Oyun terapileri, çocukların duygudurumlarını aktarmalarına yarayan etkili bir psikoterapi türüdür. Çocuklara yönelik uygulanan en kapsamlı oyun terapilerinden biri ise filial terapidir. Filial oyun terapisi, diğer oyun terapilerinden farklı olarak terapi sürecine önemli bir değişiklik ekler: Aile. Yani oyun terapisinin uygulama aşamasında aile de sürecin etkin bir parçasıdır. Peki filial oyun terapisi nasıl uygulanır, evde filial terapi yapılabilir mi? Gelin bu sorulara yanıt veren içeriğimize geçelim.
Filial Oyun Terapisi Nasıl Uygulanır?
Çocuk merkezli oyun terapisinden farklı olarak filial oyun terapisinde, ailenin terapiye katılması desteklenir. Ebeveynler ile çocuklar arasındaki ilişkiyi kurmak ve geliştirmek için uygulanan filial oyun terapisi, ebeveynlerin bu konuda bilinçlenmesinin de önünü açar. Filial terapi, genellikle 3 ile 13 yaş aralığındaki çocuklara uygulanır. Terapi seanslarındaki asıl amaç ise psiko-eğitimsel bir yöntem uygulayarak ebeveyn-çocuk arası ilişkiyi güçlendirmektir. Filial oyun terapi uygulanışında görevli kişi, oyun terapistidir.
Oyun terapisti, çocukların duygusal süreçlerine dair çoğu durumu oyunlarla gösterdiklerini bilir. Buradan hareket ederek psiko-sosyal duygudurumlarının izlerini oyun sürecinde arar. Filial terapide ise terapist, aile ve çocuk arasındaki ilişki odağa alınır.
Diğer oyun terapilerinden de bu yüzden ayrılan filial terapi uygulaması, bazı durumlarda da oldukça işe yarardır. Örneğin, evlat edinme ya da aile üyesinden birini kaybetme durumunda, aile ile çocuğun birbiriyle iletişim kurabilecekleri bir ortama ihtiyaç vardır. Çocuğun karşısına geçip yetişkinliklere yönelik sözler sözlenemeyeceği için de ailenin oyun terapisine dahil olması gerekir. Filial oyun terapisinin uygulama aşamasında terapist öncelikle aile ile ön görüşme planlar ve genel terapi süreciyle ilgili ön bilgilendirmede bulunulur. Genel olarak ise filial oyun terapisinin uygulanma aşamaları şu şekildedir:
- Değerlendirme Aşaması
- Ebeveyn Eğitimi Aşaması
- Süpervizyonlu Oyun Terapisi Aşaması
- Evde Oyun Seansları Aşaması
- Genelleştirme Aşaması
Terapi uygulamasının ilk adımı olan değerlendirme, çocuğun durumu ve sorunu ile ilişkili tespitlerin yer aldığı aşamadır. Bu aşamada danışan başvurusunun genel bir gerekçesi konu edinir ve eğer yapılmışsa daha önceki terapi ve test sonuçları analiz edilir. Ardından ise durum değerlendirmesinin filial terapiye uygunluğu ortaya çıkarılır Genel olarak bu aşamada genel bir durum değerlendirmesi, ailenin içinde yer aldığı seansların gözlemlenmesi ve son analizlerin yapılması adımları uygulanır.
Terapinin en önemli aşamalarından biri ise ebeveyn eğitimi aşamasıdır. Anne ve babaların bilinçli bir ebeveyn olmalarını yönelik uygulanan eğitimde, evde filial terapiyi mümkün kılacak detaylar aktarılır. Daha sonra ise terapist ile danışan çocuğun yer aldığı terapi örneğini, ailenin izlemesi istenir.
Terapist, çocuk ile gerçekleştirdiği terapinin özet bilgisini aileye aktarır ve terapinin nasıl uygulandığını aile üyelerine göstermiş olur. Daha sonra ise ailenin terapi deneyimi kazanması için örnek eğitim seansları uygulanır. Eğitim seanslarında oyun terapisi uygulayıcı becerileri ele alınır. Gerekli eğitimden sonra da deneme oyun terapi seanslarına geçilir.
Filial Oyun Terapisi Evde Uygulanır mı?
Filial oyun terapisinin son aşaması, bu soruya yanıt verir niteliktedir. Uygulama sırası izlendiğinde son aşama, evde oyun seanslarının gerçekleştirilmesidir. Evet, filial oyun terapisi evde uygulanır; fakat psikoterapi kurallarına uygun olduğu müddetçe buna izin verilir.
Son aşama olan evde oyun seansı için terapistin değerlendirmelerine ve gözlemlerine göre hareket edilir. Terapist, doğru bir oyun uygulaması için oyuncaklar, oyunun teması ve iletişim şekli ile ilgili gerekli bilgileri aktarır. Hangi oyuncakların mutlaka olması gerektiği, çocuk ile nasıl iletişim kurulacağı ve oyun odasının nasıl hazırlanması gerektiği enine boyuna geri bildirilir.
Genellikle evde uygulanan terapi seanslarının da haftada bir ve yarım saatlik olması kararlaştırılır. Tabii bu süre, soruna ve çocuğun ihtiyacına göre değişir. Evde gerçekleştirilecek terapinin, rutine bağlanması da çocuğun terapötik oyun kavramına alışması adına önemlidir. Genel olarak evde uygulanan filial terapide şunlara dikkat etmek gerekir:
- Terapi seansı belli bir zaman dilimi ve aynı ortamda yapılır.
- Terapistin de gerçekleşen seansları gözlemlemesi sağlanır. (online konferans veya sonradan kaydedilen videoyla)
- Terapide genelleştirme aşaması uygulanarak gerçekleştirilen seansların günlük hayattaki akışa uyarlanmasına dikkat edilir.
- Ebeveynlerin oyun terapisinde abartılı davranışlar sergilememe gerekir. Gereksiz övgü ya da yergi kesinlikle terapide yer almaz.
- Oyun odasındaki oyuncakların hijyenine dikkat etmeli ve sağlığa zarar verecek oyuncaklardan uzakta durulmalıdır.
Filial Oyun Terapisinin Yararları Nelerdir?
Oyun terapilerinin genel faydası, çocuğun kendini ifade etmesine arabuluculuk yapmaktır. Kendini sözcüklerin geniş anlamlarıyla ifade edemeyen çocuk, en güvenli ortamı olan oyun sahasında kendini inşa eder. Oyun terapileri de çocuğun oyundaki rolünü oynamasına izin vererek oyunun iyileştirici özelliklerini öne çıkarır.
Filial oyun terapisinin öne çıkan faydası ise ailenin çocuğun durumuna dair bilgi sahibi olarak onunla oyun oynamaya imkân tanımasıdır. Filial terapi, hem çocuğun kendini ifade edecek bir alanı eve taşır hem de anne ve babaların çocuklarını daha iyi anlamalarını sağlar. Çocukların duygularını ve düşüncelerini gerçekleştirdikleri bir alan yaratarak da ilk önce çocuk psikolojisi iyileştirici adımlar izler.
Filial Oyun Terapisi Hakkında Merak Edilenler
Filial Oyun Terapisini Kim Geliştirmiştir?
Filial terapi,1960 yılında Bernard ve Louise Guerney psikologları tarafından geliştirilmiştir. Geliştirilen bu yöntemin adı ise evlat anlamına gelen Latince Filial sözcüğüne dayanır. Filial terapi, geliştirildiği tarihten bugüne çocuk merkezli oyun terapisi ile birlikte en sık başvurulan oyun terapi yöntemlerinden de biridir.
Filial Terapinin Seans Süresi Kaç Saattir?
Filial terapinin seans süresi genellikle 10-22 seans olarak belirtilir. Seansın artmasına neden olan durumlar ise genel olarak daha ağır davranışsal sorunlar ve travmalar olabilir. Ayrıca evde uygulanan seansların da haftada bir uygulanmasına dikkat edilir.
Filial Terapi ile Aile Terapisi Arasındaki Fark Nedir?
Filial oyun terapisinin temelinde terapötik oyun deneyimini aileyle paylaşmak vardır. Her ne kadar aile süreçte aktif bir yere sahip olsa da filial terapi, aile terapisinin bir yöntemi değildir. Aile terapisi yani aile danışmanlığı, aile üyelerinin tümünü kapsayan ve rehberlik- danışmanlık hizmeti sunan bir terapidir. Aile danışmanlığında, danışanlarının sorunları, bireysel terapide olduğu gibi aktarılır. Oyun oynanmasına müsaade edilmez. Bu gibi durumlarda, danışan çocuk ve ailesi oyun terapisine yönlendirilir.
Online Filial Terapi Eğitimi Var mı?
Ebeveyn ile çocukları arasındaki iletişimi ve etkileşimi güçlendirmeye yönelik son zamanlarda epey eğitim söz konusudur. Online filial terapi eğitimi de başvurabileceğiniz eğitim seçenekleri arasındadır. Eğer ebeveyn olarak çocuğundaki sorunları gözlemlediyseniz ve terapiye yönelmek isterseniz filial oyun terapisiyle bunu gerçekleştirebilirsiniz.
Filial oyun terapisi nedir sorusundan hareket ederek bu terapi hakkında merak edilenleri cevaplandırdık. Eğer çocuk sahibi olma niyetindeyseniz veya halihazırda çocuğunuz varsa filial terapisi ve genel olarak oyun terapisi eğitimi alarak çocuk psikolojisi konusunda bilinçli bir ebeveyn olabilirsiniz.
