Mantar Yetiştiriciliği Nedir?
Artan nüfusla birlikte çiftçiler beslenme kaynaklarında çeşitlilik arayışına girmiştir. Çiftçilerin üzerinde durduğu kaynaklardan biri de mantardır. Bu bağlamda mantar yetiştiriciliği tarımsal bir faaliyet olarak ifade edilebilir. Akdeniz ülkelerinde yapılan bu faaliyet teknik bilgi ve beceri gerektirir.
Mantar Yetiştiriciliği Kursu Nedir?
Mantar yetiştiriciliği kursu, belediyelere bağlı kurumlar, KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı), özel sektörde hizmet veren eğitim kurumları ve halk eğitim merkezleri tarafından düzenlenen eğitim programıdır. Hem hobi kursları hem de meslek edindirme kursları arasında bulunur. Kursun amacı, bilinçli şekilde mantar üretimini gerçekleştirebilecek bilgi ve becerinin kazandırılmasıdır.
Mantar yetiştiriciliği eğitimi, yalnızca alanda eğitim almış kişiler tarafından verilebilir. Mantar yetiştiriciliği kurs programını uygulayabilecek eğitimciler;
- Üniversitelerin tarım teknolojisi, tarım makineleri ve teknolojileri mühendisliği veya bahçe bitkileri bölümünden mezun olanlar,
- Tarım teknolojileri ile ilgili 2 yıllık bölüm mezunu olup en az 1 yıllık mesleki deneyiminin olduğunu belgeleyenler,
- İlgili alanda meslek lisesi mezunu olup en az 3 yıllık mesleki deneyiminin olduğunu belgelendirenlerdir.
Kursa katılım sağlayan kişiler eğitim süresi sonunda değerlendirme sınavına tabi tutulur. Sınavda %70 oranında başarı sağlayanlar mantar yetiştiriciliği sertifikası almaya hak kazanırlar. Bu sertifika sayesinde tarım teknolojileri alanında istihdam fırsatı elde ederler. Kursiyerler mantar yetiştiriciliği eğitimi sonrasında şu soruları detaylı şekilde yanıtlayabilecek bilgiye sahip olur:
- Mantar nedir, mantar çeşitleri nelerdir?
- İstiridye mantarı nasıl bir mantar türüdür?
- Kültür mantarı nedir?
- Hangi mantar türü nerede yetişir?
- Mantar yetiştiriciliği için uygun koşullar nedir, nem oranı nasıl olmalı?
- Mantar üretimi yapılırken alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri nelerdir?
- Mantar kompostu nasıl hazırlanır?
- Mantar miselleri nasıl elde edilir?
- Mantarlar organik maddelerden sentezlenir mi?
- Mantar yetiştiriciliğinde kullanılan araç ve geçerler nelerdir?
Mantar Yetiştiriciliği Eğitimi Ders İçerikleri
Mantar yetiştiriciliği kursu eğitim sürecinde mantar türlerinden mantar hastalıklarına mantar türlerini yetiştirme tekniklerinden hasat tekniklerine pek çok konu üzerinde durulur. Bu sayede kursa katılan kişilerin mantarı türüne göre değerlendirmesi ve uygun tekniklerle üretim yapabilmesi mümkün olur. Mantar yetiştiriciliği kursu konu başlıkları genel olarak şöyledir:
- Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği
- Mantar Üretim Ortamları
- Mantar Üretimi
Türkiye’de mantar yetiştiriciliğinde kültür mantarı ve istiridye mantarı kullanılır. Bu nedenle mantar yetiştiriciliği kurs programları, online platformlarda kültür mantarı yetiştiriciliği kursu, istiridye mantarı yetiştiriciliği eğitimi şeklinde de düzenlenir. Dolayısıyla ders içerikleri mantar türüne göre şekillenir.
İstiridye mantarı yetiştiriciliği eğitim programında üzerinde durulan konular şunlardır:
- İstiridye mantarındaki vitaminler ve istiridye mantarının yararları
- Kütükte istiridye mantarı yetiştirme
- Kompost gelişim dönemleri
- İstiridye mantarı hastalıkları ve şekil bozukluklarıyla mücadele yöntemleri
- Kompost tesisi hazırlama
- Kuluçka odası hazırlama
Kültür mantarı yetiştiriciliği eğitim programında üzerinde durulan ise konular şunlardır:
- Kültür mantarındaki vitaminler ve kültür mantarının yararları
- Kültür mantarı yetiştirme ve pazarlama
- Kompost üretim aşamaları
- Kültür mantarı hasat zamanı
Mantar Yetiştiriciliği Kursuna Kimler Katılabilir?
Mantar yetiştiriciliği kursu eğitim programına katılım için 18 yaşını tamamlamış olmak ve okuryazar olmak gerekir. Bunların dışında herhangi bir ön koşul yoktur. İlkokul mezunu olduğunu belgeleyen ve mantar üreticiliği yapmaya engel teşkil edebilecek zihinsel veya bedensel herhangi bir rahatsızlığı bulunmayan herkes kursa katılabilir.
Mantar yetiştiriciliği hem ticari amaçlı hem de hobi amaçlı yapılabilecek bir faaliyettir. Bu nedenle kursiyer profili farklılık gösterebilmektedir. Bununla birlikte mantar yetiştiriciliği eğitimi almak isteyenler genellikle ziraat mühendisleri, biyoloji gibi temel bilimlerden mezun olan işsiz gençler ve ev hanımlarıdır.
Katılımcıların mantar yetiştiriciliği yapması için kişisel özelliklerinin de mesleğe uygun olması önem taşır. Bir mantar üreticisinin sabırlı ve çalışkan olmaması düşülemez. Sorumluluk bilincinin yüksek olması da mantar yetiştiriciliğinde önemlidir.
Mantar Yetiştiriciliği Sertifikası Nereden Alınır?
Mantar yetiştiriciliği sertifikası almak için eğitim almak gereklidir. Bunun için de belediyeler tarafından düzenlenen veya eğitim kurumlarınca düzenlenen kurslara katılmak gereklidir. Sürekli eğitim merkezlerinde tıbbi mantar yetiştiriciliği kursu veya uygulamalı istiridye mantarı yetiştiriciliği kursu da düzenlenir. Kursların sonunda verilen ve katılım belgesi niteliği taşıyan sertifikada enstitü, üniversite veya MEB onayı bulunur. E-devlet kapısı üzerinden de sorgulanabilen MEB onaylı mantar yetiştiriciliği sertifikası, yurt dışında geçerli olabilecek şekilde de alınabilir.
Mantar Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Mantar yetiştiriciliği, Türkiye’de 1990’lı yıllardan beri yapılmaktadır. Antalya’nın Korkuteli ilçesinde başlayan mantar üreticiliği, mantarın ilaç sanayide kullanılmasıyla popüler hale gelmiştir. Mantar yetiştiriciliği, az zamanda yüksek kazanç sağlanabilen ve az işçilik gerektiren bir uğraştır.
Türkiye’de en büyük pazar payına sahip mantar türü kültür mantarıdır. İstiridye ve trüf mantarı da ülkemizde yetiştirilen mantar türleridir. Mantar yetiştiriciliği uygun koşulların sağlanması ve kompost karıştırma işleminin uygulanması suretiyle yapılır. Türkiye’de mantar yetiştiricilerin KOSGEB desteği alarak bu alanda kendi işini kurması mümkündür.
