Havacılık sektörüne ilgi duyuyorsanız pilotaj bölümü okumanızı öneririz. Pilotaj bölümü nedir, pilotaj bölümü hangi üniversitelerde var gibi bölüme ilişkin merak edilen soruları yanıtlayarak pilotaj bölümünü mercek altına aldık.
Pilotaj Bölümü Nedir?
Havacılık sektöründe çalışmak isteyen lise mezunlarının üniversite tercihlerinde yer verdiği bölümlerden biri Pilotaj bölümüdür. Pilotaj bölümü, ulusal ve küresel şartlara uygun eğitim almış pilot yetiştirilmesini sağlayan lisans programıdır. Devlet üniversitelerinde ve vakıf üniversitelerinde yer bulan bölümün amacı havacılık alanında ihtiyaç duyulan uzman açığını kapatmaktır.
Havacılık sektörünün gelişmesine katkıda bulunan Pilotaj bölümü, MF-4 puan türü ile öğrenci alımı yapar. Eğitim süresi hazırlık sınıfı dahil olduğunda 5 yıllık süreyi kapsar. Eğitim süresine uzman pilotların eğitmenliğinde verilen uçuş eğitimi süresi de dahildir.
Pilotaj bölümünü okumak için Temel Yeterlilik Testi (TYT) ve Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavlarında başarılı olmak teknik açıdan bölümü okumak için yeterlidir. Bununla birlikte bölümü okumak için yükseklik korkusunun olmaması ve zorlu koşullarda çalışmaya dayanıklı olunması önem taşır. Bölüme kayıt yaptırmak isteyenlerin Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından yetkilendirilen havacılık tıp merkezlerince düzenlenmiş sağlık sertifikasına sahip olması gerekir.
Pilotaj bölümünden mezun olmak için 240 AKTS kredisi sağlanması gerekir. Bölümün avantajlı yönleri olduğu gibi dezavantajlı yönleri de vardır. Aşağıdaki tabloda Pilotaj okumak hangi yönlerden avantajlı, hangi yönlerden dezavantajlı görebilirsiniz.
| Bölümün olumlu yönleri | Bölümün olumsuz yönleri |
| Ortalama kazanç çok yüksektir. | Tehlike yüksektir. |
| Uzman personel açığı vardır, istihdam olasılığı çok yüksektir. | Eğitim süresi uzundur. |
| Üniversite çeşitliliği yeterlidir. | Dersler uygulamalıdır. Zorluğu yüksektir. |
Pilotaj Dersleri Nelerdir?
4 yıllık Pilotaj bölümünde ilk yılda uçuş prensipleri üzerinde durulur. İkinci yılda havacılık fiziği, üçüncü yılda hava hukuku, dördüncü yılda ise uçuş uygulaması eğitimi verilir. Bölümün temelini oluşturan dersler uçuş ile doğrudan ilgili olan ders konularıdır. Pilotaj bölümü dersleri şöyledir:
- Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
- Bilgisayarlara ve Programlara Giriş
- Genel Fizik
- Türk Dili
- Uygarlık Tarihi
- Temel İlk Yardım
- Akademik İngilizce (Havacılık İngilizcesi)
- Uçuş ve Yer Emniyeti Yönetim Sistemleri
- Sivil Havacılığa Giriş
- Kalkülüs
- Kariyer Planlama
- Uçuş Performansı ve Planlama
- Uçuş Prensipleri
- Uçuş Uygulamaları
- Hava hukuku Bilgisi
- Hava Aracı Genel Bilgisi
- İnsan Performansı
- Meteoroloji
- Seyrüsefer
- Operasyon Usulleri
- Haberleşme
- PPL Uçuş Kontrolü
- Çoklu Mürettebat İş Birliği
- ATPL IFR, VFR Haberleşme
- ATPL HGB Gövde, Sistemler ve Motor
- ATPL Ağırlık ve Denge
- ATPL HGB Uçuş Aletleri ve Aviyonikleri
- Gece Uçuş Uygulamaları
- ATPL Uçuş Planlama ve Uygulama
- ATPL Radyo Seyrüsefer
- ATPL Meteoroloji
- ATPL Uçuş İlkeleri
- Çoklu Motorlu Uçuş Uygulamaları
- Havayolu Uçuş Mürettebatı Teknik ve Usulleri
- Havayolu Dispeç Operasyonları
- Standart Hareket Usulleri
- MCC Simülatör Uygulamaları
Pilotaj bölümünde seçmeli ders olarak öğrencilere sunulan dersler üniversiteler arasında farklılık gösterebilir. Genel olarak seçmeli ders havuzunda sunulan dersler şöyledir:
- Bakım ve Güvenirlilik Yönetimi
- Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Hakları
- Helikopter Yapımı
- Fotoğrafçılığa Giriş
- Karikatür
- Açıklamalı Müzik Tarihi
- Caz Tarihi
- Arjantin Tango Tarihi
- Klasik Gitara Giriş
- Dünya Müzik Kültürleri
- Opera Tarihi
- Çok Sesli Koro
- Serbest seramik Şekillendirme
- Kısa Film
- Senaryo Yazarlığı
- Geleneksel Çini Dekorlama ve Çağdaş Yorumlamalar
- Tiyatro
- Takı Tasarımı
- Yaratıcı Drama
- Yenilikçi Görsel Anlatı
- İşaret Dili
Pilotaj bölümünde Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yapılan sınavlarda başarılı olanlar uygulamalı eğitimleri almaya hak kazanır. Uygulamalı eğitimleri başarıyla tamamlayanlar lisans alabilirler. Hobi amaçlı uçuşlar için PPL (hususi pilot lisansı), ticari uçuş için CPL (ticari pilot lisansı) gereklidir. PPL ve CPL lisansına sahip olanların en üst seviyedeki ticari pilot lisansı olan ATPL/ATP (hava yolu nakliye pilotu lisansı) alması da mümkündür. Pilotaj bölümünde fiili uçuş eğitimi kapsamında verilen eğitimler üniversitelere göre değişmekle birlikte şöyledir:
- Hususi Pilot Lisansı uçuşu (Private Pilot License- PPL)
- Sorumlu Pilot uçuşu (Pilot In Command – PIC)
- Gece uçuşu (Night Rating – NR)
- Aletli uçuş (Instrument Rating – IR)
- Ticari Pilot Lisansı uçuşu (Commercial Pilot License – CPL)
- Çok Motorlu Uçak uçuşu (Multi Engine – ME)
- CPL/ME Kontrol Uçuşu
- Çoklu Mürettebat İşbirliği Eğitimi (Multi Crew Cooperation – MCC)
Pilotaj Bölümü Olan Üniversiteler
Pilotaj bölümü, sivil havacılık alanında en çok tercih edilen bölümdür. Türkiye’de 200’ü aşkın üniversite vardır; fakat bölümün bulunduğu üniversite sayısı sınırlıdır. Pilotaj bölümü olan üniversiteler şunlardır:
- Özyeğin Üniversitesi
- Eskişehir Teknik Üniversitesi
- KTO Karatay Üniversitesi
- Bahçeşehir Üniversitesi
- Atılım Üniversitesi
- Türk Hava Kurumu Üniversitesi
- İstanbul Okan Üniversitesi
- Girne Amerikan Üniversitesi
- Antalya Bilim Üniversitesi
Pilotaj eğitimi veren üniversiteler listesinden anlaşılacağı üzere bölüm hem devlet üniversitelerinde hem de vakıf üniversitelerinde lisans programları arasında bulunmaktadır. “Pilotluk üniversiteleri” ibaresiyle de anılan bu üniversiteler arasında öne çıkan üniversite ise Türkiye’de kurulmuş ilk havacılık ve uzay bilimleri üniversitesi olan Türk Hava Kurumu Üniversitesidir.
Pilotaj Bölümü Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları
Pilotaj bölümü için 2022 taban puanları açıklanmıştır. Buna göre Pilotaj taban puanları ve başarı sıralamaları en düşük ve en yüksek olan devlet üniversiteleri ile özel üniversiteleri aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.
| Üniversite | Taban Puanı | Başarı Sıralaması |
| Özyeğin Üniversitesi (Vakıf) | 492,19 | 2111 |
| Eskişehir Teknik Üniversitesi (Devlet) | 477,12 | 4167 |
| Türk Hava Kurumu Üniversitesi (Vakıf) | 221,36 | 383537 |
Tablodan anlaşılacağı üzere başarı sıralaması en iyi olup taban puanı yüksek olan üniversite vakıf üniversitesidir.
Pilotaj Bölümü Ücretleri
Pilotaj bölümü vakıf üniversitelerinin lisans programları arasında kendine yer bulmuştur. Öğrenim ücreti her eğitim öğretim yılında üniversiteler arasında küçük farklılıklar olmak üzere değişkenlik gösterir. Örneğin, Türk Hava Kurumu Üniversitesinde dönemlik bölüm ücreti 27.000 ₺ şeklindedir. Eğitim-öğretim ücretinin yanı sıra uçuş eğitimi ücreti de ödenir. Burslu öğrenciler uçuş ücretinden muaf tutulur.
Pilotaj Bölümü İş İmkanları
Pilotaj bölümü mezunu olan kişiler havacılık sektöründe yerli ve yabancı havayolu şirketlerinde iş bulma imkanına sahiptirler. Mezunların öncelikli istihdam alanı havaalanlarıdır. Mezunların askeri birliklerde ve savunma sanayi alanında çalışmaları da mümkündür. Mezunların maaş aralığı da çalışılan alan göre değişkenlik gösterir.
Pilotaj bölümünden mezun olanların uçaklarda pilot olarak görev yapması mümkündür. Bununla birlikte diploma yeterli olamayabilir. Kurumların düzenlediği sınavlarda başarılı olmak da önemlidir. Pilot eğitimi ve uçuş lisansı almak için üniversite eğitimi zorunlu değildir; fakat üniversitede bölümün okunması önemli bir avantajdır.
İstatistiklerle Pilotaj Bölümü
- Okul birincisi olup pilotaj bölümüne yerleşen sayısı: 1
- Pilotaj bölümünün en çok tercih edildiği üniversite türü: Vakıf
- Vakıf üniversitelerinde pilotaj bölümüne yerleşenlerin sayısı: 79
- Pilotaj bölümüne yerleşenlerin en çok ikamet ettiği bölge ve şehir: Marmara Bölgesi/ İstanbul
- Pilotaj bölümüne ilk sırada yerleşen sayısı:58
- Kontenjan başına tercih sayısı en fazla olan üniversite: Eskişehir Teknik Üniversitesi
- Tercih oranı en yüksek üniversite: Özyeğin Üniversitesi
Pilotaj Bölümü Hakkında Sık Sorulan Sorular
Pilotaj Nedir?
Pilotaj, Fransızca kökenli bir kelimedir. Pilotaj kelime anlamı bir hava taşıtını yönetmektir. Pilotaj adıyla eğitimi verilen bölüm de uçakları kullanıp yöneten pilotların yetiştirilmesini amaçlar.
Pilotaj Bölümü İçin Kaç Net Gerekir?
Pilotaj bölümü için kaç net yapmak gerektiği her yıl için farklılık gösterir. En güncel yerleştirme sonucuna göre;
- Türkçe dersinde 27,75
- Sosyal Bilimler alanında 18,75
- Matematik dersinde 37,50
- Fen dersinde 17,75
- AYT Matematik dersinde 40,00
- Fizik dersinde 14,00
- Kimya dersinde 13,00
- Biyoloji dersinde 11,75 net yapılmıştır.
Pilotaj Mezunu Ne İş Yapar?
Pilotaj bölümü mezunları hem özel sektörde hem de kamu sektöründe çalışabilir. Türk Hava Yolları pilotlarının ticari lisansıyla uçuş yapması mümkündür. Pilotaj mezunları uçuş planı hazırlayıp yakıt ve zaman hesaplamaları yaparak uçuş planını ilgili birime verir. Uçuş ekibinin ve teknik donanımların uçuşa hazır olup olmadığını incelemek de pilotaj mezunlarının iş tanımına dahildir.
Özetle;
Meslek tercih sürecinde pilotaj bölümünün hakkında bilgi edinmeye ihtiyaç duyanlar için pilotaj bölümü dersleri, pilotaj bölümü olan üniversiteler gibi konulara değindik. Uçuşun ve bir uçağı yönetmenin hayalleri süslediği düşünüldüğünde bölüm oldukça değerlidir. Paylaştığımız bilgiler ışığında bölümün geleceği olan bölümlerden biri olduğunu söyleyebiliriz. Pilotluk ve diğer meslekler hakkında da ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz meslekler sayfamıza göz atmanızı öneririz.
