Bölümleri Tanıyalım: Özel Eğitim Öğretmenliği Bölümü 101

Özel eğitim öğretmenliği, iş imkanları ve ek gelir elde etme imkânı sunmasıyla dikkat çeken bir meslektir. Mesleği icra etmeyi düşünüyorsanız ve özel eğitim öğretmenliği bölümü hakkında bilgi arayışındaysanız öncelikle özel eğitim öğretmenliği taban puanları, dersleri, iş imkânları gibi konuları detaylıca öğrenmelisiniz. Gelin 4 yıllık sözel bölümler arasında “en iyi” olarak nitelendirilen bölüm hakkındaki konuları mercek altına alalım.

Özel Eğitim Öğretmenliği Bölümü Nedir?

Türkiye’de ilk defa 80’li yıllarda açılan özel eğitim lisans programı, ÖSYM tarafınca gerçekleştirilen YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) sınavı ile sözel puan türü ile öğrenci alımı yapan bir bölümdür. Özel eğitim öğretmenliği bölümü; “bilişsel, duygusal, fiziksel ve sosyal farklılıkları olan” öğrencilere eğitim verebilecek öğretmen ve uzman yetiştirir. Özel eğitim öğretmenleri, engeli olan ve birtakım farklılıkları bulunan öğrencilerin de sosyal hayatta aktif olabilmelerini sağlarlar. Bu yönüyle bölümün, toplumsal gelişime katkı sağlayan bir bölüm olduğunu söyleyebiliriz.

Özel eğitim öğretmenliği bölümü, saygınlığı olan ve yoğun talep gösterilen bir bölümdür. Bölümün başka avantajları da vardır. Bölümü cazip kılan nedenleri ve dezavantaj olarak sıraladığımız unsurları aşağıdaki tabloda inceleyebilirsiniz:

Öğrencilerin özel eğitim öğretmenliği bölümünden mezun olmaları için minimum 162 ders saati veya 240 AKTS ile derslerini tamamlamaları gerekir. Bölümün mezunları yüksek lisans ve doktora programları ile üst derece eğitim alabilirler. Özel eğitim öğretmenlerinin lisansüstü eğitim alabilecekleri bölümler şunlardır: Psikolojik danışma ve rehberlik, eğitimde ölçme ve değerlendirme, okul öncesi öğretmenliği, psikoloji, gelişim psikolojisi, eğitim programları ve öğretim, yetişkin eğitimi, eğitim yönetimi ve denetimi.

Özel Eğitim Öğretmenliği Dersleri

Özel eğitim öğretmenliği bölümünde mihenk taşı niteliği taşıyan ve öğrencileri doğrudan mesleğe hazırlayan dersler okul yönetimi, özel eğitim öğretim yöntemleri ve sınıf yönetimi dersleridir. Zorunlu dersler ve seçmeli dersler üniversiteye göre farklılık gösterir. Bununla birlikte özel eğitim öğretmenliği bölümü meslek dersleri genel olarak şöyledir:

• Özel Eğitim
• Zihin Yetersizliği Olan Bireyler ve Eğitimleri
• Özel Öğrenme Güçlükleri
• Eğitim Psikolojisi
• Çocuk Gelişimi
• Karakter ve Değer Eğitimi
• Otizm Spektrum Bozukluğunda Temel Becerilerin Kazandırılması
• Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme
• Yaratıcı Düşünme Eğitimi
• Dil ve İletişim Becerilerinin Desteklenmesi
• Erken Çocuklukta Özel Eğitim
• Özel Eğitimde Bütünleştirme
• Özel Eğitimde Kavram Öğretimi
• Uygulamalı Davranış Analizi
• Topluma Hizmet Uygulamaları
• Eğitimde Program Geliştirme
• Özel Eğitimde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı
• Bireyselleştirilmiş Eğitim ve Geçiş Planlarının Hazırlanması
• Özel Eğitimde Değerlendirme
• Özel Eğitimde Erken Müdahale Programları
• Eğitimde Araştırma Yöntemleri
• Öğretim İlke ve Yöntemleri
• Okullarda Rehberlik
• İş ve Meslek Becerilerinin Öğretimi
• Özel Eğitimde Okuma ve Yazma Öğretimi
• Özel Eğitimde Oyun ve Müzik
• Özel Eğitimde Sosyal Uyum Becerilerinin Öğretimi
• Özel Eğitimde Sınıf Yönetimi
• Özel Eğitimde Disiplinlerarası Çalışma ve İş Birliği
• Özel Eğitimde Matematik Öğretimi
• Özel Eğitimde Türkçe Öğretimi
• Öğretmenlik Uygulaması
• Özel Eğitimde Aile Eğitimi
• Özel Eğitimde Meslek Etiği
• Özel Eğitimde Eleştirel ve Analitik Düşünme
• Özel Eğitim Politikaları ve Yasal Düzenlemeler

Zorunlu derslere, mesleki derslerin yanı sıra Türk Dili, Atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi, dersleri de dahildir.

Özel Eğitim Öğretmenliği Bölümü Hangi Üniversitelerde Var?

Türkiye’de hemen her şehirde üniversite vardır. Dolayısıyla Türkiye’nin neresinde olursanız olun yakın birçok konumda özel eğitim öğretmenliği bölümünü okuyabilirsiniz. YÖK Atlas verilerine göre bölüm Türkiye’de 54 üniversitede vardır. Özel eğitim öğretmenliği bölümü olan üniversiteler şunlardır:

• Adıyaman Üniversitesi
• Afyon Kocatepe Üniversitesi
• Akdeniz Üniversitesi
• Aksaray Üniversitesi
• Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
• Anadolu Üniversitesi
• Ankara Üniversitesi
• Atatürk Üniversitesi
• Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
• Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
• Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
• Bursa Uludağ Üniversitesi
• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
• Dokuz Eylül Üniversitesi
• Düzce Üniversitesi
• Ege Üniversitesi
• Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
• Gazi Üniversitesi
• Gaziantep Üniversitesi
• Giresun Üniversitesi
• Hacettepe Üniversitesi
• Hakkâri Üniversitesi
• Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
• İnönü Üniversitesi
• İstanbul Medeniyet Üniversitesi
• İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
• İzmir Demokrasi Üniversitesi
• Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
• Kırıkkale Üniversitesi
• Kilis 7 Aralık Üniversitesi
• Marmara Üniversitesi
• Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
• Necmettin Erbakan Üniversitesi
• Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi
• Pamukkale Üniversitesi
• Sakarya Üniversitesi
• Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
• Trabzon Üniversitesi
• Trakya Üniversitesi
• Uşak Üniversitesi
• Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
• Biruni Üniversitesi
• Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
• Hasan Kalyoncu Üniversitesi
• İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
• İstanbul Aydın Üniversitesi
• İstanbul Aydın Üniversitesi
• İstanbul Kültür Üniversitesi
• İstanbul Medipol Üniversitesi
• İstanbul Okan Üniversitesi
• İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
• Maltepe Üniversitesi
• Yeditepe Üniversitesi

4 yıllık özel eğitim öğretmenliği bölümü aynı zamanda Kıbrıs’taki Doğu Akdeniz Üniversitesi, Girne Üniversitesi, Lefke Avrupa Üniversitesi, Uluslararası Final Üniversitesi, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi ve Yakın Doğu Üniversitesinde de vardır.

Özel Eğitim Öğretmenliği Ücretleri

Fakültesi bünyesinde özel eğitim öğretmenliği bölümünün bulunduğu 12 vakıf üniversitesi vardır. Eğitim ve öğretim ücretleri üniversiteler doğrultusunda değişkenlik göstermektedir. Örneğin, Maltepe Üniversitesi Özel Eğitim Öğretmenliği ücretleri KDV dahil olmak üzere 98.350,20 TL; Okan Üniversitesi Özel Eğitim Öğretmenliği ücretleri 57.581 TL’dir.

Özel Eğitim Öğretmenliği Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları

Gelelim taban puanına. Güncel taban puanlar ve başarı sıralamaları belli oldu. Buna göre en yüksek taban puan 423,45; bu puan ile öğrenci alımı yapan üniversite bir vakıf üniversitesi olan Yeditepe Üniversitesi oldu. En düşük taban puan ise (268,03) olmuştur. En düşük taban puan Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Kıbrıs kampüsündeki bölüm olmuştur. En yüksek taban puanına sahip ilk 10 üniversitenin taban puanları ve başarı sıralamalarını aşağıdaki tablo üzerinden inceleyebilirsiniz.

Tablodan anlaşıldığı üzere sözel derslerde başarılı olanlar ilk 10 binde olmaları durumunda bölüme yerleşebilir. Yalnız bu durum her yıl değişkenlik gösterir.

Özel Eğitim Öğretmenliği Atama Puanları

Özel eğitim, öğretmenlik branşları arasında kolay atama avantajıyla dikkat çeken branşlardan biridir. Son altı yıllık süreçte 10 bin 653 özel eğitim öğretmeninin ataması yapılmıştır.  Özel eğitim öğretmenliği atama taban puanları ve sözlü puanı aşağıdaki gibi olmuştur:

En yüksek atama taban puan/ sözlü puanı/ atama sayısı: 95,73029/96/1

En düşük atama taban puan/ sözlü puanı/ atama sayısı: 62,37765/62/2

Özel Eğitim Öğretmenliği Bölümü İş İmkanları

Özel eğitim öğretmenliği bölümü mezunları, devlet kurumlarında da özel sektörde de çalışma imkanına sahiptir. Lisansüstü eğitim almış olan kişiler üniversitelerde araştırma görevlisi, uzman ve akademisyen olarak çalışabilirler. Özel sektörde tek çalışma alanı eğitim kurumları değildir. Rehberlik ve araştırma merkezlerinde de özel eğitim öğretmenlerine ihtiyaç vardır.

KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) atama puanlarını almış olan özel eğitim öğretmenliği mezunları, Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde yer alan eğitim kurullarına özel eğitim öğretmeni kadrosuna atanabilirler. Sosyal hizmetler alanındaki kamu kurum ve kuruluşları da özel eğitim öğretmenlerine ihtiyaç duyulan kurumlardır.

İstatistiklerle Özel Eğitim Öğretmenliği Bölümü

• Okul birincisi olup özel eğitim öğretmenliği bölümüne yerleşen sayısı: 78
• Özel eğitim öğretmenliği bölümünün en çok tercih edildiği üniversite türü: Devlet
• Vakıf üniversitelerinde özel eğitim öğretmenliği bölümüne yerleşenlerin sayısı: 404
• Özel eğitim öğretmenliği bölümüne yerleşenlerin en çok ikamet ettiği bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi.
• Özel eğitim öğretmenliği bölümüne ilk sırada yerleşen sayısı: 1.042
• Kontenjan başına tercih sayısı en fazla olan üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
• Tercih oranı en yüksek üniversite: Anadolu Üniversitesi

Bölüm Hakkında Sık Sorulan Sorular

Özetle;

Özel eğitim öğretmenliği taban puanları, bölümün bulunduğu üniversiteler gibi konulardaki bilgileri, bölümü okumuş olanların yorumlarıyla da birleştirerek aktardık. Türkiye’de nüfusun yaklaşık %13’ünün özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerden oluştuğu düşünüldüğünde bölümün önemli bir bölüm olduğu daha iyi anlaşılacaktır. Bölümler yazı dizimizi okuyarak farklı alanlardaki farklı bölümleri de inceleyebilirsiniz.