İnsan hakları, sosyal politikalar sayesinde yaşama entegre edilebilir. Sosyal politikaların temel taşı ise sosyal hizmettir. İşte tam da bu nedenle sosyal hizmet uzmanlığı oldukça değerli bir meslektir. Peki, toplumsal refaha katkı sağlayan bir sosyal hizmet uzmanı nasıl yetişiyor? Siz de sorunun yanıtını merak ediyor veya sosyal hizmetlerde çalışmak istiyorum diyorsanız sosyal hizmet uzmanı nasıl olunur konusuna açıklık getirdiğimiz bu yazımızın devamını mutlaka okumalısınız.
Sosyal Hizmet Uzmanı Nasıl Olunur?
Türkiye’de bir mesleki unvana sahip olmak için ilgili alanda eğitim almak ve mesleki niteliklere uyumlu bazı kişisel özelliklere sahip olmak gerekir. Bu durum elbette sosyal hizmet uzmanlığı için de geçerlidir. Bu değerli mesleki unvana sahip olmak için hangi eğitimleri almak gerektiği konusuna değinmeden önce sosyal hizmet kavramına ve sosyal hizmet uzmanı ile sosyal çalışmacı arasındaki fark konusuna açıklık getirelim.
Sosyal hizmet bireylerin sosyal yoksunluklarının giderilmesi için sunulan hizmetlerdir. Sosyal hizmet uzmanlığı bu hizmetlerin insan hakları, sosyal adalet, çeşitlilik ve farklılığa saygı, ayrımcılık ile mücadele ilkelerini gözeterek toplumun refah düzeyini artırmak için çalışmalar yapılmasıdır. Sosyal hizmet uzmanları sağlık, eğitim, adalet alanlarında hizmet verirler.
1985 yılında Devlet Personel Yasasında mesleğin kadro adı sosyal çalışmacı olarak değiştirilmiştir. Uzmanlık için yüksek lisans yapmış olmak zorunludur. Bununla birlikte 4 yıllık eğitim veren sosyal hizmetler bölümü mezunları için SHU (sosyal hizmet uzmanı) unvanı kullanılır. Özel sektördeki işe yerleştirmelerde de lisansüstü eğitime bakılmaksızın sosyal hizmet uzman unvanı kullanılır. Sosyal çalışmacı kadrolarına farklı bölüm mezunlarının atanması mümkündür; fakat sosyal hizmetler bölümlerinde okumuş olan kişiler öncelikli olarak tercih edilirler.
Sosyal Hizmet Uzmanı Olmak İçin Gerekenler
Sosyal Hizmetler bölümü yasal açıdan unvanı kazandırmak için yeterlidir. Kamu sektöründe meslek için açılan kadrolara başvuracak kişilerin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaları ve yüz kızartıcı uçlardan hüküm giymemiş olmaları da önem taşır. Sosyal hizmet uzmanlarının duygularını iyi yönetebilmeleri, duygusal zekalarının yüksek olması meslekte başarılı olmaları açısından önemlidir. Sosyal hizmet uzmanı olmak istiyorsanız sahip olmanız gereken özellikler şunlardır:
- Çocuklarla ilgilenmeyi sevmek,
- Etkili iletişim becerilerine sahip olmak,
- İkna kabiliyeti yüksek olmak,
- Sabırlı olmak,
- Yardımsever olmak,
- Toplumsal olaylara karşı duyarlı olmak,
- Takım çalışmasına yatkın olmak,
- Kendiyle barışık olmak.
Sosyal hizmet uzmanı olmak istiyorsanız mesleğin zorluklarının da bilincinde olmalısınız. Mesleği icra ederken psikolojik açıdan sarsıcı olaylarla karşılaşabilirsiniz. Dolayısıyla psikolojik yönden güçlü olduğunuza emin olmalısınız.
Mesleği hem kamu sektöründe hem de özel sektörde icra edebilirsiniz. Kamuda çalışmak için sınava girmeniz gerekir. Atama için açılan kadro sayısı her yıl aynı sayıda olmayabilir. Özel sektörde sosyal hizmet uzmanlığının yapılabileceği tek alan sivil toplum kuruluşlarıdır. Diğer alanlarda şu unvanlarla çalışmak mümkündür:
- Sosyoekonomik güçlendirme sorumlusu/asistanı
- Toplum merkezi yöneticisi
- Sorumlu müdür
- Vaka çalışanı
- Aile danışmanı (ekstra eğitim ve sertifika gereklidir)
Adli Sosyal Hizmet Uzmanı Nasıl Olunur?
Sosyal hizmet uzmanlığı adalet sistemine yardımı dokunan bir meslektir. Aile, çocuk ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde çalışan sosyal hizmet uzmanları sanıkların psiko-sosyal ve demografik durumlarını analiz etmekle sorumludur. “Onarıcı adalet anlayışı” kapsamında adli sosyal hizmet uzmanı olmak için KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) puanına sahip olmak ve Adalet Bakanlığı tarafından atanmak gerekir. Adli sosyal hizmet uzmanlarının adli psikoloji alanında eğitim almış olmaları önem taşır.
Klinik Sosyal Hizmet Uzmanı Nasıl Olunur?
Sosyal hizmetlerde uzmanlık alanlarından biri de klinik sosyal hizmettir. Bir sosyal hizmet uzmanının klinik sosyal hizmet uzmanı olabilmesi için klinik psikoloji alanında yüksek lisans yapmış olması gereklidir. Klinik sosyal hizmet uzmanı olmak üzere eğitim almış kişiler psikoterapi ve sağlığın korunmasında sosyal hizmet çalışmaları yürütebilecek donanıma sahip olurlar.
Sosyal Hizmet Uzmanı Maaşları Nasıl?
Sosyal hizmet mezunları kamu sektöründe ve özel sektörde çalışabilirler. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı çok sık alım yapar. Adalet Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çocuk Esirgeme Kurumu, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü de her yıl sosyal çalışmacı kadrosuna alım yapar.
Özel sektörde sosyal hizmet uzmanı maaşı ile kamu sektöründeki sosyal çalışmacı maaşı arasında farklılık vardır. Kamu sektöründe maaş üzerinde belirleyici olan etmenler şunlardır:
- Çalışılan kurum
- Hizmete başlangıç yılı
- Derece/kıdem
- Lisansüstü eğitim
Özel sektörde uzmanın çalışma alanı maaş üzerinde etkilidir. Çalışanın daha önce görev aldığı sosyal sorumluluk projeleri ve aldığı eğitimler de önem taşır. Özel sektörde deneyimsiz mezunların maaşı asgari ücret veya asgari ücretin biraz üzerinde olabilmektedir. Kamu sektöründe ise 1. Derece sosyal çalışmacı net maaşı 11,836.58 ₺ olarak hesaplanmıştır.
SHU Hakkında Merak Edilen Sorular
Sosyal hizmet uzmanı olmak için sosyal hizmetler bölümünü okumak gerekir. Sosyal hizmet olarak da adlandırılan bölüm sağlık bilimleri fakültelerinde yer almaktadır. Sosyal hizmetler programı 8 dönemi kapsayan 4 yıllık bir lisans programıdır. Açık öğretim ve 2 yıllık sosyal hizmetler bölümü mezunları sosyal çalışmacı olarak çalışabilirler.
Psikoterapi resmi olarak sosyal hizmetin uzmanlık alanlarından değildir. Bu nedenle sosyal hizmetler lisans programlarını tamamlamak klinik veya danışmanlık merkezi açma yetkisi vermez. ABD ve Avrupa’da ise sosyal hizmet uzmanları klinik açma yetkisine sahiptir.
Sosyal hizmet uzmanı olarak aile danışmanlığını meslek edinmek mümkündür. Sosyal hizmetler bölümü mezunları bir aile danışma merkezi bünyesinde çalışabilirler; fakat bunun için aile danışmanlığı eğitimi almaları gerekir. Aile danışmanlığı sertifikanız sayesinde aile danışmanlık merkezlerinde aile danışmanlığı hizmeti de verebilirsiniz.
Sosyal hizmetler bölümünden mezun olan bir kişi için eğitim süreci bitmeyecektir. Güncel gelişmeleri takip etmek, sosyal farkındalık projelerinde yer almak mesleki gelişim için yeterli değildir. Sosyal hizmetler alanında gelişim için şu sertifika programlarını tamamlamaları fayda sağlar: Aile danışmanlığı, adli psikoloji, yaşam koçluğu.
Özetle;
Son yılların gözde mesleği sosyal hizmet uzmanlığını mercek altına alarak sosyal hizmet uzmanı nasıl olunur sorusunu yanıtladık. Paylaştığımız bilgiler ışığında sosyal hizmet uzmanlığının daha fazla itibar görmesi gerektiğini söyleyebiliriz. Sosyal hizmet uzmanlarının iş tanımına ilişkin kapsamlı bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız sosyal hizmet uzmanı ne iş yapar yazımızı da okumanızı öneririz.
