ABD merkezli bir araştırma kuruluşu olan Pew tarafından yapılan araştırmaya göre Türkiye’de nüfusun %71’i dinin yaşamlarında çok önemli olduğunu belirtmiştir. Bu veri İslami ilimler bölümünün Türkiye’de en çok tercih edilen dört yıllık bölümlerden biri olduğunu açıklar niteliktedir. Bölümün amacı İslamiyet’i detaylı ve doğru şekilde öğretmektir. Peki, mezunlar bu kazanım sayesinde nasıl bir görev üstlenir? İşte birçok kişi için merak konusu olan bu konuyu, İslami ilimler mezunu ne iş yapar sorusunu yanıtlayarak ele aldık.
İslami İlimler Fakültesi Nedir?
Esasında fakülte ve bölüm ayrı bir içerik konusudur; fakat islami ilimler meslekleri ve iş imkanlarından önce islami ilimler nedir kısaca bahsederek fakültenin amacına değinmeliyiz. İslami ilimler, İslam ilimleri olarak da adlandırılır ve İslamiyet sürecini kapsar. Sözel puan türü ile alım yapan islami ilimler bölümü, dini öğretecek uzman yetiştirmeyi amaçlar. İslami ilimler fakültesi, öğretim dili Arapça olan ilk fakültedir.
Dört yıllık öğrenim sürecinde Arapça dil bilgisi, Kur’an okuma ve tecvid, hadis ve tefsir odak noktasındadır. Öğrencilerin dini öğretme becerisi kazanabilmesi için öğretimde ilke ve yöntemler de ele alınır. Bölümün temelini oluşturan bu derslerin sınavları uygulamalı olarak gerçekleştirir. İslamiyet alanında yetkin din adamı yetiştiren islami ilimler fakültesi sayesinde diyanet işlerinin gelişmesi de mümkün olur.
İslami İlimler İlahiyat Farkı Nedir?
İslami ilimler fakültesinden mezun olanların iş imkanlarına değinmeden önce bu bölümü okumak isteyenler için merak konusu olan islami ilimler ile ilahiyat arasındaki fark konusuna da açıklık getirelim. Nitekim İslami ilimler bölümü dersleri ile ilahiyat fakülteleri dersleri arasında büyük benzerlikler olması karışıklık oluşturabilir. 2021 yılında Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi tarafından uygulanan “İslami ilimler ve ilahiyat fakülteleri farkındalığı” konulu anket sonuçları net yanıtı olmayan bu konuya açıklık getirebilir. Anadolu imam hatip lisesi öğrencilerinin yanıtları şöyle olmuştur:
- Öğrencilerin 13,17’si, “hayır, herhangi bir fark yoktur”,
- Öğrencilerin %28,40’ı, “evet, ilahiyat fakültesi ile islami ilimler fakültesi arasında fark vardır”,
- Öğrencilerin %58,44’ü, “herhangi bir fark olup olmadığını bilmiyorum” şeklinde oy kullanmıştır.
Söz konusu araştırmaya ek olarak alanında uzman kişiler, İslam Ansiklopedisinde yapılan ilahiyat fakültesi tanımını paylaşarak konuyu açıklamaya çalışmıştır. Tanım şöyledir: Din görevlisi, öğretmen ve ilahiyat alanında araştırmacı yetiştiren, üniversiteye bağlı yükseköğretim kurumu. İslami ilimlerle ilahiyatın farkı, bölümlerde okuyan öğrenciler tarafından şöyle yorumlanmıştır:
İslami İlimler Ne İş Yapar?
İslami ilimler bölümünden mezun olan öğrenciler hem kamu sektöründe hem de özel sektörde çalışma fırsatına sahip olurlar. Bölüm mezunları ilahiyat fakültesinden mezun olanların çalıştığı alanlarda, imamlık ve vaizlik başta olmak üzere birçok mesleki unvan ile çalışabilirler. İslami ilimler meslekleri şunlardır:
- Din görevlisi
- İmam
- Diyanet görevlisi
- Vaiz
- Müftü
- Müftülük personeli
- Dini ateşe
- Kur’an öğretmeni
İslami ilimler fakültesinden mezun olan kişiler lisansüstü eğitim alarak sosyal bilimler bölümlerinde akademisyen olarak da çalışabilirler. Mezunlar arasında en çok tercih edilen meslek imamlık ve müezzinliktir. Bu durumda mezunların görev tanımı şöyle olacaktır:
- Camilerde namaz kıldırmak,
- Camilerde veya müftülükçe uygun görülen yerlerde Kur’an-ı Kerim öğretmek,
- Camide vaaz vermek,
- Görevli olduğu camiyi öğle namazından bir saat önce açıp yatsı namazından sonra kapatmak,
- Dini günlerde müftülük tarafından düzenlenen programlarda görev almak,
- Camide izinsiz yardım toplanmasına karşı çeşitli önlemler almak,
- Dini nikah kıymak,
- Camiye yapılan ziyaretlerin İslam adabına uygun olmasını sağlamak.
Aşağıdaki tabloda mezunların hangi kurumda hangi unvan ile çalışabileceğini görebilirsiniz:
| Kurum | Unvan |
| Cami | Müezzin, imam |
| Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki ilk ve ortaöğretim kurumları | Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni |
| İmam Hatip Liseleri | Meslek dersleri öğretmeni |
| Diyanet İşleri Başkanlığı | İmam-hatip, müezzin-kayyım, müftü, vâiz, kur`an kursu öğretmeni, din müşaviri |
| Hizmet içi eğitim kursları | Öğretici |
| Din İşleri Yüksek Kurulu | Uzman |
Paylaştığımız bilgiler ve tablo bölümün önü açık bir meslek olduğunun göstergesidir. Yalnız altını çizmeliyiz ki son yıllarda islami ilimler için kontenjan verilmemiştir. Yani mezunlar özel sektörde daha kolay iş bulabilirler.
İslami İlimler Mezunu Din Kültürü Öğretmeni Olabilir Mi?
Aslında yukarıdaki tablo ile ‘islami ilimler mezunları din kültürü öğretmeni olabilir’ yanıtını vermiş olduk; fakat bu konuyu biraz daha açmalıyız. Nitekim bölümü okumak isteyen öğrenciler için, mezunların hangi düzeydeki okullarda hangi şartlar altında öğretmenlik yapabildikleri merak konusudur.
İslami ilimler fakültesi öğrencileri ilahiyat fakültesinden mezun olan öğrenciler ile aynı haklara sahiptir. Mezunlar ilköğretim ve lise düzeyindeki okullarda din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni olabilirler. Ayrıca, imam hatip liselerinde meslek dersleri öğretmenliği yapabilirler. Mezunların öğretmenlik yapabileceği İHL meslek dersleri şöyledir:
- Kuran-ı Kerim
- Arapça
- Fıkıh
- Tefsir
- Hadis
- Akaid
- Kelam
- Hitabet
- Temel Dini Bilgiler
- Siyer
- Mesleki Arapça
İmam hatip liselerinde meslek derslerinin felsefe, psikoloji ve sosyoloji ile bağlantısı vardır. Bu nedenle meslek dersleri öğretmenlerinin söz konusu derslerin öğretmenleri ile iş birliği içinde mesleğini icra etmesi önem taşır.
Özetle;
İslami ilimler okuyan ne olur merak edenler için islami ilimler fakültesi hakkında bilgi verdik ve ilahiyat islami ilimler farkını açıkladık. İslami ilimler mezunu ne iş yapar sorusunun oldukça geniş kapsamlı bir yanıtı olmasından hareketle islami ilimler iş olanakları bakımından cazip bir bölüm diyebiliriz. Bölümü okumak ve bahsettiğimiz meslekleri icra etmek için İslam inancının bireyde olması kritik önem taşır.
