Bölümler yazı dizimizde diyaliz bölümünü ağırlayacağız. Ön lisans sağlık bölümleri arasındaki diyaliz, en önemli sağlık uygulamalarından biridir. Bu kapsamda da bölüm, gözde ön lisans programları arasında yer alır. Peki diyaliz bölümünün detaylarına indiğimiz zaman neler söyleyebiliriz? Bölümün öne çıkan özellikleri nelerdir, hangi ders içeriklerine yer verilir, iş imkânları ne durumdadır? Adayların merak ettikleri soruların cevabını içeriğimizde yanıtlayacağız.
Diyaliz Bölümü Nedir?
Diyaliz bölümünün ayrıntılarına geçmeden önce diyaliz nedir sorusuna yanıt verelim. Böbrek rahatsızlıklarından muzdarip olan hastaların, olası böbrek nakli öncesinde böbrek fonksiyonlarını iyileştirme işlemi diyaliz olarak adlandırılır. Diyaliz uygulamasında; hemodiyaliz ve periton diyaliz yoluyla hastaların böbreklerinde biriken atık madde ve toksinlerin temizlenmesi amaçlanır.
Diyaliz bölümü de diyaliz uygulamasında görev alacak sağlık personelleri yetiştirme amacı taşır. Bu amacı gerçekleştirmeye yönelik 2 yıllık süreçte diyaliz uygulama bilgisi sunulur. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunda eğitim sunan bölüm, diyaliz uygulamasını etkinleştiren diyaliz teknikerleri yetiştirir.
Bölüm öğrencileri 2 yıllık eğitim sürecinde, diyaliz uygulamasını ve diyaliz makinesinin nasıl çalıştığını öğrenirler. Ayrıca tıp bilimleri ile sağlık hizmetlerine yönelik dersler de öğrencilerin donanımlı sağlık çalışanları olmalarını destekler. Şimdi bölümün kazanım yaratan ders içeriklerine göz atalım.
Diyaliz Bölümü Dersleri Nelerdir?
Diyaliz bölümü ile ilgili merak edilenlerden biri de bölüm dersleridir. Diyaliz programında, diyaliz uygulamasının nasıl yapılacağı dair meslek çalışanlarının bilmesi gerekenlere değinilir. Temelde, böbrek yetersizliği ve rahatsızlığı için diyaliz teknikerinin ne iş yapacağına dair ders içeriklerine yer verilir. Bu kapsamda ilk yıl çoğunlukla teorik, ikinci yıl ise uygulama ağırlıklı derslere ve staj uygulaması sunulur.
Ön lisans diyaliz bölümü genel ders içerikleri şöyledir:
- Anatomi
- Tıbbi Terminoloji
- Diyaliz Ekipman Kullanımı
- Fizyoloji
- Dahiliye Hastalıkları Bilgisi
- İlk Yardım
- Hasta ve Yaşlı Hizmetleri
- Farmakoloji
- Nefroloji
- Diyaliz 1
- Diyaliz 2
- Biyokimya
- Temel Mikrobiyoloji
- Diyaliz Hastalıklarında Rehabilitasyon
- Sağlık Hukuku
- Meslek Etiği
- Staj Uygulaması
Bölüm öğrencileri ikinci yılın sonuna doğru staj uygulamasına katılırlar. Staj kapsamında diyaliz merkezleri ve laboratuvarlarda diyaliz makinesinin kullanımını, hastalarla iletişimi ve diyaliz ünitesinin çalışma koşullarını öğrenmiş olurlar. Alan yeterliliklerini içeren dersler dışında ilk yıl zorunlu ders kapsamında verilen Türk Dili, İletişim-Bilgi Teknolojileri, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi ile İngilizce içerikleri de müfredatta yer alır.
İki Yıllık Diyaliz Bölümü Olan Üniversiteler
Ön lisans diyaliz programı hem devlet hem de vakıf üniversitelerinde yer alan bir bölümdür. Bu bakımdan adaylar alternatif üniversitelere yerleşme olanağına sahiplerdir. Diyaliz bölümünü barındıran üniversitelere bakıldığı zaman çoğu üniversitenin İstanbul’da yer aldığı görülür. Sağlık hizmetleri açısından da İstanbul, ön plandaki şehirlerin başında gelir. Genel olarak ise bölümün yer aldığı devlet ve vakıf üniversiteleri şu şekildedir:
Diyaliz Bölümü Olan Devlet Üniversiteleri
| Akdeniz Üniversitesi |
| Afyon Kocatepe Üniversitesi |
| Atatürk Üniversitesi |
| Aydın Adnan Menderes Üniversitesi |
| Bingöl Üniversitesi |
| Dicle Üniversitesi |
| Ege Üniversitesi |
| Giresun Üniversitesi |
| Gümüşhane Üniversitesi |
| Hakkari Üniversitesi |
| Harran Üniversitesi |
| Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi |
| Kayseri Üniversitesi |
| Ondokuz Mayıs Üniversitesi |
| Pamukkale Üniversitesi |
| Sağlık Bilimleri Üniversitesi |
| Selçuk Üniversitesi |
| Siirt Üniversitesi |
| Sinop Üniversitesi |
| Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi |
Diyaliz Bölümü Olan Vakıf Üniversiteleri
| Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi |
| Ankara Medipol Üniversitesi |
| Antalya Bilim Üniversitesi |
| Bahçeşehir Üniversitesi |
| Başkent Üniversitesi |
| Beykent Üniversitesi |
| Beykoz Üniversitesi |
| Biruni Üniversitesi |
| Demiroğlu Bilim Üniversitesi |
| Fenerbahçe Üniversitesi |
| Hasan Kalyoncu Üniversitesi |
| İstanbul Aydın Üniversitesi |
| İstanbul Atlas Üniversitesi |
| İstanbul Bilgi Üniversitesi |
| İstanbul Gelişim Üniversitesi |
| İstanbul Medipol Üniversitesi |
| İstanbul Okan Üniversitesi |
| İstanbul Rumeli Üniversitesi |
| İstinye Üniversitesi |
| İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu |
| Kapadokya Üniversitesi |
| Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi |
| KTO Karatay Üniversitesi |
| Lokman Hekim Üniversitesi |
| Nişantaşı Üniversitesi |
| Toros Üniversitesi |
| Üsküdar Üniversitesi |
| Doğu Akdeniz Üniversitesi |
| Lefke Avrupa Üniversitesi |
| Yakın Doğu Üniversitesi |
Diyaliz Bölümü Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları
Ön lisans diyaliz ile ilgili merak edilen bir başka unsur ise bölümün taban puan ve sıralamalarıdır. Diyaliz bölümü, 2 yıllık eğitim sunduğundan TYT puan türü ile öğrenci alır. Bölümü hedefleyen adaylar, yalnızca TYT sınavına girerek bölüme yerleşebilirler. Adayların dikkate alması gereken ön lisans diyaliz bölümünün taban puanları ve sıralama değerleri ise her yıl değişir. Biz de yazımızın bu kısmında 2021 verilerine göre ilk 10’da yer alan üniversitelerin taban puan ve sıralama değerlerini paylaşacağız.
| Üniversite | Taban Puan | Sıralama |
| Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi | 287,55 | 438.440 |
| Başkent Üniversitesi | 286,54 | 445.597 |
| KTO Karatay Üniversitesi | 284,09 | 463.324 |
| Ankara Medipol Üniversitesi | 283,59 | 467.035 |
| Ege Üniversitesi | 283,07 | 470.936 |
| Akdeniz Üniversitesi | 277,99 | 510.916 |
| Dicle Üniversitesi | 277,52 | 514.726 |
| Bahçeşehir Üniversitesi | 277,49 | 514.997 |
| İstanbul Medipol Üniversitesi | 276,18 | 526.087 |
| Ondokuz Mayıs Üniversitesi | 273,05 | 553.247 |
Diyaliz bölümü özelinde konuşursak 2 yıllık programın vakıf üniversitelerinde öne çıktığını görürüz. Hem imkânlar hem de çoğunun İstanbul’da yer almasından dolayı vakıf üniversitelerin tercihlerde de öne çıktığı görülür. Bununla beraber devlet üniversiteleri de diyaliz bölümünü hedefleyenlerin ilk tercihleri arasındadır. Şimdi bölümü hedefleyenlerin ve bölüm öğrencilerin merak ettiği bir başka konuya geçelim: Diyaliz mezunları nerelerde çalışabilir?
Diyaliz Bölümü İş İmkanları
Ülkemizde sağlık hizmetlerine genel olarak istihdam yaratılıyor. Diyaliz de bu sağlık alanlarından biri olarak bilinir. Mezunlar, hem kamu hem de özel sektörde istihdam edilir. Diyaliz ünitelerinde görev alan diyaliz teknikerler, özel ve devlet hastanelerinde çalışırlar. Bununla beraber özel diyaliz merkezleri de mezunların tercih ettiği iş alanlarından biridir.
Kamuda diyalizin son atama verilerine bakıldığında ise en düşük atama puanının 84 puan olduğu görülür. Bununla birlikte mezunlar, özelde de çalışma imkânı buldukları için yalnızca devlet atamalarına göz atmazlar. Yine 2 yıllık bölümü başarıyla bitiren mezunlar, DGS aracılığıyla 4 yıllık bölümlere yerleşerek yönelebilecekleri iş alanlarını genişletebilirler.
İstatistiklerle Diyaliz Programı
Bölümün Yer Aldığı Toplam Üniversite Sayısı: 51
Bölümün Yer Aldığı Devlet Üniversitesi Sayısı: 21
Bölümün Yer Aldığı Vakıf Üniversitesi Sayısı: 30
KKTC’de Yer Alan Üniversiteler: 3
Bölümün Toplam Kontenjanı: 3.575
Bölüme Yerleşen Kişi Sayısı: 2.827
Bölüme Yerleşen Son Kişinin Başarı Sıralaması: 1.562.127
En Çok Tercih Edilen Üniversite: Atatürk Üniversitesi
Sık Sorulan Sorular
Diyaliz bölümü hakkında sık sorular sorulardan biri, bölümün iş olanaklarıdır. Yazımızda da yer verdiğimiz üzere diyaliz bölümünün hem kamuda hem de özel sektörde karşılığı vardır. Bu bakımdan diyaliz programının önünün açık olduğunu ama kamudaki atamaların hâlâ beklenen seviyede olmadığını hatırlatmak gerekir.
Diyaliz bölümünün öne çıkan özelliklerinden biri bazı 4 yıllık bölümlere geçiş hakkı sunmasıdır. DGS sıralamasına göre diyaliz bölüm mezunları, SAY alanından öğrenci alan 4 yıllık hemşirelik bölümünü tercih edebilirler. Ayrıca ön lisansı bitirmeleri durumunda, açıköğretime bağlı çoğu bölüme de yerleşebilirler.
Diyaliz mezunları, diyaliz uygulamalarında yer alarak böbrek yetmezliği ve rahatsızlıkları yaşayan hastalarla ilgilenirler. Hastalarla ilgilenme sürecinde, gerekli işlemler için diyaliz ekipmanlarını ve makinesini hazırlar. Çoğunlukla hemşirelerle iletişim hâlinde olan diyaliz teknikerler, hastanın diyalize alınmasında görev edinerek gerekli işlemleri uygular. Hastanın moral ve motivasyonu için hasta ile iletişim unsurlarına dikkat ederek iletişim kurar.
Sağlık hizmetleri arasında oldukça önemli bir göreve sahip olan diyaliz teknikerlerinin eğitim yolculuklarına göz attık. Diyaliz bölümü gibi ön lisans ile lisans bölümlere dair merak ettiğiniz konular için blog sayfamızı takibe alarak bilgilenebilirsiniz.
