Paramedik kısaca, İngilizce kökenli parademic kelimesinin karşılığıdır. Türkçe çevirisiyle yardımcı sağlık personeli olarak çevrilse de ülkemizde paramedik adı, ilk ve acil yardım personeli olarak geçer. İlk ve acil yardım görevini yerine getiren meslek çalışanlarına dair merak edilenlerden biri ise yaptıkları işlerdir. Biz de içeriğimizin konusu olan paramedik ne iş yapar sorusunu merkeze alarak meslek elemanlarına dair merak edilenlere yer vereceğiz.
Paramedikler Ne İş Yapar?
Parademikler yani ilk ve acil yardım personelleri, acil tıbbi durumlara ilk yetişen ekibin içerisinde yer alırlar. Temel görevleri, acil yardım gerektiren tıbbi sorunlara karşı ivedilikle hareket etmektir. Bu temel görevi yerine getirmeye dayalı üç grup paramedik çatısı altında birleşir. Bu gruplar; acil çağrı merkezi, acil servis ve ambulans hizmetleri ve acil tıp servisleridir. İşte paramedik olarak adlandırılan meslek çalışanları, bu üç alanda çalışmaya yetkilendirilerek görevlerini yerine getirirler. Şimdi bu üç alan dahilinde paramedik unvanına sahip kişilerin ne iş yaptıklarına göz atalım.
- Ambulans Hizmetleri
Acil yardım ambulanslarında zorunlu olarak bulunması gereken üç meslek elemanı vardır. En az üç kişinin yer alması gereken ambulans ekibinin elemanlarından biri, paramediktir. Ambulans içinde yer alan paramedik, ilk ve acil yardım görevlerine sahip olarak mesleğini yerine getirmiş olur. Ambulans hizmetlerinde yer alan paramediklerin genel görevleri şu şekildedir:
- İntravenöz ve inreaossöz girişim aracılığıyla hasta hastaneye ulaşıncaya dek Bakanlık tarafından belirlenen acil ilaç ve sıvıları kullanır.
- Temel ve ileri hava yolu teknikleri, endotrakeal entübasyon uygulamalası ve gerekli durumlarda krikotirotomi ile oksijen uygulamasını yapar.
- Hastanın travma stabilizasyonu, kırık, çıkık ve burkulma durumlarında stabilizasyon, yara kapatma ve basit kanama kontrollerini yapar.
- Hastanın nakle hazır hâle gelmesini ve uygun taşıma teknikleriyle hasta naklinin gerçekleşmesini sağlar.
- EKG çekimi, ritm değerlendirmesi, monitirörizasyon, defibrilasyon, kardiyoversiyon, external pacemaker gibi elektriksel tedavileri uygular.
- Acil doğum anında doğum eyleminin gerçekleşmesine yardımcı olur.
- Görevinin tüm aşamalarında haberleşme ağının doğru ve hızlı bir biçimde gerçekleştirmesini sağlar.
- Yer aldığı ambulansın gerekli teknik, tıbbi araç, gereç ve malzemelerini kullanıma hazır hâle getirir, zorunlu hâllerde ambulans sürücülüğü görevini de yerine getirebilir.
Görüldüğü üzere paramedikler, ilk ve acil yardım teknikerliğine uygun olarak gerekli ilk tıbbi müdahalelerde görev alırlar. Paramediklerin bir diğer çalışma alanları ise acil çağrı merkezleridir.
- Acil Çağrı Merkezleri
Paramedikler acil çağrı merkezlerinde, çağrı yönlendirici görevini üstlenerek mesleklerini yerine getirirler. Buna göre çağrı yönlendiriciler çalıştıkları acil çağrı merkezi dahilinde şu işleri yaparlar;
- Yönlendirilen ekibe çıkış, olay yerine ulaşma, olay yerinden ayrılma, hastaneye ulaşma, hastaneden ayrılma ve istasyona dönme sürelerini bildirerek zamanda ve araç takip sisteminden gözlemlemlerini yapmak,
- Tüm bu bilgileri doğru ve eksiksiz şekilde kayıt altına almak ve veri terminalinden eksiksiz girişini yapmak,
- İlgili mevzuatta belirtilen iş ve işlemleri yerine getirmek.
Acil çağrı merkezlerinde görev alan paramedikler, sağlık çağrılarına yanıt verirler.
- Acil Tıp Servisleri
Paramediklerin bir diğer çalışma sahası ise acil tıp servisleridir. Acil servislerde görev alan paramedik, uzman doktorlara ve acil servis çalışanlara hasta durumu hakkında bilgi verir. Bununla beraber acil serviste çalışan paramedikler, genellikle laboratuvar testlerine ve acil servis hemşirelerine gerekli tedavi için yardımcı olurlar.
Genel olarak paramedik görevleri bu şekildedir. Mesleğe dair merak edilen bir başka soru ise paramediklerin çalışma alanları ve koşullarıdır.
Paramedik Nerede Çalışır?
Paramediklerin başlıca çalışma alanı özel ve devlet hastaneleridir. İlk ve acil yardım teknikeri olarak görev alanlarını da yukarıdaki sıralamıştık. Tekrar üzerinden geçersek paramedik olmak isteyen birinin hastane öncesi ambulans hizmetinde, İçişleri Bakanlığı tarafından merkez ve taşra teşkilatlarına bağlı 112 acil çağrı merkezlerinde ve hastanelerin acil servislerinde çalışabileceğini söyleyebiliriz.
Meslek çalışanları, KPSS ön şartını karşılamaları durumunda AABT unvanına sahip olarak;
- acil sağlık hizmetleri istasyonlarında,
- devlet hastanesinde,
- ambulans servisi komuta kontrol merkezlerinde çalışabilirler.
Özel sektörde de iş bulabilen ilk ve acil yardım mezunları, çoğunlukla özel kurum hastanelerinde çalışırlar. Ayrıca özel sektörde yer alan paramedikler, acil servislerde de görev alarak gerekli işleri yerine getirirler.
Paramediklerin çalışma saatleri ise özel ve kamu sektörü ve hastane düzenine göre değişir. Genel olarak ise paramedikler, 24 saatlik nöbet tutmaları durumunda kalan günlerde izin alırlar. Çalışma ve izin günlerine ilişkin detaylı bilgiler ise hastane yönetimi tarafından belirlenir.
Paramedik Ne Kadar Maaş Alır?
Diğer mesleklerde olduğu gibi paramediklerin net maaşı hakkında da konuşmak zordur. Bunun nedeni kamu ve özel sektöre göre değişiklik gösteren maaş kriterleridir. Paramedik maaşları, sektörün geleceğine ve güncel sağlık hizmetlerinin işleyişine göre değişebilir niteliğe de sabittir.
Paramedik maaşlarına ilişkin 2022 yılı özelinde konuşursak ise meslek elemanlarının en az 8 bin TL aldığını söyleyebiliriz. Yeni mezun paramediklerin ise bu ücret altında da çalışmaya başladıkları bilinir. Bununla beraber eklemesiz net ücretin en az 8 bin TL olduğunu belirtebiliriz.
Paramedikler Hakkında Merak Edilenler
Paramedik Astsubay Kimdir?
Paramedik mesleğine ilişkin kariyer imkânlarından biri de TSK bünyesinde çalışmaktır. Paramedik astsubay unvanına sahip kişiler, ilk ve acil yardım görevlerini TSK içerisinde yerine getirirler. Milli Savunma Üniversitesi bünyesinde 75 kişilik kontenjana sahip ilk ve acil yardım bölümü, maalesef yalnızca erkek öğrencilere açıktır. Bölüm mezunları, astsubay rütbesine sahip olarak Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde de yer alarak 15 yıl mecburi hizmet görevini yaparlar.
Paramedik Bölümü Mezunları Lisans Bölümlere Geçebilir mi?
Paramedik eğitimi, ülkemizde ilk ve acil yardım bölümü adıyla öğrencilere ulaşır. Ön lisans bir bölüm olarak ilk ve acil yardım, 2 yıllık eğitim veren Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokuluna bağlıdır. Mezunlar, 2 yıllık eğitimi başarıyla bitirmeleri durumunda DGS aracılığıyla ilgili lisans bölümlerine geçebilirler. Söz konusu bölümler şöyledir; acil yardım ve afet yönetimi, sağlık yönetimi, hemşirelik ve sosyal hizmetlerdir.
Parademiklerin Karşılaması Gereken Nitelikler Nelerdir?
Parademik olmak isteyen birinin, öncelikle esnek çalışmaya uyum sağlayabilmesi gerekir. Hastaneye bağlı olarak çalışıldığı için çalışma saatleri söz konusu olduğunda, memur mesaisi gibi bir mesai ortamının olmayacağını bilmesi gerekir. Yine ambulanslarda ve acil tıbbi yardımlarda hasta ile yaralıyı taşımada gerekli fiziksek dayanıklılığa sahip olması beklenir. Bir diğer gerekli mesleki nitelik ise ekip çalışmasına açık olarak ilk ve acil yardım görev paylaşımına uyum sağlayabilmesidir.
Sağlık sektöründe paramedik ne iş yapar, ne kadar kazanır sorularına yanıt verdik. Bu gibi popüler ve ilgi çekici meslekler hakkında detaylı bilgi arayışındaysanız meslekler yazı dizimizi takip edebilirsiniz.
