Elbette herkes karşısındakinin kendisini ilgiyle dinlemesini, adeta mest olmasını ister. Dinleyicinin sıkıldığı, hatta göz ucuyla saate baktığı bir konuşmacı olmamak için diksiyon ve güzel konuşma önem taşır. Peki, diksiyon nedir ve diksiyon nasıl düzeltilir? Gelin diksiyona dair merak edilen bu soruları yanıtlayalım.
“Konuş ki seni görebileyim.” Hamann
Diksiyon Ne Demek?
Şüphesiz ki karşılamamız gereken en önemli ihtiyaçlardan biri iletişimdir. İletişim için gereken ise yalnızca dilsel beceriler değildir. Dilsel becerileri beden dili teknikleri ile birleştirmek gerekir. Diksiyon nedir sorusu da tam olarak bu noktada yanıt bulur.
Diksiyonu tamlamak için aslında diksiyon sözcüğünün kökenine inmemiz yeterlidir. Latince kökenli diksiyon sözcüğü şu anlama gelir: Sözcükleri seçip düzenleyerek düşünceleri daha kolay şekilde anlatabilmek”. Diksiyon yalnızca doğru yerde doğru kelime kullanmak değil, doğru vurgulama yapmak ve jest ve mimikleri sözcüğe uygun kullanmaktır.
Altını çizmeliyiz ki doğuştan gelen güzel ve etkili konuşma sanatının sonradan geliştirilebilmesi mümkündür. Nitekim diksiyon geliştirme uygulamaları ve diksiyon egzersizleri bu noktada devreye girer.
Diksiyon Nasıl Düzeltilir?
Diksiyonun temelini yazı ve konuşma dili arasındaki farklılıklar oluşturur. Bu nedenle diksiyonun yalnızca spikerler veya diğer iş profesyonelleri için gerekli olduğu düşünülür. Oysa diksiyon geliştirme herkesin kendini daha iyi anlatması ve daha iyi anlaşılması için önemli bir gerekliliktir. Peki, diksiyonu düzeltmek için ne yapmalı? Aşağıdaki yöntemler diksiyon geliştirme için fayda sağlayacaktır:
Diksiyon Tekerlemeleri ile Egzersiz Yapın
Diksiyonun temelinde kelimeleri doğru telaffuz etmek vardır. Dolayısıyla düzgün konuşma teknikleri söz konusu olduğunda tekerlemelerin atlanması söz konusu olamaz. Diksiyonunuzu geliştirmek ve güzel konuşmak için A’dan Z’ye diksiyon tekerlemeleri çalışması yapmalısınız. Diksiyon geliştirme tekerlemeleri için şu örneği verebiliriz.
“Al bu takatukaları takatukacıya takatukalatmaya götür. Takatukacı takatukaları takatukalamam derse takatukacıdan takatukaları takatukalatmadan al da gel.”
Diksiyon Kalem Tekniği Kullanın
Düzgün diksiyonun önündeki en büyük engel dudak tembelliğidir. Diksiyon kalem çalışması dudak tembelliğini ortadan kaldırmayı sağlar. Diksiyon kalem tekniği şu şekildedir: Kalemi üst ve alt sıra dişlerinizin arasına yerleştirin ve konuşmaya çalışın. Sesli diksiyon çalışmaları sırasında kayıt cihazı yardımıyla sesinizi kaydedip sorunun tamamen düzeldiğini fark edene kadar çalışmayı tekrarlayın.
Diksiyon Nefes Egzersizleri Yapın
Diksiyon düzeltme için en can alıcı noktalardan biri nefes egzersizleridir. Diyaframdan doğru nefes almak için şu adımları 2 hafta boyunca 10-15 dakika süresince uygulayın:
- Düz bir yere sırtüstü uzanın.
- Hızlı ve kesik kesik soluyun.
- Karında hareket varsa bu şekilde nefes almaya devam edin.
- Ellerinizle göğüs kafesinize hafif bir baskı uygulayın.
- Diyaframa yakın bölgeleri çalıştırmak için göğsünüzün alt kısmına doğru nefes alın. Bu şekilde soluduğunuzda mide bölgesi inip kalkacaktır.
Diksiyon Geliştirme Kitapları Okuyun
Başlığı okuduğunuzda muhtemelen güzel konuşmak için hangi kitaplar okunmalı diye düşünmüşsünüzdür. Esasında türü ne olursa olsun sesli olarak kitap okumak diksiyon için oldukça faydalıdır; fakat özellikle bu alanda yazılmış kitapları okumak faydalı olur. Örneğin, şu kitapları okumayı tercih edebilirsiniz:
- “Söz Söyleme ve Diksiyon” – Can Gürzap
- “Güzel Konuşma Bir Markadır” – Şermin Tekinalp
- “Güçlü İletişimin Sırları” – Mehmet Çelikyay
Sakız Çiğneyin
Diksiyon alıştırmaları için verdiğimiz önerilerin arasında sakız çiğnemenin olması sizi şaşırtmış olabilir. Bu yöntem hatta dili çiğnemek ağız ve çene kaslarını geliştirmeyi sağlar. Bu da düzgün diksiyon için fayda sağlar.
Beden Dili İle Konuşmanızı Destekleyin
İletişim için ‘etkili’ veya ‘sağlıklı’ ifadelerini kullanabilmek için kelimeleri doğru seçmenin yanı sıra beden dilini doğru kullanmak da önemlidir. Bunun için de beden dili hareketleri ve anlamı konusundaki çalışmalar diksiyon düzeltme çalışmalarına dahildir.
Seminer ve Konuşmalara Katılın
Diksiyonunuzu düzeltmek için diksiyon, iletişim ve topluluk önünde konuşma ile ilgili etkinliklere katılmanızı öneririz. Seslendirme sanatçıları veya diksiyon eğitmenlerinin seminerleri sayesinde etkili sunumun nasıl yapıldığını da öğrenebilirsiniz.
Diksiyonu Geliştirmenin En İyi Yolu: Diksiyon Eğitimi Alın
Yazımızın bu aşamasına kadar anlattıklarımız evde diksiyon nasıl düzeltilir sorusuna yanıt niteliğindedir. Bununla birlikte tüm bu yöntemler yeterli değildir. Diksiyon geliştirme yolları arasında en etkili yöntem eğitim almaktır. Diksiyon kursu olarak hizmet veren eğitim kurumları ve üniversiteler tarafından verilen diksiyon eğitimleri, diksiyonu geliştirmek için gerekli tüm konuların öğrenilmesini sağlar.
Diksiyon eğitimlerinde farklı yöntem ve teknikler üzerinde durulur ve diksiyon geliştirme metinleri üzerinde tonlama, harf çalışmaları yapılır. Diksiyon eğitimlerinde konu başlıkları şöyledir:
- Diyaframdan nefes alma teknikleri
- Diksiyon vurgulama çalışmaları
- Konuşma ve ses kusurları
- Okuma çalışmaları
- Hazırlıksız konuşma teknikleri
- Beden dili ve imaj yönetimi
- Özgüven yönetimi
- Hitabet ve topluluk önünde konuşma
- Etkili sunum teknikleri
Özetle;
Diksiyon nedir kısaca bahsettik ve diksiyon nasıl düzeltilir, diksiyon nasıl geliştirilir gibi soruları yanıtladık. Tüm bu bilgiler sayesinde düzgün bir diksiyonun çalışma gerektirdiğini söyleyebiliriz. İyi bir diksiyonun yalnızca iş hayatı için değil, aynı zamanda günlük hayatta da gereklilik olduğunu da özellikle tekrarlamalıyız. Karşı tarafa kendinizi doğru şekilde anlatabilmek üzere diksiyon ve güzel konuşma teknikleri öğrenebilmek için diksiyon eğitimi almanızı öneririz. Şüphesiz diksiyonun sertifikasının yararları da olacaktır.
