Ana SayfaÜniversiteler

Üniversiteler

Devlet Üniversiteleri

Devlet Üniversitesi Nedir?

Üniversite bir yükseköğretim kurumudur. Yükseköğretim kurumlarında eğitim öğretim hizmeti vakıflara bağlı olarak veya devlete bağlı olarak verilir. Kamuya bağlı yükseköğretim kurumları devlet üniversitesi olarak adlandırılır. Kamuya ait olması nedeniyle kamu üniversitesi olarak da ifade edilen devlet üniversiteleri, özel üniversite olarak hizmet veren yükseköğretim kurumları ile farklılık gösterir. Türkiye’de üniversitelerin çoğu devlet tarafından kanunla kurulur.

Vakıf Destekli Devlet Üniversitesi Nedir?

Üniversiteler devlet üniversitesi veya özel statüde üniversite olarak eğitim öğretim hizmeti verir. 2011 yılı itibarıyla vakıf destekli devlet üniversiteleri de gündeme gelmiştir. Türkiye’nin vakıf destekli ilk devlet üniversitesi, Kayseri’deki Abdullah Gül Üniversitesi’dir. Abdullah Gül Üniversitesi, 2010 yılında kurulmuş; 2011’de ise Abdullah Gül Üniversitesini Destekleme Vakfı kurulmuştur. Üçüncü nesil üniversite modeli olarak ifade edilen üniversite, Sümerbank Bez Fabrikası’nın eğitim kampüsüne dönüşümü projesidir.

Devlet Üniversitelerinin Özellikleri

Devlet üniversiteleri, kamu için devlet tarafından kurulan üniversitelerdir. Devlet üniversitelerinde eğitim, öğretim ve bilimsel araştırma yapılır. Dolayısıyla devlet üniversiteleri bilimsel özerkliğe sahiptir. Bununla birlikte mali özerkliğe sahip değildir. Devlet üniversitesi ile özel üniversite arasındaki farklar bu noktada başlar. Vakıflar tarafından kurulan yükseköğretim kurumları ile devlet tarafından kurulan bilimsel özerkliğe sahip üniversiteler arasında eğitim olanaklarından sosyal imkanlara staj imkanından mezuniyet sonrası imkanlara pek çok farklılık vardır. Devlet üniversitelerinin özellikleri ile özel üniversitelerde ortak olan noktalar da vardır. İki türde de üniversitelerde sürekli eğitim merkezleri vardır. Çeşitli birimlerden oluşan kamu üniversitelerinde vakıf üniversitelerinde de uluslararası bağlantılar ve iş birlikleri yapılır. Bu durum özel üniversitelerde daha yaygındır. Devlet ve özel fark etmeksizin tüm yükseköğretim kurumlarındaki eğitim öğretim, yayın ve örgün eğitim olarak verilir.

Devlet Üniversitesi Nasıl Kurulur?

Devlet üniversiteleri, kanunda gösterilen usul ve esaslara göre, kazanç amacına yönelik olmamak şartı doğrultusunda kurulur. Yükseköğretim Kanunu’na göre üniversitelerin kurulması için meclisten geçmesi gerekir. Fakülte, bölüm ve ana bilim dalı kurulması, ön lisans programı açılması ve açılmış bölümlere ilk defa öğrenci alınması için üniversitelerin YÖKSİS veri tabanı üzerinden başvuru yapması gereklidir. Üniversitelerde Akademik Teşkilât Yönetmeliği kapsamında Yükseköğretim Kurulunun seçeceği üç rektör adayı cumhurbaşkanına sunulur ve rektör ataması cumhurbaşkanı tarafından yapılır.

Türkiye’de Kaç Devlet Üniversitesi Var?

Türkiye’de 209 adet üniversite vardır. Devlet tarafından kurulan yükseköğretim kurumları sayısı ise 131’dir. Türkiye’deki devlet üniversiteleri şunlardır:
  • Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
  • Çukurova Üniversitesi
  • Adıyaman Üniversitesi
  • Afyon Kocatepe Üniversitesi
  • Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  • Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi
  • Aksaray Üniversitesi
  • Amasya Üniversitesi
  • Ankara Üniversitesi
  • Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi
  • Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  • Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
  • Gazi Üniversitesi
  • Hacettepe Üniversitesi
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  • Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  • Polis Akademisi
  • Akdeniz Üniversitesi
  • Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
  • Ardahan Üniversitesi
  • Artvin Çoruh Üniversitesi
  • Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
  • Balıkesir Üniversitesi
  • Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
  • Bartın Üniversitesi
  • Batman Üniversitesi
  • Bayburt Üniversitesi
  • Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
  • Bingöl Üniversitesi
  • Bitlis Eren Üniversitesi
  • Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  • Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
  • Bursa Teknik Üniversitesi
  • Bursa Uludağ Üniversitesi
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
  • Çankırı Karatekin Üniversitesi
  • Hitit Üniversitesi
  • Pamukkale Üniversitesi
  • Dicle Üniversitesi
  • Düzce Üniversitesi
  • Trakya Üniversitesi
  • Fırat Üniversitesi
  • Binali Yıldırım Üniversitesi
  • Atatürk Üniversitesi
  • Erzurum Teknik Üniversitesi
  • Anadolu Üniversitesi
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  • Eskişehir Teknik Üniversitesi
  • Gaziantep Üniversitesi
  • Gaziantep İslam Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
  • Giresun Üniversitesi
  • Gümüşhane Üniversitesi
  • Hakkâri Üniversitesi
  • İskenderun Teknik Üniversitesi
  • Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
  • Iğdır Üniversitesi
  • Süleyman Demirel Üniversitesi
  • Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
  • Boğaziçi Üniversitesi
  • Galatasaray Üniversitesi
  • İstanbul Medeniyet Üniversitesi
  • İstanbul Teknik Üniversitesi
  • İstanbul Üniversitesi
  • İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
  • Marmara Üniversitesi
  • Milli Savunma Üniversitesi (Askerî)
  • Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  • Türkiye Uluslararası İslam, Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
  • Türk-Alman Üniversitesi
  • Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
  • Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  • Yıldız Teknik Üniversitesi
  • Dokuz Eylül Üniversitesi
  • Ege Üniversitesi
  • İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
  • İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi
  • İzmir Bakırçay Üniversitesi
  • İzmir Demokrasi Üniversitesi
  • Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
  • Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesi
  • Karabük Üniversitesi
  • Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
  • Kafkas Üniversitesi
  • Kastamonu Üniversitesi
  • Abdullah Gül Üniversitesi
  • Erciyes Üniversitesi
  • Kayseri Üniversitesi
  • Kırıkkale Üniversitesi
  • Kırklareli Üniversitesi
  • Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
  • Kilis 7 Aralık Üniversitesi
  • Gebze Teknik Üniversitesi
  • Kocaeli Üniversitesi
  • Konya Teknik Üniversitesi
  • Necmettin Erbakan Üniversitesi
  • Selçuk Üniversitesi
  • Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
  • Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  • İnönü Üniversitesi
  • Malatya Turgut Özal Üniversitesi
  • Manisa Celal Bayar Üniversitesi
  • Mardin Artuklu Üniversitesi
  • Mersin Üniversitesi
  • Tarsus Üniversitesi
  • Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
  • Muş Alparslan Üniversitesi
  • Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
  • Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
  • Ordu Üniversitesi
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  • Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
  • Sakarya Üniversitesi
  • Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  • Samsun Üniversitesi
  • Siirt Üniversitesi
  • Sinop Üniversitesi
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
  • Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
  • Harran Üniversitesi
  • Şırnak Üniversitesi
  • Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
  • Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi
  • Trabzon Üniversitesi
  • Munzur Üniversitesi
  • Uşak Üniversitesi
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  • Yalova Üniversitesi
  • Yozgat Bozok Üniversitesi
  • Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
Devlet üniversitelerinin 11’i teknik üniversite olarak eğitim öğretim hizmeti vermektedir. Devlet üniversitelerinin listesi de göstermektedir ki Türkiye’de her ilimizde üniversite ve farklı yetenek ve ilgi alanlarına hitap eden bölüm bulunmaktadır.

Vakıf Üniversiteleri

Türkiye’deki Vakıf Üniversiteleri 2022 Listesi

Vakıf Üniversitesi Ne Demek?

Vakıf üniversiteleri; yüksek öğrenim imkânı sunan, bununla birlikte devlet üniversitelerinden farklı bir yapıya sahip üniversiteleri ifade eder. Vakıf üniversiteleri, devlet üniversitelerinden farklı olarak kamu tarafından maddi destek almadan yükseköğretim olanağı yaratır. Kar amacı gütmeyen kurum, dernek veya vakıflar tarafından yönetilen vakıf üniversiteleri, ülkemizde yükseköğretimin öne çıkan okullarını da temsil eder. Vakıf üniversitesi, devlet üniversitesinden farklı olduğu gibi özel üniversite kavramından da farklıdır. Vakıf üniversitesi ile özel üniversite arasındaki fark, yasalarca belirlenen nüanstan ileri gelir.  T.C Anayasasına göre Türkiye’de özel üniversite kurmak yasaktır. Bundan dolayı vakıf üniversiteleri, uygulamada olmasa da hukuki açıdan özel üniversite statüsünde değildir. Günümüzde vakıf üniversitesi, hem eğitim kalitesi hem de sosyal-kültürel olanaklar açısından devlet üniversiteleri ile yarışır durumdadır. Ayrıca vakıf statüsündeki bazı üniversiteler, devlet üniversitelerinden daha fazla öne çıkar. Bunun nedeni olarak da ulusal ve uluslararası iş birlikleri, teknolojik yatırım ve AR-GE çalışmaları olarak gösterilir. Vakıf üniversitelerinde yer alan ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora programları, üniversite tercihinde bulunacak adayların da değerlendirebilecekleri seçenekler arasında yer alır.

Vakıf Üniversitelerin Özellikleri

Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliğinde de belirtilen vakıf üniversitesi özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
  • Bu çeşit üniversiteler, vakıflar tarafından kurulur ve kamu tüzel kişiliğe sahiptir.
  • Vakıf üniversitesinin yasal olarak kurulması için öncelikle vakfın kurulması gerekir.
  • Bu üniversitelerin temel amacı, yüksek düzeyde bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapan enstitü, fakülte, yüksekokul, hazırlık okul ve birimlerini öğrencilere ulaştırmaktır.
  • Vakıf statüsünde bulunan üniversiteler temel eğitim hizmetleri gereği, yüksek teknoloji enstitüsü ve meslek yüksekokulu olarak da birbirinden ayrılırlar.
  • Bazı vakıf üniversiteleri, eğitim vakıfları tarafından kurulmuşken bazı üniversiteler ise şahıs ve şirketlerce kurulmuştur.
  • Vakıf Üniversitesinin mali kaynakları ve geliri, ana vakfa aktarılamaz.
  • Vakıf üniversitelerinin üç ana finans kaynağı vardır: Ana vakfın desteği, öğrenim ücretleri ve devlet desteği.
  • Vakıf üniversitelerin devlet desteği alabilmesi için ise yerine getirilmesi gereken koşullar vardır. Bu koşullardan biri en az 2 yıldır eğitim-öğretim hizmeti vermesidir. İlgili koşulların tamamı ise Vakıf Üniversitesi Yönetmeliğinde belirtilir.
  • Bazı vakıf üniversitelerde açıköğretim-uzaktan eğitim hizmeti de verilir.
  • Vakıf üniversiteleri, devlet üniversitelerine göre daha uluslararası bağlantılara ve iş birliklerine sahiptir. (Daha çok 3 büyükşehirde yoğunlaşan üniversiteler için geçerlidir.)
  • Bazı vakıf üniversiteleri hem üniversite hem de bölüm bazında akreditasyon almıştır.
  • Devlet üniversitelerinde olduğu gibi vakıf üniversitelerinde de sürekli eğitim merkezleri mevcuttur.
  • Vakıf üniversiteleri öğrenim ücretleri her eğitim-öğretim yılında güncellenir.

Vakıf Üniversitesi Nasıl Kurulur?

Vakıf Üniversitelerini ilgilendiren kuruluş ve kapanma koşulları, Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliğinde açıkça görülür. Genel olarak bu çeşit üniversitelerin kurulması için sosyal sorumluluk veya eğitim ile ilgili faaliyetler yürüten bir vakıf kurumuna ihtiyaç vardır. Ayrıca şirketlerin sosyal sorumluluk odaklı vakıfları da vakıf üniversitesinin kurulması için izlenen adımlardan biridir. Bu koşul dışında yükseköğretim düzeyinde üniversite kurmak için vakıfların en az 15 milyon TL’den, meslek yüksekokulu için ise en az 5 milyon TL tutarında mal varlıklarının olması gerekir. Önemli bir diğer kuruluş koşulu da kurumun; gerekli derslik, kütüphane, laboratuvar, ofis, spor alanları gibi altyapıyı karşılayacak ana kaynağa sahip olmasıdır. Söz konusu koşullarla beraber diğer koşulların karşılandığı belgelemek için YÖK’e başvurulur.

Türkiye’deki Vakıf Üniversiteleri Listesi

Türkiye’de 2022 yılı itibariyle eğitim veren toplam vakıf üniversitesi sayısı 76’dır. Türkiye’de bulunan vakıf üniversitelerin çoğu İstanbul özelinde eğitim sunar. Aktif olarak eğitim veren ve yeni tercih döneminde öğrenci kabul etmeye hazır vakıf üniversiteleri şu şekildedir:
  • Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi
  • Altınbaş Üniversitesi
  • Alanya Hamdullah Emin Paşa Üniversitesi
  • Ankara Bilim Üniversitesi
  • Ankara Medipol Üniversitesi
  • Antalya Akev Üniversitesi
  • Antalya Bilim Üniversitesi
  • Ataşehir AdıGüzel Meslek Yüksekokulu
  • Atılım Üniversitesi
  • Avrasya Üniversitesi
  • Başkent Üniversitesi
  • Bahçeşehir Üniversitesi
  • Beykent Üniversitesi
  • Beykoz Üniversitesi
  • Bezm-i Âlem Üniversitesi
  • Biruni Üniversitesi
  • Çağ Üniversitesi
  • Çankaya Üniversitesi
  • Demiroğlu Bilim Üniversitesi
  • Doğuş Üniversitesi
  • Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi
  • Fenerbahçe Üniversitesi
  • Hasan Kalyoncu Üniversitesi
  • Haliç Üniversitesi
  • Işık Üniversitesi
  • İBN- Haldun Üniversitesi
  • İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
  • İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
  • İstanbul Arel Üniversitesi
  • İstanbul Atlas Üniversitesi
  • İstanbul Aydın Üniversitesi
  • İstanbul Ayvansaray Üniversitesi
  • İstanbul Bilgi Üniversitesi
  • İstanbul Esenyurt Üniversitesi
  • İstanbul Galata Üniversitesi
  • İstanbul Gedik Üniversitesi
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi
  • İstanbul Kent Üniversitesi
  • İstanbul Kültür Üniversitesi
  • İstanbul Medipol Üniversitesi
  • İstanbul Rumeli Üniversitesi
  • İstanbul Okan Üniversitesi
  • İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
  • İstanbul Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi
  • İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu
  • İstanbul Ticaret Üniversitesi
  • İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi
  • İstinye Üniversitesi
  • İzmir Ekonomi Üniversitesi
  • İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu
  • İzmir Tınaztepe Üniversitesi
  • Kadir Has Üniversitesi
  • Kapadokya Üniversitesi
  • Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi
  • Koç Üniversitesi
  • Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi
  • KTO Karatay Üniversitesi
  • Lokman Hekim Üniversitesi
  • MEF Üniversitesi
  • Maltepe Üniversitesi
  • Nişantaşı Üniversitesi
  • Nuh Naci Yazgan Üniversitesi
  • Ostim Teknik Üniversitesi
  • Özyeğin Üniversitesi
  • Piri Reis Üniversitesi
  • Sabancı Üniversitesi
  • Sanko Üniversitesi
  • TED Üniversitesi
  • TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
  • Toros Üniversitesi
  • Türk Hava Kurumu Üniversitesi
  • Ufuk Üniversitesi
  • Üsküdar Üniversitesi
  • Yaşar Üniversitesi
  • Yeditepe Üniversitesi
  • Yüksek İhtisas Üniversitesi
Listelenen vakıf üniversitelerinin 46’sını İstanbul’da eğitim verir. Genel olarak vakıf üniversiteleri, büyükşehirlerde eğitim hizmeti vererek öğrencilere ulaşır.

Vakıf Üniversitesi Ücretleri

Vakıf üniversitelerin en belirgin özelliği, öğrenim harcı veya ücreti talep etmesidir. Vakıf üniversitelerin mali kaynaklarından biri olan öğrenim ücretleri; %75, %50, %25 ve %100 ücretli olarak öğrenciye sunulur. İlgili programa tam burslu yerleşen kişilerden ise herhangi bir ücret talep edilmez. Ayrıca bazı üniversiteler, ilk 100 veya 1000 sıralama içinde bulunan öğrencilere katkı payı kapsamında burs ücreti verir. Vakıf üniversitelerin ücretler, her yıl güncellenir ve üniversitelerinin belirlediği öğrenim ücreti farklıdır.  Genel olarak ise ön lisans programları da dahil olmak üzere eğitim ücretleri en az 20.000 TL’den başlar.