Kökeni Tanzimat dönemine denk gelen kaymakamlık mesleği sizin için de merak konusu mu? Yüzlerce insanın hayalini kurduğu kaymakamlığı mercek altına aldık. Gelin kaymakam nasıl olunur, kaymakam olma şartları nelerdir gibi konuları birlikte irdeleyelim.
Kaymakam nasıl olunur konusundaki detayları paylaşmadan önce altını çizmeliyiz ki kaymakam olma şartları güncellenebilir. Kaymakamlık sınavına girmeden önce güncel bilgileri takip etmek faydalı olur. Yazımızdaki bilgiler günceldir.
Nasıl Kaymakam Olunur?
Kamu sektöründe çalışabilen mesleklerin hemen hemen tümü için geçerli olduğu gibi kaymakam olmak için eğitim almak gereklidir. Kaymakam olmak isteyen kişiler için hangi bölümden mezun olanların kaymakam olabileceği merak konusudur. 2 yıllık herhangi bir bölümden mezun olanların veya lise mezunlarının kaymakam olmaları mümkün değildir.
Kaymakam olmak için işletme, siyasal bilgiler, hukuk, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden mezun olmak gerekir. Bu bölümlerden mezun olmayıp söz konusu alanlarda yüksek lisans eğitimi almış kişilerin de kaymakam olması mümkündür. Doğrudan kaymakam olma hakkı kazandıran bölümler şunlardır:
- Hukuk
- Uluslararası ilişkiler
- Siyaset bilimi
- Kamu yönetimi
- İktisat,
- İşletme
- Maliye ve finans
- Sosyoloji
- Halkla ilişkiler ve tanıtım
- Psikoloji
Kaymakam olmayı sağlayan bölümlerle ilgili olarak şu bilgiler de önem taşır:
- Diploma denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından onaylanmış olmak kaydıyla yabancı üniversitelerde okuyan öğrencilerin de kaymakam olması mümkündür.
- Belirtilen bölümlerden mezun olmayanlar, aldıkları eğitimde söz konusu bölümlerin müfredatının yüzde seksenine sahip olduğunu belgelemek (noter onayı veya denklik belgesi) koşuluyla kaymakam adayı olarak sınava katılım sağlayabilirler.
Kaymakam olmanın şartları eğitim ile sınırlı değildir. Kaymakam olmak için şartlar şöyledir:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
- Kaymakam olmak için yaş şartı olarak belirtişmiş olan 35 yaşın altında, 18 yaşın üstünde olmak (sınav tarihi itibarıyla)
- Devlet memuru olma şartlarını taşıyor olmak
- Erkekler için zorunlu askerlik hizmetini yapmak veya tecil ettirmiş olmak
- Kaymakamlık için söz konusu sınavdan en az 70 almış olmak
- Sözlü mülakatları geçmiş olmak
- 3 yıl staj yapmak
Yasal yükümlülük bakımından kaymakam olmak için gerekenler bu şekildedir. Bunların yanı sıra meslek ile uyumlu kişisel özelliklere sahip olunması da avantaj sağlar. Yönetim ve organizasyon konusunda iyi olmayan ve mevzuata vakıf olmak için araştırma yapmaktan erinen kişilerin sınav ve mülakat sürecini aşsalar dahi başarılı olmaları mümkün olmayacaktır.
Kaymakamlık Sınavı
Kaymakam olma süreci biraz uzundur. Yazımızın buraya kadar olan kısmından bahsettiğimiz gibi kaymakam adaylarının öncelikle sınava girmeleri gerekir. Kaymakamlık sınavına girebilmek için KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) puanına sahip olma koşulu yoktur. İlgili şartları taşıyan herkesin KPSS’den bağımsız olarak kaymakamlık sınavına katılması mümkündür.
Kaymakamlık sınavında 34 soruluk genel kültür ve genel yetenek testi; 66 sorudan oluşan alan bilgisi testi uygulanır. Genel kültür ve genel yetenek testi şu derslerden oluşur: Türkçe, Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi, Türkiye’nin sosyoekonomik yapısı, Türkiye’de demokratikleşme ve insan hakları. Alan bilgisi testindeki dersleri şunlardır: Anayasa hukuku, idare hukuku, Türkiye’nin idari yapısı, Türkiye’de mahalli idareler, ekonomi.
Kaymakam Ne İş Yapar?
Kaymakam, Türkiye Cumhuriyeti yönetim sisteminde, ilçenin en yüksek mülki idare amiri olan kişidir. Kaymakamın temel görevi ilçeyi idare etmektir. Diğer görev ve sorumlulukları memur tayini, ilçede güvenliğin denetlenmesi, halkın ihtiyaçlarının denetlenmesi ve teftiş ve devir işlemleridir. Kaymakamların yerine getirmekle yükümlü oldukları sorumlulukları ayrıntısıyla şöyle sıralayabiliriz:
- İlçede hizmet veren köy idarelerinden belediyelere tüm kurumları denetlemek
- Valiler tarafından verilen talimatları yerine getirmek
- Resmî törenlere başkanlık etmek ve törenlerde tebrikleri kabul etmek
- İlçede yönetmeliklerin, tüzüklerin ve kanunların doğru şekilde ilan edilip uygulanmasını sağlamak
- İlçede yaşayanların şikayetlerini dinlemek ve taleplerini dikkate almak
- Kaymakamlığa bağlı kurum ve kuruluşların şikayetlerini kabul etmek
Kaymakam Maaşları Nasıl?
İlçe genel idaresinin sağlanmasından sorumlu olan kaymakamların maaşları görev süresi, hizmet yılı, zam oranları, enflasyon oranları ve kıdem doğrultusunda değişkenlik gösterir. Meslekte tecrübeli olan kaymakamların maaşları 30 bin lirayı bulabilir.
Yaş haddinin 65 olduğu kaymakamlıkta kadınlar 20 yıl, erkekler 25 yıl prim ödemeleri halinde emekli olabilirler. Kaymakam olmanın en önemli avantajı iş güvencesidir. Kaymakamların toplumdaki statüleri yüksektir. İçe genel idaresinin sağlanmasından sorumlu olan kaymakamlıkta maaşların yüksek olması da cezbedicidir.
Kaymakamlık mesleğinin avantajları olduğu gibi dezavantajları da vardır. Kaymakam olma süreci oldukça uzundur. Sınav hazırlık süreci ve staj süreci ile adayları uzun bir süreç bekleri. Bu süreç stresli olabilir. Mesleğin diğer dezavantajı sorumluluğun yüksek olmasıdır. Mesai saatlerinin yoğun geçmesi yorucudur.
Kaymakamlık Mesleği Hakkında SSS
Kaymakamlık gibi mesleki unvanlarda kadınlar için farklı koşulların geçerli olup olmayacağı, hatta kadınların mesleği yapıp yapamayacağı merak edilir. Kaymakam olma aşamaları kadınlar için farklı değildir. Toplumsal cinsiyet eşitliği yasal açıdan kamu hizmeti anlayışında mevcuttur.
Kaymakam olmak için İktisadi ve İdari Bilimler, Siyasal Bilgiler ve Hukuk fakültelerinden mezun olmak gerekir. İlgili bölümlere denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen bölümlerden mezun olanların da kaymakam olması mümkündür. İlgili alanlarda yüksek lisans yapmış olanlar da kaymakam olabilirler.
Bazı bölümlerden mezun olanlar sınava direkt geçiş hakkına sahipken; bazı bölümlerden mezun olanlar için eş değerlik belgesi (denklik durum belgesi) veya yüksek lisans yapmış olmak koşuluyla sınava katılım sağlayabilir. Sicilleri temiz olmayanların kaymakamlık sınavı başvurusu kabul edilmez.
Kaymakamlık sınavında başarılı olan ve staj süresini tamamlayan kaymakam adayları cumhurbaşkanının onayına bağlı olarak İç İşleri Bakanlığınca valilik emrine atanır. Yani, atamanın koşulu sınav ve staj sürecini tamamlamaktır.
Özetle;
Yüzlerce insan kaymakam olma hayaliyle kaymakamlık sınavına başvuru yaparken, merak edenler için kaymakam nasıl olunur, kaymakam olma şartları nelerdir gibi konuları ele aldık. Savcılık, rektörlük, noterlik gibi değerli diğer meslekler ve daha fazlası için meslekler sayfamızı takipte kalın.