Mesleki unvanların kamu ve özel sektördeki iş tanımlarına açıklık tuttuğumuz ‘ne iş yapar’ yazı dizimize jeoloji mühendisliği ile devam ediyoruz. Mühendislik alanında tercihinizi jeolojiden yana yapmak istiyorsanız, jeoloji mühendisi ne iş yapar gibi soruların karşılığını öğrenmelisiniz. Gelin detayları birlikte ele alalım.
Jeoloji Mühendisi Nasıl Olunur?
Jeoloji mühendisliği iş olanakları ve iş tanımı konularındaki detaylara değinmeden önce jeoloji mühendisi unvanına nasıl sahip olunduğunun altını çizmeliyiz. Jeoloji mühendisi olmak için dört yıllık jeoloji mühendisliği bölümünde eğitim almak gereklidir. Bu eğitim süresince teknik resim, fiziksel ve yapısal jeoloji, mühendislik jeolojisi üzerine odaklanan dersler işlenir. Bir jeoloji mühendisinde olması gereken özellikler ise şu şekildedir:
- Araştırma merakına sahip olmak,
- Açık havada çalışmayı sevmek,
- Doğa şartlarına dayanıklı olmak,
- Teknik beceriye sahip olmak,
- Ekip çalışmasına yatkın olmak,
- Disiplinli olmak,
- Analitik düşünme becerisine sahip olmak.
Jeoloji Mühendisliği Görevleri
Jeoloji, dünyayı şekillendiren süreçlerin ele alındığı bir bilim dalıdır. Üniversitelerin jeoloji mühendisliği bölümlerinden mezun olup jeolog unvanıyla çalışma fırsatı elde eden kişilerin temel sorumluluğu da yerkabuğunu oluşturan kayaçları jeolojik, çevresel ve mühendislik açısından değerlendirmektir. Genel olarak jeoloji mühendisleri şu görev ve sorumlulukları yerine getirirler:
- Yerkabuğunun özelliklerini bilimsel olarak incelemek,
- Jeolojik olayları değerlendirip ülke ve kamu yararı için faydalı olabilecek sonuçlar çıkarmak,
- Yer altı zenginliklerini arayıp bulmak ve değerlendirilmesini sağlamak,
- Denizaltı jeoloji çalışmaları yapmak ve denizaltındaki doğal kaynakları keşfetmek,
- Oseanografik (okyanus bilimi) çalışmalar yapmak,
- Baraj ve hidroelektrik santral yerlerinin seçimi için gerekli jeoloji çalışmalarını yapmak ve proje için önerilerde bulunmak,
- Nükleer ve termik santrallerin temel jeoloji etütlerini yapmak
- Deprem ve heyelanların jeoloji etütlerini yapmak,
- Deprem ve heyelana karşı yeni yerleşim yerleri tespiti yapmak,
- Farklı ölçeklerde jeoloji haritaları yaparak rapor hazırlamak.
Jeoloji mühendislerinin görevleri, bu alanda eğitim alan mühendislerin çalışma alanının geniş olduğunun göstergesidir. Jeoloji mühendisliğinde jeolojik haritaları çıkarıp yorumlamak kritik önem taşır. Bu nedenle özellikle de bilgisayarla çizim programları da önemlidir. Jeoloji mühendislerinin bilmesi gereken programlar şunlardır:
- Global-mapper
- Trackmaker
- Mapinfo Pro
- Illustrator
- Triplot-Tridraw
Jeoloji mühendislerinin çalışma şartlarının nasıl olduğu sektöre göre değişkenlik gösterir. Bununla birlikte jeoloji mühendislerinin yer altı ve yer üstü çalışmalarında ıslak, soğuk, sıcak vb. ortamlarda bulundukları yadsınamaz bir gerçektir. Çalışma süresi özel sektörde kuruma ve işin niteliğine göre değişir. Jeoloji mühendisleri, açık alanlarda veya şantiyelerde inşaat mühendisleri ile birlikte çalışırlar.
Jeoloji Mühendisliği İş İmkanları ve Maaşları
Jeoloji mühendisleri hem kamu sektöründe hem özel sektörde iş bulabilirler. Çalışma alanı geniş olmakla birlikte iş imkânı bakımından birtakım dezavantajlardan bahsetmek de mümkündür. Kamu sektöründe jeoloji mühendisi olmak isteyenlerin, rakiplerine büyük fark atacak atama puanına sahip olmaları gerekir. Çünkü kadro sayısı sınırlıdır. Özel sektörde deneyim doğrultusunda iş bulma olasılığı daha yüksek olsa da jeoloji mühendisliği maaş durumu pek iç açıcı değildir. Emeklilik şartları da gelişmemiştir.
Jeoloji Mühendisi Nerede Çalışır?
Jeoloji mühendisleri için çalışma alanının geniş olduğundan bahsetmiştik. Kamu sektöründe jeoloji mühendisleri KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) puanı ile şu nitelik kodlarında alım yapılan kadrolara başvurabilirler:
- 7257: Jeoloji mühendisliği lisans programından mezun olmak.
- 7225: Güvenlik tahkikatının olumlu sonuçlanması
- 7113: En az D seviyesinde İngilizce bilmek.
KPSS için yapılan son atama döneminde en yüksek atama puanı 89,58618, en düşük atama puanı ise 86,37739 olmuştur. Jeoloji mühendisi alımı yapan kamu kurumları ise şöyledir:
- Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
- Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ)
- Eti Maden İşletmeleri
- Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
- Türkiye Elektrik İletim A.Ş.
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
- Devlet Su İşleri
- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
- Harita Genel Müdürlüğü – Ulusal Haritacılık Kurumu
- Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM)
- Coğrafi Bilgi Sistemleri
- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
- Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)
- Maden ve Petrol İşleri (MAPEG)
- Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM)
- İller Bankası Anonim Şirketi (İLBANK)
- Maden Tetkik ve Arama (MTA)
Jeoloji mühendislerinin özel sektördeki çalışma alanı yalnızca madencilik sektörü değildir. Jeoloji mühendisleri, inşaat ve enerji sektöründe de çalışırlar. Jeoloji mühendislerinin çalışabileceği faaliyet alanları şöyledir:
- Araştırma merkezleri
- Laboratuvarlar
- Zemin, köprü, tünel ve baraj projeleri
- Sondaj çalışmaları
- Jeofizik etüdler
- Jeotermal enerji
- Maden arama ve işletme
- Petrol ve su arama
- Doğal afete bağlı denetim
- Kentsel dönüşüm projeleri
- Uzaktan algılama (uydu görüntüleri ile doğal kaynak arama)
- Coğrafi bilgi sistemleri (CBS)
- ÇED (çevre etki değerlendirme) projeleri
- Nükleer enerji santral projeleri
Özel sektörde jeoloji mühendisi olmak için eğitim almış olmak ve teknik açıdan gerekli donanıma sahip olmak yeterlidir. Kişinin kendini geliştirmesi de mümkün olur. Yurt dışında kariyer hedefleyenlerin, yabancı dil konusunda kendini geliştirmeleri ve farklı alanlarda deneyim kazanmaları gerekir. Bilgi birikimini ve deneyimini artıran bir jeoloji mühendisi, globalleşen iş dünyasına rahatlıkla ayak uydurabilir. TMMOB tarafından açıklanan verilere göre Türkiye’de Jeoloji Mühendisleri Odasına kaydı bulunan 4.082’si kadın, 12.066’i erkek olmak üzere toplamda 16.148 jeoloji mühendisi vardır.
Jeoloji Mühendisi Maaşı Ne Kadar?
Jeoloji mühendisliği maaşı, sektör ve kurum politikaları doğrultusunda değişkenlik gösterir. Özel sektörde de kamu sektöründe de maaş üzerinde belirleyici olan en önemli etken deneyimdir. Özelde ortalama maaş 132 bin lira civarındadır. Deneyimli, özel bir alanda çalışan, yetkin bir mühendis için asgari ücretin 20 katına kadar maaş teklif edilmesi mümkündür.
Kamu sektöründe maaş derece, kıdem, hizmet yılı, medeni hal ve benzeri unsurlara göre belirlenir. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Jeoloji Mühendisleri Odası tarafından yayımlanan şu kılavuz, 2022 jeoloji mühendisi maaşları için ipucu vermektedir. Kamuda hizmetini tamamlamış emekli bir jeoloji mühendisi ortalama olarak 145 bin TL maaş alabilir.
Özetle;
Jeoloji mühendisliği hakkında bilgi arayışındaki okuyucularımız için jeoloji mühendisi ne iş yapar sorusunu yanıtladık. Ayrıca iş imkanları ve maaş gibi mesleğe dair merak edilen diğer konulara açıklık getirdik. Paylaştığımız bilgiler ışığında mesleğin zor olduğunu; fakat iş alanının genişliği nedeniyle tercih edilmesi gerektiğini söyleyebiliriz. Diğer mühendislik dallarına ilişkin bilgi edinmek isterseniz en iyi mühendislik bölümleri yazımızı da incelemenizi öneririz.
