Yapılan bir araştırmaya göre Türkiye’de kişi başına düşen haftalık okuma süresi dakikada 354’tür. Oysa beynin 1 dakikada 1000-1200 kelimeyi algılaması mümkündür. Bu rakamlara ulaşabilmenin tek bir yolu vardır: Anlayarak hızlı okuma teknikleri kullanmak. Peki, hızlı okuma nedir, anlayarak hızlı okuma nasıl mümkün olabilir?
Kısa sürede okuduğunu anlamanın mümkün olmasını sağlayan hızlı okuma yöntemlerini paylaşmadan önce hızlı okuma konusunda yanlış bilinen bir noktaya ışık tutmalıyız. Hızlı okuma yalnızca iş profesyonelleri ve öğrenciler için gerekli olan bir okuma tekniği değildir. Günlük hayatta çok kitap okuyarak genel kültür seviyesini artırmak veya gazete, dergi okuma süresini kısaltarak zaman yönetimi yapabilmek isteyen herkes hızlı okuma becerisi kazanabilmelidir.
Hızlı Okuma Nedir?
Hızlı okuma kavramı ilk defa duyulduğunda kavramın kısa sürede hızlıca okuyup geçmek anlamına geldiği düşünülür. Aslında bu yanlış değildir; fakat eksik bir bilgidir. Hızlı okuma, beynin algılayabileceği kadar kelimeyi anlayarak okuyabilmek demektir. Hatta hızlı okumanın tanımı yapılırken ve hızlı okuma teknikleri anlatılırken ‘anlayarak’ ifadesi kullanılır.
Çeşitli yöntemler kullanılarak uygulanan hızlı okuma teknikleri sayesinde gözleriniz sayfa üzerinde doğru şekilde gezinebilir ve kelimeler beyne daha hızlı iletilebilir. Görme alanının genişlemesini sağlayan hızlı okuma egzersizleri sayesinde dudak kıpırdatarak okumaktan daha hızlı şekilde okumak mümkün olur. Üstelik okuma hızı ile algılama hızı doğru orantılıdır.
Paylaştığımız bilgiler ışığında hızlı okuma nedir sorusunu, metnin kısa sürede okunup anlaşılmasını sağlayan teknik şeklinde yanıtlayabiliriz. Okuma hızınızı dakikada okuduğunuz kelime sayısından hesaplayabilirsiniz. Aşağıdaki tablolar okuma hızının kaç kelimede hangi seviyede olduğunu tespit etmenize; hangi eğitim düzeyinde kaç kelime okumak gerektiğini öğrenmenize yardımcı olur:
| Bilgisayar ekranında | Kağıt üzerinde | Okuma seviyesi |
| 100 | 115 | Yavaş |
| 200 | 253 | Ortalama |
| 300 | 403 | İyi |
| 450 | 575 | Çok iyi |
| 700 | 863 | Mükemmel |
| Eğitim kademesi | Dakikada okunabilecek kelime sayısı |
| İlkokul | 125 ve üzeri |
| Ortaokul | 150 ve üzeri |
| Lise | 175 ve üzeri |
| Üniversite | 200 ve üzeri |
Hızlı Okuma ve Anlama Teknikleri
Hızlı okuma için teknik uygulamadan önce okuma ortamının dikkati dağıtan unsurlar barındırmadığına emin olmak gerekir. Uygun bir okuma ortamı doğru aydınlatılmış ve sessiz olmalıdır. Gelelim hızlı okuma tekniklerine. Hızlı ve anlayarak okuma yapabilmek için kullanabileceğiniz teknikler şöyledir:
El Pacing Tekniği
Hızlı okumayı yaygınlaştırmasıyla tanınan Evelyn Wood tarafından geliştirilen el hızlandırma tekniği, işaretçi yöntemi olarak da bilinir. Bu yöntemde işaret parmağı sayfa boyunca cümlenin altında hareket ettirilir.
Tarama ve Önizleme
Temel fikri hızlıca yakalamak için kullanılan bu yöntemde belirleyici kelimeler veya sayılar taranır. Saniyeler içinde sayfadaki metin gözden geçirilir.
Kelime Parçalarını Okumak
Hızlı okuma becerisi kazanırken kazanılması gereken en temel beceri kelimeleri tek tek okumayıp gruplar halinde okumaktır.
Kod Çözme
Bazı metinlerde anlaşılması güç terimler olabilir. Bu metinleri okurken gözden geçirme ve tarayarak okuma yeterli gelmeyebilir. Bu durumda kelime kelime okumakta fayda vardır.
5N1K Tekniği
İlkokul 1. Sınıf hızlı okuma teknikleri arasında bulunan 5N1K tekniğinde odaklanmayı artırmak için ana fikri ve yardımcı fikirleri anlamaya yönelik ne, ne zaman, nerede, nasıl, neden, kim soruları sorulur.
Göz Egzersizleri
Görme alanını genişletmek daha hızlı okumak ve kelime bilginizi geliştirmek anlamına gelir. Göz egzersizini şu şekilde yapabilirsiniz:
- 10 saniye boyunca en sağa, en sola ve en üste bakın.
- Gözlerinizi sekizgen şekli oluşturacak şekilde hareket ettirin.
- Bir kelimeye odaklanarak etrafındaki diğer kelimeleri de görmeye çalışın.
Okuduğunu anlamayı geliştirmek için dikkat etmeniz gerekenler ise şunlardır:
- Odaklanmaya engel olan her şeyi ortadan kaldırıp yoğun dikkatle okumak
- Önemli noktaları işaretleyerek veya not alarak okumak
- Okunanları zihinde canlandırmak
- Okuma hızını artıran kitaplar okumak (örneğin, 8 Günde Uygulamalı Hızlı Okuma Teknikleri- Cenan Balcı)
- Yüksek sesle okuma yapmak
- Metinle ilgili sorular bulup yanıtlamak (ana karakterin özellikleri neler, hikaye nerede geçiyor vb.)
- Kelime bilginizi artırın. Bunun için her gün sözlükten 1 ve 2 sayfa okuyarak bilmediğiniz kelimeleri not alın.
- Bol bol kitap okuyun. Kitap okuma alışkanlığı geliştirmek için ilgi alanınız doğrultusunda çok kalın olmayan kitaplar seçmeniz faydalı olur.
- Okuduklarınızı özetleyin. Bu sayede okuduklarınız daha uzun süre aklınızda kalabilir.
Ortalamanın altında okuma hızına sahip olan bir okuyucu, anlayarak hızlı okuma ve öğrenme teknikleri uyguladıktan sonra şu özellikleri kazanır:
- Kelimeleri gruplar halinde okuma
- Hızlı okurken dil veya dudak kıpırdatmama
- Tekrara düşmeksizin akıcı bir şekilde okuma
- Test sorularını çözerken bir soruya daha az zaman ayırma
- Metnin tamamını kavrama
- Güçlü konsantrasyon
- Dakikada ortalama 456 kelime okuma
Hızlı okuyabilmek için bu tekniklerin yanı sıra kullanabileceğiniz pek çok teknik vardır. Esasında önemli olan okuma hızını düşüren okuma alışkanlıklarınızdan kurtulmanızdır. Yanlış okuma alışkanlıklarını şöyle sıralayabiliriz:
- Okuma sırasında sürekli başa dönerek hatırlamaya çalışmak
- Cümle veya paragrafı değil kelimeleri takip etmek
- Sadece ana fikre odaklanmak
- Dudak kıpırdatmak (iç monolog)
- Sadece kısa metin okumak
- Dikkati toplayamamak ve dikkat dağıtan unsurları ortadan kaldırmamak
Hızlı Okumaya Dair Merak Edilenler
Hızlı Okuma Ne Kadar Sürede Öğrenilir?
Hızlı okumanın faydaları oldukça fazla; fakat bu faydaları görmek için teknikleri detaylı öğrenmek gerekir. Eğitmen gözetiminde hızlı okuma egzersizleri yapmayı ve hızlı okuma metinleri ile çalışabilmeyi sağlayan eğitim programları 6-32 saat sürer. Yani, hızlı okumayı öğrenmek uzun bir süreç gerektirmez.
Okuma Hızı Nasıl Ölçülür?
Okuma hızı hesaplama için iki önemli unsur vardır: Sözcük sayısı ve metnin okuma süresi. Okuma hızı ölçme metinleri kullanarak okuma yapın ve sözcük sayısını okuma süresine bölerek 60 (1 dakikada 60 saniye vardır) ile çarptığınızda okuma hızınızı ölçmüş olursunuz.
Hızlı Okuma Kursları İşe Yarıyor Mu?
Hızlı okuma kursları, bahsettiğimiz tekniklerin ve daha fazlasının titizlikle üzerinde durulduğu eğitim programlarıdır. Bu kurslarda görme alanını genişleten göz egzersizleri yapılır ve hızlı okuma uygulamaları tüm yönleriyle irdelenir. Bunların yanı sıra Burdon dikkat testi de uygulanır. Dolayısıyla kurslar oldukça faydalıdır.
Özetle;
Hızlı okuma nedir sorusuna karşılık arayan ve hızlı okuma nasıl yapılır öğrenmek isteyenler için kaleme aldığımız bu yazımızda hızlı okuma teknikleri üzerinde durduk. Böylece hızlı okuma teknikleri işe yarıyor mu konusundaki merakı da gidermeye çalıştık. Hızlı okuma çalışmaları yapmadan önce internetteki hızlı okuma testi sayfalarına da göz atabilirsiniz.
Siz de okuduğunuzu anlama becerilerinizi geliştirmek, kelime dağarcığınızı genişletmek ve en önemlisi okuma hızınızı artırmak istiyorsanız hızlı okuma eğitimi almalısınız. İş veya eğitim hayatınızda üst düzeyde verimlilik elde etmek için kullanabileceğiniz en iyi hızlı okuma tekniği şüphesiz hızlı okuma kursu tarafından verilen bu eğitimlerdir.
