmeleri faydalı olur.
Noter Ne İş Yapar?
Gelir Vergisi Kanunu’na göre serbest meslek erbabı sayılan noterlerin öncelikli görevi hukuki güvenliği sağlamak ve anlaşmazlıkları önlemek şeklindedir. Noterlerin görevleri, Noterlik Kanunu ile düzenlenmiştir. Buna göre noter tarafından yapılan işlemleri şöyle sıralayabiliriz:
- Kanuni olarak başka bir makama verilmemiş olan hukuki işlemlerin düzenlenmesi
- Kanunda yapılması emredilen hukuki işlemleri yapmak
- Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin yapılması
- Diploma gibi belgelerin üzerindeki işaretin veya tarihin onaylanması veya belgelerin örneğini aslı gibidir onayı ile verilmesi
- Protesto, ihbarname ve ihtarname gönderilmesi
- Kanunen tescili gereken işlemlerin tescil edilmesi
Noter Ne Kadar Maaş Alır?
Noterlik prestijli bir meslektir. Noter maaşları ne kadar birçok insan tarafından merak edilir. Ataması Adalet Bakanlığı tarafından yapılan noterlerin maaşları sınıflandırma ve işlem sayısı doğrultusunda değişkenlik gösterir. Noterler 40 bin ila 100 bin TL arasında maaş alır. Bazı dönemlerde işlem yoğunluğu fazla olur ve kazanç artar. Ortalama noter maaşları net asgari ücretin %911.05 üzerindedir. Birinci sınıf noterliğe verilen maaş daha yüksektir.
Özetle;
Noterlik en çok para kazandıran, aynı zamanda en çok merak edilen mesleklerden biridir. Biz de noter nasıl olunur merak edenler için mesleği mercek altına alarak noter nedir ne iş yapar maaşı nedir gibi konulara açıklık getirdik. Meslekler sayfamızı takip ederek diğer meslekler hakkında da detaylı bilgi edinebilirsiniz. En çok para kazandıran diğer meslekleri merak ediyorsanız en çok para kazandıran meslekler yazımızı da okumanızı öneririz.
