Sağlık kurumlarında hemşire unvanıyla çalışmak istiyorsanız ve hemşirelik nedir, hemşire nasıl olunur gibi sorulara yanıt arıyorsanız doğru sayfadasınız. Sizler için hemşireliğe dair bilmeniz gereken tüm detayları ele aldık.
Varkey Vakfı tarafından, 2019 yılında yapılan araştırmaya göre hemşirelik, dünyanın en saygı duyulan meslekleri sıralamasında altıncı sırada yer almıştır. Türkiye’de 2020 yılında yayımlanan bir başka araştırma da Türkiye’de 198 bin 465 hemşire bulunduğunu göstermiştir. İstatistikler hemşireliğin çok merak edilen meslek olmasına açıklık getirmektedir.
Hemşirelik Nedir?
Hemşirelik bilime dayalı uygulama içerikli bir meslektir. Hemşireliği bir sağlık disiplini olarak da ifade edebiliriz. Meslekte en temel görev hasta bakımı ve tedavisinin sağlanmasıdır. Bu durum zengin geçmişe sahip olan hemşirelik mesleğinin bakımdan ibaret olduğu yönünde yanlış algıya sebep olmuştur. Oysa hemşireliğin araştırıcı, eğitici, yönetici, karar verici, iletişim sağlayıcı, rahatlatıcı ve rehabilite edici yönü de vardır.
Hem toplum hem tıp dünyası bir değişim döngüsünün içindedir. Bu yönüyle hemşirelik rolleri zamanla değişebilmektedir. Genel olarak hemşirelik nedir sorusunu şu şekilde yanıtlayabiliriz: Birey, aile ve toplum sağlığını gözeterek hasta bakımının planlanıp uygulanması, denetlenmesi ve izlenmesi.
Hemşirelik unvanı, hekimlikte olduğu gibi farklılaşabilir. Hemşireler başhemşire, uzman hemşire, askeri hemşire gibi unvanlar alabilir. Bu doğrultuda hemşirelerin görev tanımlarında ve maaşlarında farklılık olabilir; fakat bu durum genel tanımı değiştirmeyecektir. Hemşirelik çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz:
- Yoğun bakım hemşireliği
- Acil servis hemşireliği
- İç hastalıkları hemşireliği
- Diyabet eğitim hemşireliği
- Onkoloji hemşireliği
- Diyaliz hemşireliği
- Rehabilitasyon hemşireliği
- Endoskopi hemşireliği
- Cerrahi hemşireliği
- Ameliyathane hemşireliği
- Stoma ve yara bakım hemşireliği
- Ruh sağlığı ve hastalıkları hemşireliği
- Çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği
- Kadın sağlığı ve hastalıkları hemşireliği
- Halk sağlığı hemşireliği
Hemşire Nasıl Olunur?
Gelelim hemşire olmak için ne yapmalıyım sorusuna yanıt arayanların merak beklediği kısma. Hemşire olmak için eğitim almak gerektiği aşikâr. Nitekim özel sektörde ve kamu sektöründe hizmet veren sağlık kurumlarında istihdam için öncelikli koşul hemşirelik bölümünden mezun olmaktır. İki yıllık ve dört yıllık ayrımı konusunda belirtmemiz gereken detaylar mevcut.
Meslek lisesi mezunlarının hemşire olması için 4 yıllık hemşirelik bölümü okumaları gerekir. Meslek lisesi mezunu olan kişiler hemşire yardımcısı unvanıyla çalışabilirler. 8 dönemi kapsayan 4 yıllık hemşirelik ölümünü okumayanların, meslek lisesi çıkışlı olsa dahi hemşirelik yapması mümkün değildir. Hemşirelik okuyanların diploma alabilmeleri için 240 AKTS kredisi almaları gerekir.
Hemşire olma şartlarını eğitimin yanı sıra dal açısından da değerlendirmek gerekir. Uzman hemşirelik, askeri hemşirelik ve başhemşirelik için farklı birtakım koşullar söz konusudur. Bu mesleği farklı dallarda icra etmek üzere eğitim alınmış olsa da kişisel özellikleri mesleki nitelikler ile uyuşmayan kişilerin hemşirelik yapması söz konusu değildir. Biyoloji ve insan sağlığına ilgi duymayan veya empati yapamayan kişilerin hemşirelikte başarılı olması mümkün olmayacaktır. Yüksek duygusal zekaya sahip olmak hemşirelikte kritik önem taşır.
Uzman Hemşire Nasıl Olunur?
Uzman hemşire olmak için hemşirelik lisans bölümünden mezun olmak yeterli değildir. Lisansüstü eğitim alarak uzmanlaşılması ve diplomanın Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanması gerekir. Hemşirelik yüksek lisans bölümleri şunlardır:
- Aile Danışmanlığı
- Hemşirelik Esasları
- Halk Sağlığı Hemşireliği
- Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği
- Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği
- Kadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği
- İç Hastalıkları Hemşireliği
Başhemşire Nasıl Olunur?
Başhemşirelik, sağlık bakım hizmetleri müdürlüğü olarak da bilinir. Yönetici pozisyon olması nedeniyle özel sektörde başhemşire unvanıyla sağlık bakım hizmetlerinin verilmesi için pek çok farklı kriter aranabilir. Bu kriterler kurum politikaları doğrultusunda farklılık gösterir. Bununla birlikte en az 5 yıl deneyim başhemşirelikte aranan bir özelliktir. 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu gereği başhemşire sağlık kurumlarında görevli en üst düzey hemşiredir. Kamu kurumunda başhemşire olmak için deneyim ve cinsiyet göz önünde bulundurulmaz. Sağlık bakanlığı onaylı hemşirelik diplomasına sahip olmak yeterlidir.
Askeri Hemşire Nasıl Olunur?
Askeri tıp fakülteleri sağlık bilimlerine, askeri hastaneler ise Sağlık Bakanlığına devredildi. Dolayısıyla askeri hemşire olma şartı yoktur. Bununla birlikte askeri alanda hemşirelik için Gülhane Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nde Hemşirelik Bölümü okumanızı öneririz.
Hemşire Nerede Çalışır?
Hemşirelik hizmet alanları oldukça geniştir. Dolayısıyla hemşirelerin çalışma alanı da geniştir. Pedagojik formasyon eğitimi alan hemşirelik mezunlarının eğitim kurumlarında eğitmen/ danışman unvanıyla görev yapması mümkündür. Elbette hemşireler için öncelikli istihdam alanı kamu hastaneleri veya özel hastanelerdir. Hemşirelerin çalışabilecekleri diğer kurum ve kuruluşlar şunlardır:
- Kurum Tabipliği
- Aile Sağlığı Merkezi
- İl Ambulans Servisi Komuta Kontrol Merkezi
- KETEM (Kanser Erken Teşhis Tarama Merkezi)
- Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu
- Sağlık Kabini
- Diş Polikliniği
- Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi
- İl Sağlık Müdürlüğü Evde Sağlık Hizmetleri Birimi
- Ana Çocuk Sağlığı Ve Aile Planlaması Merkezi
- Fizik Tedavi Merkezi
- Tıp Merkezi
- Psikiyatri Merkezi
- Huzurevi
- Okul Reviri
- İş yeri hekimi çalıştıran iş yerleri
Hemşire Ne İş Yapar?
Hemşirelerin görevleri oldukça geniş kapsamlıdır. Hemşirelikte en önemli nokta doğru ilacın doğru dozda doğru yöntemle uygulanması, hasta kaydının doğru alınması ve doğru yanıt ilkesinin benimsenmesidir. Hemşirenin görevleri ve sorumlulukları şunlardır:
- Dekübit skalası, değerlendirme skalası ve düşme riski skalası gibi kurum tarafından belirlenen kriterleri kullanmak
- Hekim tarafından yazılı olarak istemi yapılan tedavileri uygulamak
- Doktorun sözel istemlerini kalite standartlarına göre uygulayarak kaydetmek
- Hastaya doğru ilaç uygulaması yapmak
- Hastanın durumunu hekime bildirmek
- Tedavinin hastadaki etkisini takip ederek doktoru bilgilendirmek
- Yapılan uygulamaların tamamını kayıt altına almak
- Alanıyla ilgili eğitim ve araştırma faaliyetlerini yürütmek
- Kurumun politikalarına uygun olarak hasta bakımına ilişkin diğer sorumlulukları üstlenmek
Hemşirelikte görev ve sorumluluklar genel olarak sıraladığımız gibidir. Başhemşirelerin görevleri ise farklılık gösterir. Başhemşirelerin, hemşirelik hizmetlerinin yürütülmesinin yanı sıra;
- Hemşire hatalarından kaynaklanabilecek hataları önleme,
- Diğer hemşirelerin ilgili mevzuat ve etik ilkeler doğrultusunda görev yapmasını sağlama,
- Hemşirelik hizmetine yeni başlayacak personelleri görevlendirme,
- Birimlerde görev verilmesi gereken hemşire sayısını belirleme,
- Mesleki gelişim eğitimlerini destekleme görevlerini yerine getirmesi gerekir.
Hemşire ne iş yapar sorusunu aslında toplumsal görevler açısından da değerlendirmek gerekir. Hemşirenin görevi tıbbi bakımı sağlamakla sınırlı değildir. Mesleki sorumlulukların yanı sıra;
- Sağlık eğitim programları düzenlemek veya sağlık programlarına katılmak,
- Birey, aile ve topluma dürüst davranmak ve onların haklarını korumak,
- Sağlık konulu yasa ve politikaların oluşturulmasına doğrudan ya da dolaylı olarak katkıda bulunmak,
- Çevrenin korunmasını sağlamak gibi toplumsal sorumlulukları da vardır.
Tüm bu görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinde gözetilen hemşirelik ilkeleri şunlardır: Zarar vermeme-yararlı olma, özerklik/ bireye saygılı olma, adalet ve eşitlik, mahremiyet ve sır saklama.
Hemşire Maaşı Ne Kadar?
Hemşirelik hakkında yanıtı en çok merak edilen sorulardan biri hemşirelik maaşı ne kadar sorusudur. Esasında bu sorunun yanıtı sadece özel ve kamu sektörüne göre değil mesleki unvana göre de değişir. Başhemşire unvanıyla çalışanların diğer hemşirelere göre maaşı daha fazladır.
Hemşire ve başhemşire maaşı ne kadar sorusunun yanıtı, özel sektörde deneyim ve sağlık kurumu doğrultusunda değişkenlik gösterir. Özel sektörde hizmet veren sağlık kurumlarında hemşire maaşının 12 bin liraya ulaştığını söyleyebiliriz. Kamu sektöründe hemşire maaşı bellidir. Enflasyon farkı göz önünde bulundurularak yapılan memur maaş zammı sonrasında en düşük memur maaşı 8 bin 984 liraya yükselmiştir.
Özetle;
Hayatta verilen en hassas kararlardan biri meslek seçimidir. Biz de bu gerçekten yola çıkarak süreci kolaylaştırmak için mini rehber minvalindeki bu yazımızda hemşirelik nedir, hemşire nasıl olunur gibi soruları yanıtladık. Paylaştığımız tüm bu bilgiler ışığında hemşireliğin daha çok itibar görmesi ve tercih edilmesi gereken bir meslek olduğunu söyleyebiliriz. Siz de kararınızı hemşire olmak yönünde verdiyseniz hemşirelik bölümü olan üniversiteler ve bölüm hakkında detaylı bilgi için Bölümleri Tanıyalım: Hemşirelik 101 yazımızı okumalısınız. Diğer meslekler hakkında bilgi edinmek için meslekler sayfamızı takip edebilirsiniz.
