Tez şüphesiz ki toplumsal kalkınma için önem taşıyan kritik bir araçtır. Bu yazımızda tez nedir, tez nasıl yazılır sorusunu yanıtlayarak tez yazma süreci hakkında merak edilen konulara açıklık getirdik. Tez yazımı öncesinde hazırlık aşamasındaysanız veya tez yazarken dikkat edilmesi gereken noktaları öğrenmeye ihtiyaç duyuyorsanız yazımızı okumanızı öneririz.
Tez kavramını, proje ve araştırma şeklinde ifade edebiliriz. Tez bilimsel yöntemlerle hazırlanır. Mantıksal olarak çelişmeyen ifadelerden oluşur. Henüz kanıtlanmamış düşüncelerden oluşmakla birlikte ön bilgiler doğrultusunda oluşturulmuş bir araştırmadır. Lisans, yüksek lisans ve doktora sürecindeki en önemli aşama tez yazımıdır.
Tez Yazmak Nedir?
Tez yazmak; lisans, yüksek lisans ve doktora sürecinde gerekli bir adımdır. Özellikle de lisans eğitiminden sonra yazılan tezler mesleki bilginin ve konudaki yetkinliğin göstergesidir. Elbette hangi akademik düzeyde gerekli olursa olsun tez yazma süreci oldukça önemlidir.
Tez genel geçer kurallar çerçevesinde yazılır. Dolayısıyla hem yapısal hem içerik bakımından tezin belirli niteliklere sahip olması gerekir. Araştırma bulgularını sunarken bilimsel etik kuralları gözetmek, üslup birliği sağlamak, dilin akıcı ve anlaşılır olmasını sağlamak önemlidir. Bu bağlamda tez yazmak nedir sorusunu emek ve sabrın harmanlandığı bir süreç olarak yanıtlayabiliriz.
Tez yazma sürecinde tezi uygun nitelikte hazırlamak kadar bu süreçte zaman ve stres yönetimi yapabilmek de önemlidir. Motivasyonun yüksek tutulmaması bu süreci olumsuz yönde etkiler. Sürecin sonunda tezin kabul edilmesi hatta yayımlanması emeğin karşılığını almak anlamına gelecektir.
Tez Nasıl Yazılır?
Tez yazma sürecindeki herkes adım adım tez nasıl yazılır öğrenmek ister. Esasında en doğru yanıtı verebilecek kişiler tez danışmanlarıdır. Üstelik nitelik bakımından üniversitelere göre küçük farklılıklar olabilir. Bununla birlikte belirli kurallar vardır. Genel olarak tez yazarken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
- Geniş zaman ve geçmiş zaman dili kullanarak üçüncü ağızdan anlatım yapmak
- İntihal olmaması için tez intihal programı kullanarak özgünlük testi yapmak
- Tez yazım kılavuzu çerçevesinde tez yazabilmek için bir planlama yapmak
- Anlayarak okuma ve not alma
- Tekrardan kaçınma
- Kaynakça için liste oluşturma veya bir programdan yararlanma
Tez Yazım Aşamaları
Tez yazma sürecinde ücretli olarak tez yazımı yaptırmak alternatif olarak görülse de etik değildir. Kurallara hakim olmak ve araştırmayı doğru yapıp doğru yansıtabilmek tezin başarılı olması için yeterlidir. Tezin oluşturulmasında aşamalar şu şekildedir:
- Hipotez kurma
- Araştırma metodu belirleme
- Geçici plan oluşturma
- Geçici kaynakça oluşturma
- Okuma ve not alma
Tez yazım sürecinde gündeme gelen konularda yanıt kurum tarafından verilen tez yazımı yönergesindedir. Genel olarak yazım sürecinde kurallar şu şekildedir:
Tez önsözü nasıl yazılır; İçindekiler bölümünden önce yazılan tez önsözünde teşekkür bölümü vardır. Yüksek lisans tezi için zorunlu olan bu bölüm bazı üniversitelerin lisans programları için zorunlu değildir.
Tezde giriş nasıl yazılır: Tezde giriş sayfasında genel açıdan konu belirtilir. Giriş bölümü şu sorulara yanıt vermiş olur:
- Tez hangi problemin çözümü için yazıldı?
- Tez konusu nedir?
- Tez araştırma sorusu nedir? (metodun denekler üzerindeki etkisi nedir vb.)
- Tez neden önemli, neye katkı sağlayacak?
Tezde özet nasıl yapılır; Konuya göre doğru anahtar kelimi seçimi yaparak özet bölümünde bu anahtar kelimelere yer vermek gerekir. Özette terimlere çok fazla yer vermemek gerekir.
Tezde sonuç nasıl yazılır; Tezde sonuç bölümünde şunlar olur: Simge, teşekkür, kaynak, ek.
Tez yazımından sonra ise süreç şu şekilde ilerleyecektir.
- Danışman kontrolü
- Tez jürisi atama formu ve tezi teslim etme
- Tez savunması yapma
- Onay sayfasını çoğaltarak jüri üyelerine imzalatma
- Tez kopyalarında gerekli revizyonları yapma
- Danışmanlara bilgi verip onay alma
Tezde formattan kaynaklanan hatalar olması olasıdır. Bu durumda tezi birkaç defa bastırmak gerekli olabilir. Asıl önemli olan danışman ve jüri tarafından verilen onaydır. Tez savunması tez yazma süreci kadar kritiktir. Bu süreçte tablo ve grafiklerden yararlanmak, Power Point uzunluğuyla süreyi bir tutmak, dinleyiciler ile göz teması kurmamak önem taşır. Savunmada şu üç sorunun yanıtını vermek gerekir:
- Araştırmanın asıl odaklandığı konu nedir, sorulan soru nedir?
- Söz konusu soru neden önemlidir?
- Ortaya çıkan sonuç nedir?
Tez Hakkında Merak Edilen Sorular
Tez Neden Yazılır?
Tez, lisans programlarını okuyan öğrenciler için zorunludur. Lisans bitirme tezi yazılması yönündeki talepteki amaç öğrencilerin araştırma yapma yeteneğini kazanmasını ve bilime katkıda bulunmasını sağlamaktır. Lisansüstü için tez zorunluluk olmasa da yetkinliğin göstergesi olarak kritik önem taşır.
Tez En Az Kaç Sayfa Olmalı?
Tez konusu ve eğitmenlerin önerileri tezin kaç sayfa olduğunu belirleyen en önemli etmendir. Bir tezin 65 sayfadan oluşması da 200 sayfadan oluşması da mümkündür. Nitekim sayfa sayısının az veya fazla olduğu tez örnekleri oldukça fazladır. Önemli olan nokta tez özellikleri ve konusunun nasıl ele alındığıdır.
Tez Araştırması Nasıl Yapılır?
Tez için en önemli süreç araştırma sürecidir. Konu tespit edildikten sonra bir çalışma haritası oluşturmak faydalı olur. Kaynak taramasında yabancı kaynaklardan da yararlanmak, kaynakları dergi veya kitap şeklinde sınıflandırarak incelemek gerekir.
Özetle;
Tez nedir, tez nasıl yazılır gibi tez hakkında merak edilen soruları yanıtladık. Bu sayede tez ne demek, tez nasıl hazırlanır gibi tezle ilgili yanıtı bilinmesi gereken konuları aydınlığa kavuşturmuş olduk. Ortaya çıkan sonuç bu sancılı süreçte en iyi yol göstericinin tez yazma kılavuzu ve danışman olduğu; motivasyon ve stres yönetiminin de önem taşıdığı yönündedir.
Tezi hazırlama aşamasında tez konusuyla ilgili bilgiler kadar ihtiyaç duyacağınız şey bilgisayar kullanımı konusundaki temel bilgilerdir. Bu nedenle tez yazmadan önce bilgisayar işletmenliği eğitimi alarak bilgisayar kullanımındaki eksikliklerinizi kapatmanız tez yazım süreciniz için faydalı olacaktır.
