Özel Güvenlik Nedir?
Özel güvenlik, gerçek ve tüzel kişilerin haklarının korunduğu bir hizmettir. Güvenlik ve koruma hizmetleriyle korunan hak yalnızca yaşam hakkı değildir. Özel güvenlik hizmetiyle mülkiyet, zilyetlik ve işletme yönetimi hakları da korunur. Olası saldırılara karşı caydırıcılık (önleyicilik) sağlanması kamu güvenliği için tamamlayıcıdır.
Özel Güvenlik Görevlisi Kimdir?
ÖGG kısaltmasıyla da ifade edilen özel güvenlik görevlisi, güvenlik ve koruma hizmetlerini veren kişidir. Bu kişiler güvenlik personeli eğitimi ile özel güvenlik sertifikası alarak özel güvenlik elemanı unvanına sahip olur. Özel güvenlik görevlileri, 5188 sayılı kanun çerçevesinde hizmet vermekle yükümlüdür.
Özel Güvenlik Kursu Nedir?
Özel güvenlik kursu, farklı sektörlerdeki güvenlik görevlisi ihtiyacını karşılamak üzere güvenlik görevlisi sertifikası almayı sağlayan eğitim programıdır. Silahsız olarak güvenlik görevlisi mesleğini icra etmek isteyenlerin de silahsız olarak güvenlikten sorumlu eleman olarak çalışmak isteyenlerin de adresi özel güvenlik sertifikası veren yerler olur. Özel güvenlik kursunda verilen eğitimler şu şekilde kategorize edilir:
- Silahlı ve silahsız güvenlik temel eğitimi
- Silahsızdan silahlıya geçme eğitimi
- Silahlı ve silahsız yenileme eğitimi
Silahlı özel güvenlik eğitimi farklı olarak silah özelliklerinin tanıtılması ve uzman gözetiminde atış eğitimi verilmesiyle gerçekleşir.
Özel Güvenlik Sertifikası Nasıl Alınır?
Silahlı ve silahsız özel güvenlik sertifikası almak için öncelikli koşul eğitim almaktır. Özel güvenlik kursu veren şirketler tarafınca verilen eğitimlerin sonunda hemen silahsız ya da silahlı güvenlik sertifikası almak mümkün değildir.
Sertifika, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen özel güvenlik görevlisi sınav sonuçları doğrultusunda alınabilir. Özel güvenlik görevlisi sınavında 4 defa başarısız olunması durumunda sınav hakkı dolar ve tekrar özel güvenlik eğitimi almak gerekir.
Özel Güvenlik Sertifikası Ne İşe Yarar?
Güvenlik sertifikası almak özel güvenlik elemanı olarak çalışmak için zorunludur. Dolayısıyla sertifikanın öncelikli avantajı özel güvenlik elemanı/sorumlusu unvanını kazandırması ve mesleği icra etme imkânı tanımasıdır. Özellikle de silahlı güvenlik belgesi olanlar daha kolaylıkla iş bulabilir.
Özel güvenlik hem birincil meslek hem de işsizlik durumunda alternatif olabilecek ikincil meslek olarak değerlendirilebilir. Bu yönüyle güvenlik elemanı yetiştiren kurslara talep yoğundur.
Özel Güvenlik Kursu Ders İçerikleri
Özel güvenlik eğitimi silahlı ve silahsız olmak üzere iki farklı türde yapılır. Eğitim içeriği iki güvenlik eğitimi için de aynı olsa da silahlı güvenlik eğitiminde farklı olarak silah bilgisi ve atış eğitimi de verilir. Silahlı özel güvenlik kursunda atış eğitimi için kullanılan silahlar güvenlik eğitim kursları tarafından temin edilir.
5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun gereği güvenlik görevlisi adaylarının yılda bir kez atış yapması zorunludur. 25 adet mermi ile yapılan silah eğitimi uzman gözetiminde atış verilir. Silahsız ve silahlı güvenlik kursu ders içerikleri şöyledir:
- Özel güvenlik görevlisi hukuku ve kişilik hakları
- Güvenlik tedbirleri
- Güvenlik sistem ve cihazları
- Temel ilk yardım
- Tıbbi felaketlere müdahale yöntemi
- Yangın güvenliği
- Etkili iletişim
- Kalabalık yönetimi
- Kişi koruma
- Uyuşturucu madde bilgileri
- Genel kolluk ile ilişkiler
Özel güvenlik sertifikası kursu, katılımcıların güvenlik sertifikası alarak mesleği icra etmesini sağlamak amacıyla düzenlendiğinden, eğitim kapsamında; toplumsal olaylara müdahale tekniklerinden risk algısına göre profil incelemeye, yardımcı güvenlik cihazlarının etkin kullanımından rapor ve tutanak yazma tekniklerine pek çok konuda ipuçları paylaşılır.
Özel Güvenlik Görevlisi Ne İş Yapar?
Özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişiler görev bölgelerinde suç ve suçlularla mücadele eder. Bu mücadele idari kolluk ve adli kolluk görevidir. Dolayısıyla silahlı ve silahsız özel güvenlik görevlisi unvanına sahip olan kişiler yardımcı kolluk konumundadır. Bir özel güvenlik görevlisi, can güvenliğinin tehlikede olması halinde jandarma veya kolluk kuvvetlerinin yetkilerinin bazılarını kullanabilir. İlgili kanun gereği özel güvenlik görevlisi görev ve yetkileri şu şekildedir:
- Koruma alanına girmek isteyen kişileri duyarlı kapıdan geçirmek, üstünü aramak ve eşyalarını güvenlik sistemleri ile taramak suretiyle içeriye almak
- Konser gibi kalabalığın yoğun olduğu etkinliklerde kimlik veya bilet kontrolü yapmak
- Hakkında yakalama emri bulunan kişilerin görev alanında bulunması durumunda söz konusu kişileri yakalayarak emniyet güçlerine durumu bildirmek
- Olağanüstü durumlarda görev alanındaki iş yeri veya konutlara girmek
- Görev alanındaki terk edilmiş eşyaları emanet olarak almak
Silahlı özel güvenlik görevlileri; ateşli silah, bıçak veya satırlı rehin alma ya da canlı bomba (intihar saldırısı) olaylarında zor kullanma hakkına sahiptir. Güvenlik görevlilerine bu hakkı veren ilgili kanun maddeleri şunlardır:
- Türk Medeni Kanunu 981. madde
- Borçlar Kanunu 52. madde
- Türk Ceza Kanunu 24 ve 25. madde
Özel Güvenlik Görevlisi Nerede Çalışır?
Silahlı ve silahsız güvenlik sertifikası olanların çalışma alanı geniştir. Özel güvenlik görevlileri, güvenlik personeline ihtiyaç olan her yerde çalışabilir. Bu alanlar özellikle de banka, okul, AVM, havaalanı gibi halka açık alanlardır. Özel güvenlik görevlisinin çalışabileceği yerler şunlardır:
- Site ve iş hanları
- Özel işletmeler
- Hastaneler
- Havalimanları
- Eğitim kurumları
- Fabrikalar ve üretim tesisleri
- AVM’ler
- Organizasyon, konser ve etkinlikler
- Oteller
- Eğlence mekanları
- Kamu kurumları
Özel Güvenlik Olmak İçin Şartlar
Özel güvenlik görevlisi olmak için gereken şartlar 5188 sayılı Özel Güvenlik Kanunu 10. Maddesinde belirtilmiştir. Buna göre T.C. vatandaşı olmayanların özel güvenlik görevlisi olması mümkün değildir. Özel güvenlik görevlisi olması mümkün olmayan kişiler şunlardır:
- Akıl sağlığı yerinde olmayanlar
- Özel güvenlik temel eğitimi almamış olanlar
- Özel güvenlik görevi sınavında başarılı sonuç alamayanlar
- Kasten işlenen suç nedeniyle 1 yılın üzerinde hapis cezası alanlar
- Güvenlik soruşturması sonucu olumsuz olanlar
- Valilik tarafından yapılan araştırma sonucu olumsuz olanlar
- Tam teşekküllü devlet hastanesinden “silahlı özel güvenlik görevlisi olur” ibareli sağlık raporu alamamış olanlar
Kimler özel güvenlik görevlisi olabilir sorusunun yanıtı da eğitimin silahlı olup olmadığı doğrultusunda değişkenlik gösterir. Silahsız güvenlik görevlisi için 8 yıllık zorunlu eğitimin alınmış olması ve 18 yaşının doldurulmuş olması yeterliyken; silahlı güvenlik görevlisi olmak için en az lise mezunu olmak ve 21 yaşın üzerinde olmak gerekir.
5188 sayılı kanun gereği genel kolluk kuvvetinden emekli olanlar veya genel kolluk kuvvetlerinde 5 yıl süreyle çalışmış olanlar ile Türk Silahlı Kuvvetleri Jandarma Komutanlığından emekli olanlar özel güvenlik kursundan eğitim almaksızın özel güvenlik kimlik kartı (İl Özel Güvenlik Şube Müdürlüğüne fiziki müracaat) almak üzere başvuruda bulunur.
Nüfus artışıyla birlikte Türkiye’de güvenlik ihtiyacında artış olduğu aşikardır. Bu durum özel güvenlik görevlisi için ihtiyacın da arttığı anlamına gelir. Dolayısıyla özel güvenlik kursu, dahil olduğu meslek edindirme kursu, MEB onaylı kurslar ve tehlikeli ve çok tehlikeli işler kursu kategorisinde en çok önem taşıyan ve talep gösterilen kurslardan biridir.
