Sporu yaşam biçimi olarak benimsiyorsanız ve eşofmanı adeta üniforma haline getirdiyseniz BESYO nedir öğrenmeniz sizin için faydalı olabilir. Neden mi? Yanıt için yazımızın devamını okumalısınız.
1. BESYO Nedir Nasıl Kazanılır?
BESYO beden eğitimi ve spor yüksekokulu için kullanılan bir kısaltmadır. BESYO, yani beden eğitimi ve spor yüksekokulu halk arasında spor akademisi olarak da bilinir. BESYO kısaltmasında yüksekokulu ifadesi geçmesi nedeniyle iki yıllık bir bölüm olarak algılamış olabilirsiniz; fakat BESYO 4 yıllık eğitim sürecini kapsar.
BESYO okumak için TYT puan türüne sahip olmak ve yetenek sınavlarında başarılı olmak gerekir. Bazı üniversitelerde TYT sınavı yeterli olabilir. Özel yetenek sınavıyla spor akademilerine girmek için sağlanması gereken BESYO şartları şunlardır:
- Üniversite sınavlarına (TYT sınavına) girmek ve bu sınavda ilk 800 bin sıralamasına girmek
- Yetenek sınavına girmek
- Özgeçmiş şart olmamakla birlikte bazı okullar için ekstra puan anlamına gelir.
BESYO’da özgeçmiş değerlendirmesi yapmayan üniversitelerin listesini aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz:
Afyon Kocatepe Üniversitesi |
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi |
Amasya Üniversitesi |
Ardahan Üniversitesi |
Atatürk Üniversitesi |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi |
Bartın Üniversitesi |
Başkent Üniversitesi |
Batman Üniversitesi |
Bayburt Üniversitesi |
Dokuz Eylül Üniversitesi |
Ege Üniversitesi |
Erzincan Üniversitesi |
Erzurum Teknik Üniversitesi |
Gazi Üniversitesi |
Gaziantep Üniversitesi |
Giresun Üniversitesi |
Gümüşhane Üniversitesi |
Hacettepe Üniversitesi |
Hakkari Üniversitesi |
İstanbul Rumeli Üniversitesi |
Kafkas Üniversitesi |
Kahramanmaraş Üniversitesi |
Karabük Üniversitesi |
Karaman Üniversitesi |
Kırşehir Üniversitesi |
Kilis Üniversitesi |
Kütahya Dumlupınar Üniversitesi |
Manisa Üniversitesi |
Mardin Artuklu Üniversitesi |
Mersin Üniversitesi |
Necmettin Erbakan Üniversitesi |
Nişantaşı Üniversitesi |
Ordu Üniversitesi |
Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi |
Sağlık Bilimleri Üniversitesi |
Selçuk Üniversitesi |
Süleyman Demirel Üniversitesi |
Şırnak Üniversitesi |
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi |
Trakya Üniversitesi |
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi |
2. BESYO Bölümleri Nelerdir?
Beden eğitimi ve spor yüksekokulu ve spor bilimleri fakültesi bölümleri, BESYO bölümleri olarak adlandırılır. Bu bölümler şunlardır:
Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği
Özel kurumlarda veya kamu kurumlarında beden eğitimi öğretmeni olmak istiyorsanız okumanız gereken BESYO bölümü beden eğitimi ve spor öğretmenliğidir. Y-TYT ‘de 800.000 sıralama şartı getirilen bu bölümde genel kültür, beden eğitimi öğretmenliği meslek bilgisi ve spor alan bilgisi dersleri öğretilir. Bölümün amacı sporcu ve spor eğitici yetiştirmektir. Bu bölümden mezun olanlar için çalışma alanı geniştir. Mezunlar;
- Spor kulüplerinde,
- Spor komplekslerinde
- Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne bağlı kuruluşlarda,
- MEB bünyesinde hizmet veren eğitim kurumlarında antrenör, yönetici ya da öğretmen olarak çalışabilirler.
Antrenörlük Eğitimi
TYT’de ham puan olarak 100 almanın gerekli olduğu antrenörlük bölümünde amaç çağdaş antrenörler yetiştirmektir. Bu amaca yönelik olarak öğrencilerin becerilerini ve liderlik özelliklerini geliştirmelerini sağlayacak dersler verilir. Bölümdeki temel spor branşları şunlardır: Atletizm, Badminton, Basketbol, Futbol, Hentbol, Masa Tenisi, Tenis, Voleybol, Yüzme, Okçuluk. Bölümden mezun olanlar 3. kademe antrenörlük belgesiyle GSGM’ye antrenör olarak atanabilirler.
Rekreasyon
Rekrasyon bölümü eğlenceye dayalı etkinlikleri tasarlayabilecek, yönetebilecek ve iyileştirebilecek rekreasyon uzmanı yetiştirmeyi amaçlayan bölümdür. Bölüm mezunları sağlıklı yaşam uzmanı olarak görev yapabilir ve seçtikleri spor branşı için 2. kademe antrenörlük belgesi alabilirler. Ayrıca otellerde animatör şefi unvanıyla çalışabilirler.
Spor Yöneticiliği
Spor yönetimi, spor hukuku ve spor ekonomisini içeren bir bölümdür. Bölümün amacı, spor endüstrisinin ihtiyaç duyduğu spor yöneticilerini yetiştirmektir. Bölüm mezunlarının çalışabilecekleri alanlar şöyledir:
- Etkinlik yönetimi firmaları
- Spor pazarlaması firmaları
- Ticari amaçlı spor salonları
- Şirketlerin sağlık ve zindelik birimleri
- Görsel ve yazılı medya kuruluşları
- Şirketlerin sponsorluk hizmetleriyle ilgili birimleri
- Yerel Yönetimler Spor Departmanları
- Gençlik ve Spor Bakanlığı ve çeşitli birimleri
- Turizm Sektörü ve Oteller
- Amatör ve Profesyonel Şubesi bulunan Spor Kulüpleri
- Ulusal ve Uluslararası Spor Federasyonları
Spor Bilimleri
Spor bilimleri bölümünün amacı sporu bilimsel olarak araştırıp sonuçlarını değerlendirecek uzman yetiştirmektir. Bölüm mezunları formasyon almaları durumunda beden eğitimi ve spor öğretmeni olarak çalışabilirler.
Engelli Egzersiz Spor Eğitimi
Bölümde eğitim engelli bireyler odaklıdır. Engelli bireylerin profesyonel spor eğitimi almalarını sağlamak amaçlanır. Mezunlar seçtikleri branşta 2. kademe belge alarak antrenörlük yapabilirler. Bölüm önü açık BESYO bölümleri arasında yer almaktadır.
Egzersiz ve Spor Bilimleri
Bölümün amacı bireylerin farklılıklara göre program yapabilecek, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri takip eden bireyler yetiştirmektir. Egzersiz ve spor bölümünden mezun olan kişiler pedagojik eğitimlerini alıp öğretmenlik yapabilirler. Bölüm mezunları iş dünyasında şu unvanlara sahip olabilirler: Antrenör, kuvvet ve kondisyon koçu, egzersiz uzmanı, performans analisti.
3. BESYO Sınavları Nasıl Oluyor?
BESYO hakkında yanıtı en çok merak edilen sorular şüphesiz yetenek sınavı ile ilişkili sorulardır. Yetenek sınavı, çeşitli istasyonlar ve aşamalar içerir. Sınavların içeriği üniversitelere göre farklılık gösterebilir. Bazı okullarda çeviklik, çabukluk gerektiren parkurlar; bazı okullarda ise farklı branşları içeren parkurlar hazırlanır. Sınav sitemlerinde şunlar genellikle olacaktır:
- Uzun, orta ve kısa mesafe koşuları
- Sürat testi koşuları ve kısa mesafe koşuları
- Motorsal Test Sınavları
- İllinois testi
- Koordinasyon parkuru
- Dayanıklılık testi
- Branş koordinasyonu parkur sınavları
- Sözlü mülakat
- Sporcu özgeçmişi
4. BESYO Hangi İlerde Var?
BESYO hemen her ilde vardır. Doğru üniversite seçimi yapmak kritik önem taşır. BESYO olan özel üniversiteler şunlardır:
- Avrasya Üniversitesi
- Başkent Üniversitesi
- Fenerbahçe Üniversitesi
- Haliç Üniversitesi
- İstanbul Aydın Üniversitesi
- İstanbul Ayvansaray Üniversitesi
- İstanbul Esenyurt Üniversitesi
- İstanbul Galata Üniversitesi
- İstanbul Gedik Üniversitesi
- İstanbul Okan Üniversitesi
- İstanbul Rumeli Üniversitesi
- İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Nişantaşı Üniversitesi
5. BESYO İçin Ne Gerekli?
BESYO okumak için herhangi bir ortaöğretim kurumundan mezun olmuş ya olabilecek durumda olmak zorunludur. Tek şart mezuniyet de değildir. BESYO için gerekenler şunlardır:
- TYT sınavına girmiş ve barajı aşmış olmak (baraj 150 ila 250 arasındadır)
- Sınav parkurunda başarılı olmak
- Branş sınavında başarılı olmak
- Sporcu özgeçmişine sahip olmak (bazı üniversitelerde zorunlu, bazılarında ise zorunlu değildir)
6. BESYO Sağlık Şartları Nedir?
BESYO giriş şartları arasında en önemlisi sağlıklı olmaktır. BESYO kesin kayıtlarında tam teşekküllü özel veya kamu hastanelerinden heyet raporu almak gereklidir. Sağlık ocaklarında heyet raporu verilmez. Heyet raporu almak için muayene olunması gereken bölümler şunlardır: Dahiliye, genel cerrahi, kulak burun boğaz, göz hastalıkları, nöroloji, ruh ve sinir hastalıkları.
7. BESYO Mezunları Ne İş Yapar?
BESYO mezunları için iş olanakları oldukça geniştir. Mezunlar kamu ve özel sektörlerde çalışabilirler. Mezunlar tüm bölümler için ortak olarak şunları yapabilirler:
- GSGM’ye (Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü) masa başı memur olarak atanma
- Üniversitelerde öğretim üyeliği yapma
8. BESYO İçin Lisans Gerekli Mi?
BESYO için lisans zorunlu değildir. Bununla birlikte bazı üniversitelerde sporcu lisansı istenebilir. Sporcu lisansı olan kişiler için ekstra puan verilmesi mümkündür. Lisans etkisi olan üniversiteler şunlardır:
- Adana Çukurova Üniversitesi
- Aksaray Üniversitesi
- Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
- Ankara Hacettepe Üniversitesi (Antrenörlük Bölümü)
- Ankara Üniversitesi
- Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Antalya Akdeniz Üniversitesi
- Balıkesir Üniversitesi
- Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Bursa Uludağ Üniversitesi
- Denizli Pamukkale Üniversitesi
- Diyarbakır Dicle Üniversitesi
- Elazığ Fırat Üniversitesi
- Eskişehir Teknik Üniversitesi
- Gümüşhane Üniversitesi (Antrenörlük Bölümü)
- Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Iğdır Üniversitesi
- Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi (Antrenörlük Bölümü)
- İstanbul Marmara Üniversitesi
- İstanbul Üniversitesi
- İzmir Ege Üniversitesi (Antrenörlük Bölümü)
- Kayseri Erciyes Üniversitesi
- Kırıkkale Üniversitesi
- Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Nevşehir Hacıbektaş Veli Üniversitesi
- Nevşehir Hacıbektaş Veli Üniversitesi Eğitim Fakültesi
- Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi
- Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Sakarya Üniversitesi
- Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Siirt Üniversitesi
- Sinop Üniversitesi
- Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Trabzon Üniversitesi
- Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
9. BESYO İçin AYT Gerekli Mi?
TYT sınavına girmek yetenek sınavı ile BESYO okumak için yeterlidir. Bununla birlikte yetenek sınavına girmeden ÖSYM ile atanmak için AYT sınavına girmek zorunludur. Yetenek sınavına girerek beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünü okumaya hak kazanabilmek için Y-TYT puan türünde ilk 800 bin sıralamada yer almak gereklidir.
10.BESYO Dersleri Nelerdir?
BESYO dersleri bölümlere göre farklılık gösterebilir. Genel olarak dersler teorik ve uygulamalı olmak üzere ikiye ayrılır. BESYO uygulamalı dersleri, bireysel ve takım sporlarından oluşan branş derslerdir.
Özetle;
BESYO birçok kişi için merak konusu. Biz de BESYO nedir sorusunu, BESYO nasıl kazanılır gibi konuyla ilişkili farklı soruları da ele alarak yanıtladık. Farklı bölümlere dair detaylı bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız meslekler sayfamızı takip etmenizi öneririz.