Bölümleri Tanıyalım: İlahiyat Bölümü 101

Sözel alanın dikkate değer bölümlerinden biri de ilahiyattır. Teorik olarak nitelikli ve donanımlı din hizmet elemanları yetiştirmesi beklenen ilahiyat tercihe değer bir bölüm müdür? İmam hatipliler dışında ilahiyat bölümünü tercih etmek, isabetsiz bir karar mı yoksa alımlardan ötürü önü açık bir mesleğe kapı mı? Yazımızda kimlerin ilahiyat bölümünü okuması gerektiğini ve bölüme dair merak edilenleri işleyeceğiz.

İlahiyat Bölümü Nedir?

İlahiyat bölümü, İslam dininin incelenmesine ve din hizmeti çerçevesinde ele alınmasına aracılık eder. Bu kapsamda da İslam dinine yönelik hukuk, tarih, ibadetler, yazılı eserler ve inanç esasları üzerinde durulur. Ülkemizde 4 yıllık eğitimi verilen ilahiyat bölümü, dinler arası konulardan ziyade İslam’ı anlamaya ve anlatmaya yönelik ders içeriklerine yer verir.

Bölümün öne çıkan özelliği ise farklı iş imkânlarına kapı açmasıdır. Bölüm mezunları kamu ve özel sektörde iş imkânı bulurken tek bir alanda da kendilerini sınırlamamama olanağına sahiptirler. Bölüm dersleri de buna yönelik bilgileri içererek ilahiyat bölüm mezunlarının kariyer olanaklarını genişletir.

Bölüm, 4 yıllık eğitim sunmakla beraber bazı üniversitelerde ön lisans eğitimi de içerir. Ön lisans ilahiyat programı da imam hatip mezunlarının ek puan alarak yerleşmelerini sağlar. Bu noktada sadece imam hatiplilerin ilahiyat tercih etmeleri gerektiği gibi bir algı da söz konusudur. Oysa nitelikli bir donanımlı bir din görevlisi olmak isteyen ve buna yönelik alan eğitimi almak isteyen herkes ilahiyatı tercih edebilir. Yine dinler tarihi ve İslam dininin incelenmesine yönelik yüksek lisans yapmak isteyenler de ilahiyat bölümünü tercih edebilirler.

 Ön lisans ve lisans ilahiyat bölümünde göz önüne alınması gereken ders içerikleri ise bölümü tercih etmek için önemli bir kriterdir.

İlahiyat Bölümü Dersleri Nelerdir?

İlahiyat programında, İslam dininin detaylarını içeren bilgilerle beraber dinin çok yönlü ele alınmasına yönelik dersler de yer alır. Din psikolojisi, ahlak felsefesi, dinler tarihi ve din sosyolojisi gibi dersler aracılığıyla öğrencilerin karşılaştırmalı dinler tarihini ve dinin bilinçteki ve toplumdaki karşılığını öğrenmeleri amaçlanır.

Bölümde yer alan seçmeli ve zorunlu ders kategorisinde yer alan içerikler şöyledir:

• İslam İnanç Esasları
• Hadis Tarihi
• Tefsir Tarihi
• Arap Dili ve Edebiyatı
• İslam Hukuku
• İslam Tarihi
• İslam İbadet Usulleri
• Dinler Tarihi
• Din Psikolojisi
• Tefsir Metinleri
• Din Sosyolojisi
• Kelam Tarihi
• İslam Ahlak Esasları ve Felsefesi Tarihi
• İslam Medeniyeti Tarihi
• Din Felsefesi

Yukarıdaki dersler ile beraber çoğu bölümde yer alan Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Bilgi-İletişim Teknolojileri ve Genel İngilizce dersleri de verilir.

İlahiyat Bölümü Bulunan Üniversiteler

İlahiyat lisans programı, üniversitelerin İlahiyat Fakültelerinde yer alır. İlahiyat bölümü, çoğunlukla devlet üniversitesi statüsünde bulunan üniversitelerde eğitim sunar. Kimi üniversitelerde İngilizce ağırlıklı eğitim verilirken eğitim dili Türkçe-Arapça şeklinde ilerleyen ilahiyat fakülteleri de söz konusudur. Genel olarak ilahiyat bölümüne yer veren tüm üniversiteler şöyledir:

Bölümün yer aldığı devlet üniversiteleri listesi:

• Akdeniz Üniversitesi
• Amasya Üniversitesi
• Ankara Üniversitesi
• Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
• Ardahan Üniversitesi
• Artvin Çoruh Üniversitesi
• Atatürk Üniversitesi
• Balıkesir Üniversitesi
• Bayburt Üniversitesi
• Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
• Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
• Bursa Uludağ Üniversitesi
• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
• Çukurova Üniversitesi
• Dicle Üniversitesi
• Dokuz Eylül Üniversitesi
• Düzce Üniversitesi
• Erciyes Üniversitesi
• Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
• Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
• Fırat Üniversitesi
• Gaziantep Üniversitesi
• Gümüşhane Üniversitesi
• Hakkari Üniversitesi
• Harran Üniversitesi
• Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
• Hitit Üniversitesi
• Iğdır Üniversitesi
• İnönü Üniversitesi
• İstanbul Üniversitesi
• Kafkas Üniversitesi
• Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
• Kastamonu Üniversitesi
• Kırklareli Üniversitesi
• Kilis 7 Aralık Üniversitesi
• Kocaeli Üniversitesi
• Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
• Manisa Celal Bayar Üniversitesi
• Marmara Üniversitesi
• Necmettin Erbakan Üniversitesi
• Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi
• Ordu Üniversitesi
• Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
• Pamukkale Üniversitesi
• Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
• Sakarya Üniversitesi
• Siirt Üniversitesi
• Sinop Üniversitesi
• Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
• Süleyman Demirel Üniversitesi
• Şırnak Üniversitesi
• Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
• Trabzon Üniversitesi
• Trakya Üniversitesi
• Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
• Yozgat Bozok Üniversitesi
• Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi

Bölümün yer aldığı vakıf üniversiteleri listesi:

• İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
• Yakın Doğu Üniversitesi

Nitelikli bir din eğitimi almak ve din işleri personeli olarak görev almak için üniversite eğitiminin kapsamına dikkat etmek gerekir. Bu kapsamda da üniversitelerin ders programını, düzenledikleri etkinlikleri ve görev alan akademisyenleri gözden geçirmek lazımdır.

İlahiyat Bölümü Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları

Bölüme dair merak edilen sorulardan biri de açıklanan son taban puan ve sıralamalardır. Lisans bir bölüm olarak ilahiyat programı, TYT ile beraber AYT yerleştirme puanını da esas alır. Bu kapsamda, TYT ve AYT Sözel yerleştirme puanına göre sıralamalar belli olur. İlahiyat tercih etmek isteyenlerin muhakkak göz atması gereken puan ve sıralamalar da her yıl değişiklik gösterir. Biz de içeriğimizde 2022 yılının açıklanan ilahiyat taban puan ve başarı sıralamalarına yer verdik.

Taban puan ve sıralama açısından ilk 10’da yer alan üniversiteler şu şekildedir:

Listede aynı üniversitelerin farklı ilahiyat programları içeren sıralamaları da mevcuttur. Örneğin, sıralamada ilk 3 içinde yer alan Marmara Üniversitesinin, MTOK ve İngilizce eğitim sunduğu ilahiyat programları da vardır. İlahiyat bölümüne yer veren tüm üniversitelerin taban puan ve sıralamalarına göz atmak için YÖK Atlas uygulamasını inceleyebilirsiniz.

İlahiyat İş Olanakları

İlahiyat bölümünün ön plandaki özelliklerden biri de alan dahilindeki iş olanaklarıdır. İlahiyat bölüm mezunları; din işlerini temel alan sektörlerde görev alırlar. Bölüm mezunları; müftülükten imamlığa kadar olan pek çok din işleri alanlarında çalışabilir durumdadır. Bununla birlikte mezunların sık tercih ettiği din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenliği de ilahiyat bölümü iş imkânları içerisinde yer alır.

İlahiyat bölümü mezunlarının din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni olabilmesi için ise pedagojik formasyon almaları gerekir. Açıklanan yeni düzenlemeye göre pedagojik formasyon almak isteyen ilahiyat fakültesi öğrencileri, 4 yıllık eğitimin sona ermesini beklemeden 3. Yarıyıldan itibaren formasyon derslerini alabilecekler.

Bölüm öğrencilerinin yönelebilecekleri kamu kurum ve kuruluşları da mevcuttur. Mezunlar, Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı merkez, taşra ve yurt dışı temsilciliklerinde çeşitli pozisyonlarda görev alabilirler. Diyanet İşleri Bakanlığına bağlı yerlerde ve ilgili pozisyonlarda çalışmak isteyenlerin, KPSS engelinden de geçmeleri şarttır. İlgili şartları yerine getirenler; imam, müftü, müezzin, kuran kursu öğreticisi veya vaiz olarak çalışabilirler.

İstatistiklerle İlahiyat Bölümü

• Bölümün Yer Aldığı Toplam Üniversite Sayısı: 60
• Bölümün Yer Aldığı Toplam Devlet Üniversitesi Sayısı: 58
• Bölümün Yer Aldığı Toplam Vakıf Üniversitesi Sayısı: 2
• KKTC’de Bölümün Yer Aldığı Üniversite Sayısı: 1
• Bölüme Yerleşen Son Kişinin Başarı Sıralaması: 1.493.365
• Bölüme Verilen Toplam Kontenjan Sayısı: 12.800
• Bölüme Yerleşen Öğrenci Sayısı: 11.608

İlahiyat Programı ile İlgili Merak Edilenler

4 Yıllık Açıköğretim İlahiyat Bölümü Var Mı?

İlahiyat bölümünün 2 yıllık ön lisans açıköğretim seçeneği mevcuttur. Bununla birlikte 4 yıllık açıköğretim ilahiyat programı sunan bir bölüm mevcut değildir. Ön lisans ilahiyat bölümüne yer veren üniversiteler ise şöyledir: Anadolu Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi.

İlahiyat Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?

İlahiyat bölümü mezunlarının yapacakları işleri belirleyen temel kriter çalıştıkları alan ve iş pozisyonudur. Genel olarak ise mezunlardan beklenen görev, din hizmetlerini içeren alanlarda toplumu İslam dininin öğretileri ile tanıştırmak ve bu öğretileri aktarmaktır. Yine ilgili kamu kurumlarda çalışan din hizmetleri personelleri de din işleri ile ilgili denetim ve raporlama aşamalarında yer alarak gerekli rapor ve dosyaları amirleri ile paylaşırlar.

İkinci Öğretim İlahiyat Bölümü Var Mı?

Bilindiği üzere ilahiyat bölümü, örgün eğitim sunar. Bununla birlikte ilahiyat bölümünün yer aldığı bazı üniversitelerde ikinci öğretim seçeneğine de yer verilir. İkinci öğretim ilahiyat eğitimi sunan üniversiteler şöyledir: Atatürk Üniversitesi, Bayburt Üniversitesi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, Gümüşhane Üniversitesi, Harran Üniversitesi, Hitit Üniversitesi, Iğdır Üniversitesi, İnönü Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Kafkas Üniversitesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kırklareli Üniversitesi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Siirt Üniversitesi, Sinop Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Trabzon Üniversitesi, Yozgat Bozok Üniversitesi ve  Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi.

İlahiyat bölümü nedir, ilahiyat bölümü hakkında merak edilenler nelerdir sorularına yanıt verdik. Farklı puan türleri içinde yer alan bölümlere dair gerekli bilgileri edinmek isterseniz bölümler yazı dizimizi takip edebilirsiniz.